Hoofdstuk 10 Het cardiovasculaire stelsel:
bloedvaten en bloedsomloop
Bloed
Hart & bloedsomloop
<- aorta/vv.pulmonales <-> arteriën <-> arteriolen <-> capillairen <-> venulen <-> venen <-> vv.
cavae/aa. pulmonales ->
Uitwisseling dmv diffusie
Bloedvaten
De anatomie van de bloedvaten
Centraal: lumen (arteriën < venen)
Endotheel (binnenbekleding)
Elastische vezels (arteriën < venen)
Glad spierweefsel (arteriën < venen)
Contractie: vasoconstrictie
Relaxatie: vasodilatatie
De bouw van de verschillende typen bloedvaten
Elastische arterie -> elastische vezels (opvang drukverandering en tijdens
ventriculaire systole)
Gespierde arterie -> musculeuze arteriën
Arteriole -> kleinere spierlaag
VC en VD in gespierde arteriën en arteriolen
Capillair -> zeer dunne wanden (enkel endotheel) en zorgen voor
uitwisseling van stoffen (O2) met de cellen
Klinische toepassing – Atherosclerose
, Risicofactoren
Leeftijd (ouder)
Geslacht
Arteriële hypertensie
Genetische predispositie
Hyperlipidemie
Diabetes mellitus
Roken
Obesitas
Sedentair leven
…
Symptomen
Coronair (acuut coronair syndroom): dit betreft aandoeningen van de
bloedvaten die naar het hart leiden, zoals een hartinfarct
Perifeer (claudicatio intermittens)
Renaal (nierfunctieachteruitgang)
Carotis (herseninfarct): de hartslag voel je in de halsslagaders
Klinische toepassing – Etalageziekte
Bij veel wandelen krijgen de beenspieren onvoldoende bloed door
vernauwde bloedvaten (vaak door atherosclerose). Dit veroorzaakt pijn of
kramp in de benen. Even rusten herstelt de bloedtoevoer, waardoor de pijn
tijdelijk verdwijnt
De bouw van de verschillende typen bloedvaten
Grote vene -> nog dikkere buitenste laag elastische en collagene vezels
Middelgrote vene -> dikke buitenste laag elastische en collagene vezels
Venule -> gelijkend op capillairen, doch bindweefsellaag buiten
Venen voeren bloed terug naar het hart. Ze hebben dunnere wanden en
minder spieren in vergelijking met arteriën, omdat de bloeddruk in venen
veel lager is
Skeletspierweefsel
Het diafragma is een spier die helpt bij de ademhaling. Het heeft 3
openingen:
Slokdarm
Aorta
Holle ader
De vena cava (holle ader) loopt door een opening in het
peesgedeelte van het diafragma. Dit voorkomt dat de ader wordt
platgedrukt tijdens de samentrekking van de spier bij de ademhaling
bloedvaten en bloedsomloop
Bloed
Hart & bloedsomloop
<- aorta/vv.pulmonales <-> arteriën <-> arteriolen <-> capillairen <-> venulen <-> venen <-> vv.
cavae/aa. pulmonales ->
Uitwisseling dmv diffusie
Bloedvaten
De anatomie van de bloedvaten
Centraal: lumen (arteriën < venen)
Endotheel (binnenbekleding)
Elastische vezels (arteriën < venen)
Glad spierweefsel (arteriën < venen)
Contractie: vasoconstrictie
Relaxatie: vasodilatatie
De bouw van de verschillende typen bloedvaten
Elastische arterie -> elastische vezels (opvang drukverandering en tijdens
ventriculaire systole)
Gespierde arterie -> musculeuze arteriën
Arteriole -> kleinere spierlaag
VC en VD in gespierde arteriën en arteriolen
Capillair -> zeer dunne wanden (enkel endotheel) en zorgen voor
uitwisseling van stoffen (O2) met de cellen
Klinische toepassing – Atherosclerose
, Risicofactoren
Leeftijd (ouder)
Geslacht
Arteriële hypertensie
Genetische predispositie
Hyperlipidemie
Diabetes mellitus
Roken
Obesitas
Sedentair leven
…
Symptomen
Coronair (acuut coronair syndroom): dit betreft aandoeningen van de
bloedvaten die naar het hart leiden, zoals een hartinfarct
Perifeer (claudicatio intermittens)
Renaal (nierfunctieachteruitgang)
Carotis (herseninfarct): de hartslag voel je in de halsslagaders
Klinische toepassing – Etalageziekte
Bij veel wandelen krijgen de beenspieren onvoldoende bloed door
vernauwde bloedvaten (vaak door atherosclerose). Dit veroorzaakt pijn of
kramp in de benen. Even rusten herstelt de bloedtoevoer, waardoor de pijn
tijdelijk verdwijnt
De bouw van de verschillende typen bloedvaten
Grote vene -> nog dikkere buitenste laag elastische en collagene vezels
Middelgrote vene -> dikke buitenste laag elastische en collagene vezels
Venule -> gelijkend op capillairen, doch bindweefsellaag buiten
Venen voeren bloed terug naar het hart. Ze hebben dunnere wanden en
minder spieren in vergelijking met arteriën, omdat de bloeddruk in venen
veel lager is
Skeletspierweefsel
Het diafragma is een spier die helpt bij de ademhaling. Het heeft 3
openingen:
Slokdarm
Aorta
Holle ader
De vena cava (holle ader) loopt door een opening in het
peesgedeelte van het diafragma. Dit voorkomt dat de ader wordt
platgedrukt tijdens de samentrekking van de spier bij de ademhaling