KLINISCHE GERONTOLOGIE
H1: Geriatrische patiënt – Frailty (kwetsbaarheid).................................................................................2
Water compartiment & vet compartiment...................................................................................3
H2: Voedingsproblemen.........................................................................................................................7
H3: Vallen, Osteoporose, OA en fracturen.............................................................................................9
H4: Infecties, incontinentie...................................................................................................................13
H5: Cardiovasculaire ziekten................................................................................................................17
H6: Bindweefseldegeneratie................................................................................................................21
H7: Kanker............................................................................................................................................22
H8: Diabetes mellitus............................................................................................................................26
Examenvragen......................................................................................................................................28
1
,H1: Geriatrische patiënt – Frailty (kwetsbaarheid)
Zorgprogramma voor geriatrische patiënt van gemiddeld ouder dan 75 jaar die een specifieke aanpak
behoeft vanwege:
- Fragiliteit en beperkte homeostase
- Actieve polypathologie
- Atypische klinische beelden
- Verstoorde farmacokinetica
- Gevaar van functionele achteruitgang
- Gevaar voor deficiënte voeding
- Tendens tot inactiviteit en bedlegerigheid, met toegenomen risico op
opname in een instelling en afhankelijkheid bij de activiteiten van het
dagelijks leven
- Psychosociale problemen
Frailty in ageing
Kwetsbaarheid in het ouder worden is een internationaal mondiaal probleem.
Gelimiteerd in tijd VS Longevity:
- Longevity: concept waarbij we kunnen zeggen hoe oud we kunnen worden.
o Succesvol een bepaalde leeftijd raken, heb je nog verschillende jaren voor u
Gezondheidskost daalt in laatste levensjaar. Welke therapieën
zijn nog nuttig in laatste levensjaar?
Stijging in levensverwachtingen voor zowel mannen als vrouwen!
Algemene veranderingen in het lichaam
- Daling in Parenchym cellen (cellen die eigen zijn aan het
orgaan bv: spiercellen in de spieren)
- Toename van vetmassa tov spiermassa
- Samenstelling, massa, bezenuwing en doorbloeding
(arterie en veneus) dalen met de leeftijd.
Hiernaast zullen de ondersteunende cellen (bv vetcel) en de
extracellulaire matrix, in massa stijgen maar ook hier zal de samenstelling kwaliteit
dalen. Door de toename ontstaat er ook meer rigiditeit (= stijfheid).
→ Kwaliteit van het orgaan daalt en homeostase daalt (evenwicht
van lichaam houden)
Kinderen functioneren optimaal wat je kan zien aan hun enorme
energie. Na 30 jaar gaan de functies dalen. Sommige functies dalen
zodanig dat je onder de afhankelijkheidsdrempel (rond 50% van
max) komt wat ervoor zorgt dat het moeilijker wordt om autonoom
te functioneren. Heel jonge kinderen zitten ook onder de drempel
want zij zijn hun functies nog aan het opbouwen.
2
, Acute ziekte: zorgen ervoor dat functies sterk dalen
Blauwe lijn naar oranje lijn door: roken, onvoldoende FA,..
Patiënt op blauwe lijn houden of terug naar de lijn brengen zodat ze niet afhankelijk
worden.
Naast de daling in functies, is er ook een toename in aandoeningen met leeftijd
- De helft van de 65+ hebben minstens 2 aandoeningen
- Hoe hoger geschoold, hoe later in leven (50%) kans op meerdere aandoeningen (hoger
geschoold heeft een gunstig effect op ouder worden).
Fragiliteit (component van geriatrische patiënt) en beperkte homeostase:
- Sarcopenie: verlies van spierkracht en spiermassa, toename vetmassa want zal plaats van
spiermassa innemen meer inspanning bij ADL
- Knijpkracht met de leeftijd, bij vrouwen (30 jaar) bij mannen (32 jaar) gemeten voor
de maximale spierkracht (daalt met leeftijd, dus actieve oefentherapie geven)
- Lean body mass: lean body mass wordt vervangen door fat mass (toenemen)
- Nierfunctie
- Verstoord endocrien stelsel
1. Lean body mass ↓ & fat mass ↑
- BMI onbetrouwbaar (we baseren ons voornamelijk op metingen van spiermassa)
o Bij oudere personen met kwetsbaarheid status geen BMI gebruiken
- Pro-inflammatoire status bij veel vetweefsel, dus meer ontstekking in lichaam
o pro-inflammatoire stoffen: o.a. IL6,TNF-α, CRP, …
o anti-inflammatoire stoffen: o.a. adiponectine, ...
- Water compartiment & vet compartiment
o ∆ distributievolume geneesmiddelen!
o Wateroplosbaar: volume concentratie
dosis vb. atenolol (tenorminR), dus medicatie die
oplost in water lost op in kleiner volume waardoor de
concentratie groter zal zijn.
3
H1: Geriatrische patiënt – Frailty (kwetsbaarheid).................................................................................2
Water compartiment & vet compartiment...................................................................................3
H2: Voedingsproblemen.........................................................................................................................7
H3: Vallen, Osteoporose, OA en fracturen.............................................................................................9
H4: Infecties, incontinentie...................................................................................................................13
H5: Cardiovasculaire ziekten................................................................................................................17
H6: Bindweefseldegeneratie................................................................................................................21
H7: Kanker............................................................................................................................................22
H8: Diabetes mellitus............................................................................................................................26
Examenvragen......................................................................................................................................28
1
,H1: Geriatrische patiënt – Frailty (kwetsbaarheid)
Zorgprogramma voor geriatrische patiënt van gemiddeld ouder dan 75 jaar die een specifieke aanpak
behoeft vanwege:
- Fragiliteit en beperkte homeostase
- Actieve polypathologie
- Atypische klinische beelden
- Verstoorde farmacokinetica
- Gevaar van functionele achteruitgang
- Gevaar voor deficiënte voeding
- Tendens tot inactiviteit en bedlegerigheid, met toegenomen risico op
opname in een instelling en afhankelijkheid bij de activiteiten van het
dagelijks leven
- Psychosociale problemen
Frailty in ageing
Kwetsbaarheid in het ouder worden is een internationaal mondiaal probleem.
Gelimiteerd in tijd VS Longevity:
- Longevity: concept waarbij we kunnen zeggen hoe oud we kunnen worden.
o Succesvol een bepaalde leeftijd raken, heb je nog verschillende jaren voor u
Gezondheidskost daalt in laatste levensjaar. Welke therapieën
zijn nog nuttig in laatste levensjaar?
Stijging in levensverwachtingen voor zowel mannen als vrouwen!
Algemene veranderingen in het lichaam
- Daling in Parenchym cellen (cellen die eigen zijn aan het
orgaan bv: spiercellen in de spieren)
- Toename van vetmassa tov spiermassa
- Samenstelling, massa, bezenuwing en doorbloeding
(arterie en veneus) dalen met de leeftijd.
Hiernaast zullen de ondersteunende cellen (bv vetcel) en de
extracellulaire matrix, in massa stijgen maar ook hier zal de samenstelling kwaliteit
dalen. Door de toename ontstaat er ook meer rigiditeit (= stijfheid).
→ Kwaliteit van het orgaan daalt en homeostase daalt (evenwicht
van lichaam houden)
Kinderen functioneren optimaal wat je kan zien aan hun enorme
energie. Na 30 jaar gaan de functies dalen. Sommige functies dalen
zodanig dat je onder de afhankelijkheidsdrempel (rond 50% van
max) komt wat ervoor zorgt dat het moeilijker wordt om autonoom
te functioneren. Heel jonge kinderen zitten ook onder de drempel
want zij zijn hun functies nog aan het opbouwen.
2
, Acute ziekte: zorgen ervoor dat functies sterk dalen
Blauwe lijn naar oranje lijn door: roken, onvoldoende FA,..
Patiënt op blauwe lijn houden of terug naar de lijn brengen zodat ze niet afhankelijk
worden.
Naast de daling in functies, is er ook een toename in aandoeningen met leeftijd
- De helft van de 65+ hebben minstens 2 aandoeningen
- Hoe hoger geschoold, hoe later in leven (50%) kans op meerdere aandoeningen (hoger
geschoold heeft een gunstig effect op ouder worden).
Fragiliteit (component van geriatrische patiënt) en beperkte homeostase:
- Sarcopenie: verlies van spierkracht en spiermassa, toename vetmassa want zal plaats van
spiermassa innemen meer inspanning bij ADL
- Knijpkracht met de leeftijd, bij vrouwen (30 jaar) bij mannen (32 jaar) gemeten voor
de maximale spierkracht (daalt met leeftijd, dus actieve oefentherapie geven)
- Lean body mass: lean body mass wordt vervangen door fat mass (toenemen)
- Nierfunctie
- Verstoord endocrien stelsel
1. Lean body mass ↓ & fat mass ↑
- BMI onbetrouwbaar (we baseren ons voornamelijk op metingen van spiermassa)
o Bij oudere personen met kwetsbaarheid status geen BMI gebruiken
- Pro-inflammatoire status bij veel vetweefsel, dus meer ontstekking in lichaam
o pro-inflammatoire stoffen: o.a. IL6,TNF-α, CRP, …
o anti-inflammatoire stoffen: o.a. adiponectine, ...
- Water compartiment & vet compartiment
o ∆ distributievolume geneesmiddelen!
o Wateroplosbaar: volume concentratie
dosis vb. atenolol (tenorminR), dus medicatie die
oplost in water lost op in kleiner volume waardoor de
concentratie groter zal zijn.
3
