Charles - Pionier evolutionair denken (hst 1)
Darwin - 4 bevindingen door studie Galapos-eilanden:
- Variaties in soorten, biogeografie, adaptieve radiatie en
‘natural selection’
- Darwins vinken
- Verzameld door wereldreis
- Adaptatie bektypes door levensomstandigheden die verschillen
- Belangrijk werk: ‘On the origin of species’
- Geschreven na wereldreis -> 20j later (besef impact v werk)
- Grote invloed Maltus’ ‘An Essay on the Principle of Population’
- De vijf onderdelen v/h Darwiniaans model (hst 1-4)
- Evolutie, gemeenschappelijke afstamming, vermenigvuldiging
v/d soorten, gradualisme en natuurlijke selectie
- Seksuele selectie (hst 4)
- Hypothese bipedalisme: jachthypothese (hst 8)
Jane Goodall - Primatologie -> pionier met studie chimpansees (hst 0)
- documentatie van samenwerking, agressie en sociaal gedrag bij
chimpansees (hst 7)
Diane Fossey - Primatology -> pionier met studie gorillas (hst 0)
Alfred Wallace - Pionier evolutionair denken (hst 1)
- Natuurhistorisch onderzoek in Brazilië
- Maleisiëreizen -> variaties van vlinders
- Geïnspireerd door Mathus
- Kwam onafhankelijk van Darwin met idee van natuurlijke selectie
- Migratie naar Australië: denkbeeldige Wallace lijn (hst 11)
Malthus - ‘An Essay on the Principle of Population’ (hst 1)
- Grote inspiratiebron Darwin voor evolutietheorie
- The mathus growth: exponentiele groei in populatie en lineaire groei
in voedselproductie -> periode van surplus maar ook tekort
Carolus - 18e E, Zweedse zoöloog en geoloog (hst 1)
Linnaeus - Natuurlijke classificatie v organismen (hst 1/4/13):
- Classificeerden alle wezens op aarde -> hielp bij herkennen v
patronen
- Systema natura (boek): categorisatie obv morfologische
eigenschappen
- ‘taxonomie’ -> orde, genus en species
Comte de - Belangrijk persoon bij achterhalen v oorsprong van variatie (hst 1)
Buffon - De biologie als wetenschap v veranderingsprocessen
- <-> Cuvier
George Cuvier - Belangrijk persoon bij achterhalen v oorsprong van variatie (hst 1)
- Catastrofisme: levensvormen w uitgeroeid door catastrofes, zo
werden er nieuwe soorten gecreëerd
- FOUT!
Jean- Baptiste - Belangrijk persoon bij achterhalen v oorsprong van variatie (hst 1)
Lamarck - Theorie evolutie: overerving van tijdens het leven verworven
kenmerken
-
Lyell - Uniformist (hst 1)
- Bevriend met Darwin
- Sleutelrol in overtuigen van publiek dat de geschiedenis v/d aarde
kon worden geconstruceerd uit geologische veranderingen
Hutton - Uniformist (hst 1)
- Geoloog, bestudeerde rotsvorming
- Belang: Denken over graduele evolutie (rotsen) later toegepast op
mens
William Paley - Creationist (hst 1)
- Gelooft dat wereld werd geschapen door bovennatuurlijke krachten
, - Bevinding: aarde is 6000j oud (berekeningen obv OT)
Wilhelm - Deense geneticus, botanicus (begin 20ste E)
Johanssen - Bedacht de term ‘gen’ (hst 2)
Watson & - Ontcijferde het DNA -> nobelprijs (hst 2)
Crick
Rosalind - Grote rol in ontcijferen DNA -> maakte röntgenfoto’s die dienden als basis
Franklin voor de structuur v/d dubbele helix (hst 2)
- Vaak vergeten
Gregor Mendel - 19e E
- Mendeliaanse genetica (hst 3)
- Ontkracht blended inheritance
- Punnett-diagram
- 3 mendelwetten: uniformiteitswet, splitsingswet en
onafhankelijkheidswet
Ronald Fisher - Eén v/d belangrijkste figuren begin 20ste E, heeft belangrijke bijdrage
geleverd aan moderne synthese v/d evolutietheorie
- Polygenentheorie: mensen verschillen op bepaalde kenmerken, deze zijn
gradueel
- Uitbreiding punnett-diagram -> polygenetische kenmerken volgen
gauss-curve
Robert Plomin - Topwetenschapper -> gedragdgenetica (hst 2)
Hardy - Hardy-Weinberg evenwicht: genetisch evenwicht in populatie (hast 4)
Weinberg - Hardy-Weinberg evenwicht: genetisch evenwicht in populatie (hast 4)
Ernst Mayr - Definitie soort (hst 4)
Gould - Onderbroken evenwicht (tempo soortvorming) (hst 4)
Hamilton - Kin selection / verwantenselectie (hst 4/7)
Zahavi - seksueel dimorfisme -> Handicap principle (hst 4 + ook hst 7 bio crim)
M. Cartmill - hypothese over de evolutie van primaten: visual predation hypothesis (hst
6)
R. Sussman - hypothese over de evolutie van primaten: angiosperm radiation hypothesis
(hst 6)
Edward O. - Sociobioloog
Wilson - Stimulatie van denken in termen v/d evolutie van sociaal gedrag (hst 7)
Michael - Onderzoek naar verschillen in sociaal domein (mens, orang-oetang,
Tomasello chimpansees) (hst 7)
F. De Waal - Onderzoek morele emoties chimpansees -> sympathie aanwezig
(controversieel) (hst 7)
Raymond Dart - Ontdekt australopethicus africanus: Taung child (hst 8)
Owen Lovejoy - Hypothese bipedalisme: voedselvoorzieningshypothese (hst 8)
- Hypothese rond seksueel dimorfisme en menselijk gedrag (hst 8)
Peter Rodman - Hypothese bipedalisme: mozaïeklandschap-hypothese (hst 8)
Henry - Hypothese bipedalisme: mozaïeklandschap-hypothese (hst 8)
McHenry
M. Brunet - Ontdekt Sahelanthropus tchadensis (hst 8)
Tim White - Ontdekt Ardipithecus kadabba (hst 8)
- Ontdekt Ardipithecus ramidus samen met Haile-selassie (hst 8)
- Ontdekt australopethicus anamensis (hst 8)
- Ontdekt australopethicus garhi met Haile-selassie (hst 8)
Yohannes - Ontdekt Ardipithecus ramidus samen met White (hst 8)
Haile-Selassie - Ontdekt australopethicus garhi met White (hst 8)
Meave Leakey - Ontdekt australopethicus playtops (hst 8)
Donald - Ontdekt Lucy (australopethicus afarensis) (hst 8)
Johanson - Ontdekt Olduvai Hominin (hst 9)
- Ontdekt homo habilis (hst 9)
Ernst Haeckel - Dacht dat oorsprong genus homo in Azië lag (hst 9)
Eugene Dubois - Ontdekt pithecantropus erectus (‘homo erectus’ in Azië) (hst 9)
Darwin - 4 bevindingen door studie Galapos-eilanden:
- Variaties in soorten, biogeografie, adaptieve radiatie en
‘natural selection’
- Darwins vinken
- Verzameld door wereldreis
- Adaptatie bektypes door levensomstandigheden die verschillen
- Belangrijk werk: ‘On the origin of species’
- Geschreven na wereldreis -> 20j later (besef impact v werk)
- Grote invloed Maltus’ ‘An Essay on the Principle of Population’
- De vijf onderdelen v/h Darwiniaans model (hst 1-4)
- Evolutie, gemeenschappelijke afstamming, vermenigvuldiging
v/d soorten, gradualisme en natuurlijke selectie
- Seksuele selectie (hst 4)
- Hypothese bipedalisme: jachthypothese (hst 8)
Jane Goodall - Primatologie -> pionier met studie chimpansees (hst 0)
- documentatie van samenwerking, agressie en sociaal gedrag bij
chimpansees (hst 7)
Diane Fossey - Primatology -> pionier met studie gorillas (hst 0)
Alfred Wallace - Pionier evolutionair denken (hst 1)
- Natuurhistorisch onderzoek in Brazilië
- Maleisiëreizen -> variaties van vlinders
- Geïnspireerd door Mathus
- Kwam onafhankelijk van Darwin met idee van natuurlijke selectie
- Migratie naar Australië: denkbeeldige Wallace lijn (hst 11)
Malthus - ‘An Essay on the Principle of Population’ (hst 1)
- Grote inspiratiebron Darwin voor evolutietheorie
- The mathus growth: exponentiele groei in populatie en lineaire groei
in voedselproductie -> periode van surplus maar ook tekort
Carolus - 18e E, Zweedse zoöloog en geoloog (hst 1)
Linnaeus - Natuurlijke classificatie v organismen (hst 1/4/13):
- Classificeerden alle wezens op aarde -> hielp bij herkennen v
patronen
- Systema natura (boek): categorisatie obv morfologische
eigenschappen
- ‘taxonomie’ -> orde, genus en species
Comte de - Belangrijk persoon bij achterhalen v oorsprong van variatie (hst 1)
Buffon - De biologie als wetenschap v veranderingsprocessen
- <-> Cuvier
George Cuvier - Belangrijk persoon bij achterhalen v oorsprong van variatie (hst 1)
- Catastrofisme: levensvormen w uitgeroeid door catastrofes, zo
werden er nieuwe soorten gecreëerd
- FOUT!
Jean- Baptiste - Belangrijk persoon bij achterhalen v oorsprong van variatie (hst 1)
Lamarck - Theorie evolutie: overerving van tijdens het leven verworven
kenmerken
-
Lyell - Uniformist (hst 1)
- Bevriend met Darwin
- Sleutelrol in overtuigen van publiek dat de geschiedenis v/d aarde
kon worden geconstruceerd uit geologische veranderingen
Hutton - Uniformist (hst 1)
- Geoloog, bestudeerde rotsvorming
- Belang: Denken over graduele evolutie (rotsen) later toegepast op
mens
William Paley - Creationist (hst 1)
- Gelooft dat wereld werd geschapen door bovennatuurlijke krachten
, - Bevinding: aarde is 6000j oud (berekeningen obv OT)
Wilhelm - Deense geneticus, botanicus (begin 20ste E)
Johanssen - Bedacht de term ‘gen’ (hst 2)
Watson & - Ontcijferde het DNA -> nobelprijs (hst 2)
Crick
Rosalind - Grote rol in ontcijferen DNA -> maakte röntgenfoto’s die dienden als basis
Franklin voor de structuur v/d dubbele helix (hst 2)
- Vaak vergeten
Gregor Mendel - 19e E
- Mendeliaanse genetica (hst 3)
- Ontkracht blended inheritance
- Punnett-diagram
- 3 mendelwetten: uniformiteitswet, splitsingswet en
onafhankelijkheidswet
Ronald Fisher - Eén v/d belangrijkste figuren begin 20ste E, heeft belangrijke bijdrage
geleverd aan moderne synthese v/d evolutietheorie
- Polygenentheorie: mensen verschillen op bepaalde kenmerken, deze zijn
gradueel
- Uitbreiding punnett-diagram -> polygenetische kenmerken volgen
gauss-curve
Robert Plomin - Topwetenschapper -> gedragdgenetica (hst 2)
Hardy - Hardy-Weinberg evenwicht: genetisch evenwicht in populatie (hast 4)
Weinberg - Hardy-Weinberg evenwicht: genetisch evenwicht in populatie (hast 4)
Ernst Mayr - Definitie soort (hst 4)
Gould - Onderbroken evenwicht (tempo soortvorming) (hst 4)
Hamilton - Kin selection / verwantenselectie (hst 4/7)
Zahavi - seksueel dimorfisme -> Handicap principle (hst 4 + ook hst 7 bio crim)
M. Cartmill - hypothese over de evolutie van primaten: visual predation hypothesis (hst
6)
R. Sussman - hypothese over de evolutie van primaten: angiosperm radiation hypothesis
(hst 6)
Edward O. - Sociobioloog
Wilson - Stimulatie van denken in termen v/d evolutie van sociaal gedrag (hst 7)
Michael - Onderzoek naar verschillen in sociaal domein (mens, orang-oetang,
Tomasello chimpansees) (hst 7)
F. De Waal - Onderzoek morele emoties chimpansees -> sympathie aanwezig
(controversieel) (hst 7)
Raymond Dart - Ontdekt australopethicus africanus: Taung child (hst 8)
Owen Lovejoy - Hypothese bipedalisme: voedselvoorzieningshypothese (hst 8)
- Hypothese rond seksueel dimorfisme en menselijk gedrag (hst 8)
Peter Rodman - Hypothese bipedalisme: mozaïeklandschap-hypothese (hst 8)
Henry - Hypothese bipedalisme: mozaïeklandschap-hypothese (hst 8)
McHenry
M. Brunet - Ontdekt Sahelanthropus tchadensis (hst 8)
Tim White - Ontdekt Ardipithecus kadabba (hst 8)
- Ontdekt Ardipithecus ramidus samen met Haile-selassie (hst 8)
- Ontdekt australopethicus anamensis (hst 8)
- Ontdekt australopethicus garhi met Haile-selassie (hst 8)
Yohannes - Ontdekt Ardipithecus ramidus samen met White (hst 8)
Haile-Selassie - Ontdekt australopethicus garhi met White (hst 8)
Meave Leakey - Ontdekt australopethicus playtops (hst 8)
Donald - Ontdekt Lucy (australopethicus afarensis) (hst 8)
Johanson - Ontdekt Olduvai Hominin (hst 9)
- Ontdekt homo habilis (hst 9)
Ernst Haeckel - Dacht dat oorsprong genus homo in Azië lag (hst 9)
Eugene Dubois - Ontdekt pithecantropus erectus (‘homo erectus’ in Azië) (hst 9)
