Kinderen met een fysieke beperking – Anne-mie Engelen
1 Cerebral palsy
Waar komt de stoornis tot ui/ng?
Het probleem zit in de hersenen en komt tot ui9ng in de motoriek en houding
Welke bijkomende problemen kunnen zich voordoen?
Gevoelsstoornissen, cogni9ef, communica9e, percep9e en/ of aanvalsstoornissen
Wanneer wordt de oorzaak veroorzaakt?
Tijdens de ontwikkeling van het jonge brein
• In de baarmoeder, 9jdens de geboorte of na de geboorte (tot de leeDijd van 1 jaar)
o Anders een NAH
Wanneer starten we het beste met de behandeling?
Vroegbegeleiding (zeker bij hersenletsel) omdat de hersenen van jonge kinderen nog
plas9sch zijn
• Hoe jonger je hiermee begint, hoe beter
• Ze moeten op zeer jonge leeDijd al verantwoordelijkheid kunnen nemen over zichzelf
o Na spelen al opruimen
o Kinderen moeten keuzes kunnen/ leren maken
§ Belangrijk om te leren wie je bent à iden9teit te krijgen
- Wat vind ik leuk? Wat niet? …
§ Ook leren om hulp te vragen à taak van de ergo
Waarop ligt onze focus?
Zelfstandigheid en autonomie
Mensen moeten kunnen deelnemen aan de maatschappij
Verschil zelfstandig en autonoom:
• Zelfstandig: ‘Ik kan dit zelf doen’
• Autonoom: ‘Ik beslis dat dit moet gebeuren’ & toch hulp durven vragen
Waar moeten wij volgens Prof. Dr. Rosenbaum op leBen?
• Zelfredzaamheid
• Communica9e (daarom niet met de stem à alterna9even zoeken)
• Ac9viteiten
o Belangrijk dat ze ac9ef bezig zijn
o Ac9viteit is heel belangrijk, minder belangrijk hoe ze deze uitvoeren
• Laten par9ciperen
Pagina 1 van 44
,Kan je wat hij zegt linken aan de taak van de ergotherapeut?
Secundaire problemen?
Een probleem dat er eerst niet was, maar is ontstaan door de jaren heen
• Als ergo dit vermijden
1.1 F – Words
6 favoriete woorden in de kinderrevalida9e
1) Func9on
2) Family
3) Fitness
4) Friends
5) Fun
6) Future
Waarop leggen Huber en collegqa’s de nadruk?
• Gezond zijn is tot de mogelijkheid zijn dat je je kan aanpassen en jezelf kan managen
zodat je je sociale, emo9onele uitdagen te baas kan.
• De mogelijkheid hebben om voor jezelf op te kome, & jezelf niet te hard te laten
leiden door de ziekte
Hoe past deze defini/e binnen de visie van ergotherapie?
Manieren vinden om mensen toch te laten deelnemen in de maatschappij
• 6 Engelstalige woorden beginnend met de leaer F
• Gebaseerd op het ICF
• Dit is het resultaat van kri9sche houdingen ten aanzien van gezondheid
1.1.1 Link ICF met de F-words
Future van toepassing
omdat je kan plannen, jezelf
mo9veren voor
toekomstplannen
• Bij jong kind, alle
kansen proberen
geven voor later/ op
lange termijn
• Hoe kijken om kind
zo goed mogelijk te
laten func9oneren
Manier om te kijken met
ouder en kinderen om een
holis9sche kijk te hebben, dat we zeker niks vergeten
Pagina 2 van 44
,Wat wil je als ergo zeker meenemen in je behandeling en waarom?
Wie zullen naast je cliënt en cliëntsysteem je partners zijn en waarom?
1.1.2 Doel: 6 F-woorden
Wat doen mensen en op welke manier?
De 6 F-woorden zijn toegankelijker voor kinderen, jongeren en cliënsysteem
• Mee nadenken over de te ondernemen ac5es
• Betrokkenheid vergoten van cliënt en cliëntsysteem
o Minder mensen vergeten
o Familie makkelijker betrekken
• Rekening houden met deze 6 belangrijke elementen
1.1.2.1 Func(on/ func(e
Wat doen mensen en op welke manier?
• Wat doen mensen/ kinderen op die leeDijd?
• Hoe func9oneren mensen/ kinderen?
Voor de ergo:
• Holis9sche benadering is belangrijk
o Kind bekijken in alle fase
• Normale ontwikkeling is leidraad, niet de norm
o Niet erg om op een andere manier te ontwikkelen
• S9muleren om ac9viteiten uit te voeren
o Nier iedere ac9viteit moet op een ‘normale manier’ uitgevoerd worden
1.1.2.2 Familie/ gezin
Gezin vormt de essen5ële omgeving van kinderen en jongeren met een beperking
• Klachten, bezorgdheden en realiteit binnen het gezin worden zelden in kaart gebracht
• Samenwerken met gezin is een must
o Kennen het kind/ de jongere het best
§ Kennen kind al het langste
o Kind kan anders reageren/ doen in therapie dan in gewone thuis-situa9e
1.1.2.3 Fitniss/ fitheid
Kinderen en jongeren met een beperking zijn minder fit dan hun lee@ijdsgenoten zonder
beperking
• Welke factoren of omstandigheden vergemakkelijken of bemoeilijken fysieke
ac9viteit?
• Lage mate van fysieke fitheid wordt geassocieerd met een aantal aandoening
• Fysieke fitheid verbeteren
o Vermoedelijk door duurzame lichamelijke ac9viteiten
• Fysieke ac9viteiten zijn heel erg belangrijk!
o Kinderen met fysieke problemen zijn deze bewegingen heel moeilijk à wel
nog steeds belangrijk dat condi9e verbeterd wordt
Pagina 3 van 44
, 1.1.2.4 Friends/ vrienden
Sociale ontwikkeling, waaronder het aangaan en onderhouden van vriendschappelijke
rela5es of vriendschappen, is onmisbaar in de vorming van een eigen persoonlijkheid
• Kinderen en jongeren met CP nemen in beperkte mate deel aan ac9viteiten die niet
gekenmerkt zijn door familiale verwantschappen
• Sociale ontwikkeling s9muleren van start van behandeling
o Belangrijk om sociaal deel te betrekken in therapie
o Ook hun hebben vrienden nodig
• Virtuele omgevingen zijn op vlak van sociale par9cipa9e betekenisvol geworden voor
kinderen en jongeren met een beperking
o Sociale media helpt wel à makkelijker manier
o Hun bewust leren omgaan met virtuele omgevingen
• Kinderen met beperkign hebben vaak minder vrienden
• Komen minder vaak alleen op plekken à hebben barrière om vrienden te maken
1.1.2.5 Fun/ plezier
Beleven van plezier is verbonden met bepaald niveau van par5ciperen
• Naagan wat kinderen willen doen
• Ac9viteiten kenbaar maken en promoten
• Factoren die deelname aan vrije9jdsac9viteiten beïnvloeden
o Persoonfactoren
o Gezinsfactoren
o Omgevingsfactoren
1.1.2.6 Future/ toekomst
Kinderen en jongeren ontwikkelen voortdurend
• Nadenken over toekomst van kind vanaf start van behandeling
o In samenspraak met (kind) en ouders
o Wat zijn de toekomstverwach9ngen
§ Mogelijkheden zijn niet vooraf te bepalen
§ zowel bij kind als bij ouders navragen
• Ouders met hoge toekomst verwach5ngen (niet al9jd realis9sch) bieden meer
ondersteuning, kansen en aanmoediging
1.1.3 Conclusie
6 favoriete woorden bieden de cliënt (kind) en cliëntsysteem de kans om mee na te denken
over ieder F-woord om ac9e te ondernemen
Aandachtspunten:
• Heel veel rekening houden met friends, family, … (6 F-woorden)
Wat is de boodschap van Alexander?
Heel veel proberen luisteren (hoe was je week? Wat doe je graag?, …)
Willen weten wat ze graag doen
• Vragen wat hij/ zij al al kan à we onderschaaen ze vaak, kunnen al meer dan je denkt
Pagina 4 van 44
1 Cerebral palsy
Waar komt de stoornis tot ui/ng?
Het probleem zit in de hersenen en komt tot ui9ng in de motoriek en houding
Welke bijkomende problemen kunnen zich voordoen?
Gevoelsstoornissen, cogni9ef, communica9e, percep9e en/ of aanvalsstoornissen
Wanneer wordt de oorzaak veroorzaakt?
Tijdens de ontwikkeling van het jonge brein
• In de baarmoeder, 9jdens de geboorte of na de geboorte (tot de leeDijd van 1 jaar)
o Anders een NAH
Wanneer starten we het beste met de behandeling?
Vroegbegeleiding (zeker bij hersenletsel) omdat de hersenen van jonge kinderen nog
plas9sch zijn
• Hoe jonger je hiermee begint, hoe beter
• Ze moeten op zeer jonge leeDijd al verantwoordelijkheid kunnen nemen over zichzelf
o Na spelen al opruimen
o Kinderen moeten keuzes kunnen/ leren maken
§ Belangrijk om te leren wie je bent à iden9teit te krijgen
- Wat vind ik leuk? Wat niet? …
§ Ook leren om hulp te vragen à taak van de ergo
Waarop ligt onze focus?
Zelfstandigheid en autonomie
Mensen moeten kunnen deelnemen aan de maatschappij
Verschil zelfstandig en autonoom:
• Zelfstandig: ‘Ik kan dit zelf doen’
• Autonoom: ‘Ik beslis dat dit moet gebeuren’ & toch hulp durven vragen
Waar moeten wij volgens Prof. Dr. Rosenbaum op leBen?
• Zelfredzaamheid
• Communica9e (daarom niet met de stem à alterna9even zoeken)
• Ac9viteiten
o Belangrijk dat ze ac9ef bezig zijn
o Ac9viteit is heel belangrijk, minder belangrijk hoe ze deze uitvoeren
• Laten par9ciperen
Pagina 1 van 44
,Kan je wat hij zegt linken aan de taak van de ergotherapeut?
Secundaire problemen?
Een probleem dat er eerst niet was, maar is ontstaan door de jaren heen
• Als ergo dit vermijden
1.1 F – Words
6 favoriete woorden in de kinderrevalida9e
1) Func9on
2) Family
3) Fitness
4) Friends
5) Fun
6) Future
Waarop leggen Huber en collegqa’s de nadruk?
• Gezond zijn is tot de mogelijkheid zijn dat je je kan aanpassen en jezelf kan managen
zodat je je sociale, emo9onele uitdagen te baas kan.
• De mogelijkheid hebben om voor jezelf op te kome, & jezelf niet te hard te laten
leiden door de ziekte
Hoe past deze defini/e binnen de visie van ergotherapie?
Manieren vinden om mensen toch te laten deelnemen in de maatschappij
• 6 Engelstalige woorden beginnend met de leaer F
• Gebaseerd op het ICF
• Dit is het resultaat van kri9sche houdingen ten aanzien van gezondheid
1.1.1 Link ICF met de F-words
Future van toepassing
omdat je kan plannen, jezelf
mo9veren voor
toekomstplannen
• Bij jong kind, alle
kansen proberen
geven voor later/ op
lange termijn
• Hoe kijken om kind
zo goed mogelijk te
laten func9oneren
Manier om te kijken met
ouder en kinderen om een
holis9sche kijk te hebben, dat we zeker niks vergeten
Pagina 2 van 44
,Wat wil je als ergo zeker meenemen in je behandeling en waarom?
Wie zullen naast je cliënt en cliëntsysteem je partners zijn en waarom?
1.1.2 Doel: 6 F-woorden
Wat doen mensen en op welke manier?
De 6 F-woorden zijn toegankelijker voor kinderen, jongeren en cliënsysteem
• Mee nadenken over de te ondernemen ac5es
• Betrokkenheid vergoten van cliënt en cliëntsysteem
o Minder mensen vergeten
o Familie makkelijker betrekken
• Rekening houden met deze 6 belangrijke elementen
1.1.2.1 Func(on/ func(e
Wat doen mensen en op welke manier?
• Wat doen mensen/ kinderen op die leeDijd?
• Hoe func9oneren mensen/ kinderen?
Voor de ergo:
• Holis9sche benadering is belangrijk
o Kind bekijken in alle fase
• Normale ontwikkeling is leidraad, niet de norm
o Niet erg om op een andere manier te ontwikkelen
• S9muleren om ac9viteiten uit te voeren
o Nier iedere ac9viteit moet op een ‘normale manier’ uitgevoerd worden
1.1.2.2 Familie/ gezin
Gezin vormt de essen5ële omgeving van kinderen en jongeren met een beperking
• Klachten, bezorgdheden en realiteit binnen het gezin worden zelden in kaart gebracht
• Samenwerken met gezin is een must
o Kennen het kind/ de jongere het best
§ Kennen kind al het langste
o Kind kan anders reageren/ doen in therapie dan in gewone thuis-situa9e
1.1.2.3 Fitniss/ fitheid
Kinderen en jongeren met een beperking zijn minder fit dan hun lee@ijdsgenoten zonder
beperking
• Welke factoren of omstandigheden vergemakkelijken of bemoeilijken fysieke
ac9viteit?
• Lage mate van fysieke fitheid wordt geassocieerd met een aantal aandoening
• Fysieke fitheid verbeteren
o Vermoedelijk door duurzame lichamelijke ac9viteiten
• Fysieke ac9viteiten zijn heel erg belangrijk!
o Kinderen met fysieke problemen zijn deze bewegingen heel moeilijk à wel
nog steeds belangrijk dat condi9e verbeterd wordt
Pagina 3 van 44
, 1.1.2.4 Friends/ vrienden
Sociale ontwikkeling, waaronder het aangaan en onderhouden van vriendschappelijke
rela5es of vriendschappen, is onmisbaar in de vorming van een eigen persoonlijkheid
• Kinderen en jongeren met CP nemen in beperkte mate deel aan ac9viteiten die niet
gekenmerkt zijn door familiale verwantschappen
• Sociale ontwikkeling s9muleren van start van behandeling
o Belangrijk om sociaal deel te betrekken in therapie
o Ook hun hebben vrienden nodig
• Virtuele omgevingen zijn op vlak van sociale par9cipa9e betekenisvol geworden voor
kinderen en jongeren met een beperking
o Sociale media helpt wel à makkelijker manier
o Hun bewust leren omgaan met virtuele omgevingen
• Kinderen met beperkign hebben vaak minder vrienden
• Komen minder vaak alleen op plekken à hebben barrière om vrienden te maken
1.1.2.5 Fun/ plezier
Beleven van plezier is verbonden met bepaald niveau van par5ciperen
• Naagan wat kinderen willen doen
• Ac9viteiten kenbaar maken en promoten
• Factoren die deelname aan vrije9jdsac9viteiten beïnvloeden
o Persoonfactoren
o Gezinsfactoren
o Omgevingsfactoren
1.1.2.6 Future/ toekomst
Kinderen en jongeren ontwikkelen voortdurend
• Nadenken over toekomst van kind vanaf start van behandeling
o In samenspraak met (kind) en ouders
o Wat zijn de toekomstverwach9ngen
§ Mogelijkheden zijn niet vooraf te bepalen
§ zowel bij kind als bij ouders navragen
• Ouders met hoge toekomst verwach5ngen (niet al9jd realis9sch) bieden meer
ondersteuning, kansen en aanmoediging
1.1.3 Conclusie
6 favoriete woorden bieden de cliënt (kind) en cliëntsysteem de kans om mee na te denken
over ieder F-woord om ac9e te ondernemen
Aandachtspunten:
• Heel veel rekening houden met friends, family, … (6 F-woorden)
Wat is de boodschap van Alexander?
Heel veel proberen luisteren (hoe was je week? Wat doe je graag?, …)
Willen weten wat ze graag doen
• Vragen wat hij/ zij al al kan à we onderschaaen ze vaak, kunnen al meer dan je denkt
Pagina 4 van 44
