Samenvatting microbiologie
HC 1 hygiëne en infectiepreventie
Hygiëne
Een handelswijze die gericht is op het vermijden en minimaliseren van de
overdracht van ziekteverwekkers
Het hebben van controle op een situatie m.b.t. de
microbiologische/infectiologische aspecten en hanteert daarbij
infectiepreventie inzichten, procedures en hulpmiddelen
Infectiepreventie
Minimaal gericht op het voorkomen van microbiële groei en het doden van
micro-organismen
Infectiepreventie impliceert 2 zaken:
- een infectieziekte veroorzaakt door binnengedrongen
ziekteverwekkers
- Preventie van die infectieziekte en wel op basis van kennis van zaken
Mijlpalen in de geschiedenis van de microbiologie, hygiëne en
infectiepreventie:
1. Anthoni van Leeuwenhoek
Grondlegger van de cytologie, de algemene en de orale microbiologie
Ontwerpen van eenvoudige microscopen
Ontdekken van een nieuwe wereld: ‘micro-wereld’, zoals lichaamscellen en ééncellige
organismen
2. Ignaz Semmelweis
Grondlegger van de hedendaagse hygiëne en infectiepreventie
Wist de kraamvrouwenkoorts te minimaliseren d.m.v het wassen van de handen in
chloorwater nadat artsen uit de sectiekamer kwamen
3. Louis Pasteur
Grondlegger van de bacteriologie
De ontwikkeling van de biogenese-theorie: alle leven komen slechts voort uit leven
De ontdekking dat veel ziekten worden veroorzaakt door micro-organismen
De ontdekking dat fermentatie het gevolg is van microbiële groei
De ontwikkeling van het pasteurisatie-proces
De ontdekking van anaerobiose: leven zonder zuurstof
De ontwikkeling van een virus-vaccin tegen hondsdolheid
4. Robert Koch
Grondlegger van de klinische bacteriologie
Ontdekking van de veroorzaker van miltvuur, tuberculose en cholera
Postultaten van Koch: het vaststellen dat het infectieziekte is moet worden aangetoond dat
een micro-organisme inderdaad de oorzaak is van de bewuste ziekte:
- Het micro-organisme moet bij alle zieken worden aangetroffen, maar mag niet aanwezig
zijn bij gezonde personen
- Met een reincultuur moet een gezonde gastheer opnieuw de ziekte met dezelfde
verschijnselen kunnen opwekken
- Uit de experimenteel geïnfecteerde gastheer moet men hetzelfde micro-organisme
opnieuwe kunnen isoleren
, Sterilisatie en pasteurisatie
Sterilisatie = het proces, waarbij materiaal geheel vrij gemaakt wordt van
levensvatbare micro-organismen, inclusief de sporen! Er treedt smaakverlies op.
Sterilisatie kan d.m.v:
Vochtige hitte m.b.v. stoom onder druk en zonder lucht (121 graden, 10-15
minuten)
Droge hitte (180 graden, 1 à 2 uur)
Bestraling m.b.v. ioniserende of UV straling
Gassen en dampen (bijv. ethyleenoxide)
Filtratie (bij gassen en vloeistoffen)
Diverse procedures m.b.t. serilisatie:
in autoclaaf (110-120 graden, 10-20
minuten)
in hogedrukpan (120 graden, 20
minuten)
heteluchtsterilisatie (180-200 graden, 1
tot 2 uur)
gassterilisatie d.m.v. ethyleenoxyde-gas
injectienaalden en instrumenten
sterilisatie d.m.v. glutaardialdehyde
ultrasone reiniging, boortjes en
diamantsteentjes
Pasteurisatie = een kortdurend afdodingsproces (1 minuut effectief bij 800C)
ten behoeve van het kiemvrij maken van melk zonder smaakverlies, waarbij
temperatuurgevoelige micro-organismen worden afgedood. Dit proces is dus
NIET geschikt als sporen kunnen voorkomen.
Sporen zijn overlevingsstructuren voor een cel, waarin erfelijk materiaal is
opgeslagen. Deze kunnen ongunstige omstandigheden overleven. Dit maakt
steriliseren lastig!
Infectie = als bepaalde micro-organismen binnendringen in een ander
organisme
Infectieziekte = als het micro-organisme bij infectie schade veroorzaakt
Desinfectie / decontaminatie = het verlagen van het besmettingsniveau van
het materiaal. D.m.v. desinfectans
Desinfectans = een chemische stof met het vermogen om in lage concentraties
micro-organismen te doden om het besmettingsniveau van oppervlakken te
verlagen. Sterilisatie d.m.v. gassen of dampen is daarom eigenlijk een desinfectie
Bekende desinfectantia:
bepaalde halogenen (zoals chloor en jodium)
alcoholen (zoals ethanol en isopropanol, voor desinfectie huid en
werkvlakken)
etheleenoxide (voor desinfectie van disposable voorwerpen in de klinische
praktijk)
HC 1 hygiëne en infectiepreventie
Hygiëne
Een handelswijze die gericht is op het vermijden en minimaliseren van de
overdracht van ziekteverwekkers
Het hebben van controle op een situatie m.b.t. de
microbiologische/infectiologische aspecten en hanteert daarbij
infectiepreventie inzichten, procedures en hulpmiddelen
Infectiepreventie
Minimaal gericht op het voorkomen van microbiële groei en het doden van
micro-organismen
Infectiepreventie impliceert 2 zaken:
- een infectieziekte veroorzaakt door binnengedrongen
ziekteverwekkers
- Preventie van die infectieziekte en wel op basis van kennis van zaken
Mijlpalen in de geschiedenis van de microbiologie, hygiëne en
infectiepreventie:
1. Anthoni van Leeuwenhoek
Grondlegger van de cytologie, de algemene en de orale microbiologie
Ontwerpen van eenvoudige microscopen
Ontdekken van een nieuwe wereld: ‘micro-wereld’, zoals lichaamscellen en ééncellige
organismen
2. Ignaz Semmelweis
Grondlegger van de hedendaagse hygiëne en infectiepreventie
Wist de kraamvrouwenkoorts te minimaliseren d.m.v het wassen van de handen in
chloorwater nadat artsen uit de sectiekamer kwamen
3. Louis Pasteur
Grondlegger van de bacteriologie
De ontwikkeling van de biogenese-theorie: alle leven komen slechts voort uit leven
De ontdekking dat veel ziekten worden veroorzaakt door micro-organismen
De ontdekking dat fermentatie het gevolg is van microbiële groei
De ontwikkeling van het pasteurisatie-proces
De ontdekking van anaerobiose: leven zonder zuurstof
De ontwikkeling van een virus-vaccin tegen hondsdolheid
4. Robert Koch
Grondlegger van de klinische bacteriologie
Ontdekking van de veroorzaker van miltvuur, tuberculose en cholera
Postultaten van Koch: het vaststellen dat het infectieziekte is moet worden aangetoond dat
een micro-organisme inderdaad de oorzaak is van de bewuste ziekte:
- Het micro-organisme moet bij alle zieken worden aangetroffen, maar mag niet aanwezig
zijn bij gezonde personen
- Met een reincultuur moet een gezonde gastheer opnieuw de ziekte met dezelfde
verschijnselen kunnen opwekken
- Uit de experimenteel geïnfecteerde gastheer moet men hetzelfde micro-organisme
opnieuwe kunnen isoleren
, Sterilisatie en pasteurisatie
Sterilisatie = het proces, waarbij materiaal geheel vrij gemaakt wordt van
levensvatbare micro-organismen, inclusief de sporen! Er treedt smaakverlies op.
Sterilisatie kan d.m.v:
Vochtige hitte m.b.v. stoom onder druk en zonder lucht (121 graden, 10-15
minuten)
Droge hitte (180 graden, 1 à 2 uur)
Bestraling m.b.v. ioniserende of UV straling
Gassen en dampen (bijv. ethyleenoxide)
Filtratie (bij gassen en vloeistoffen)
Diverse procedures m.b.t. serilisatie:
in autoclaaf (110-120 graden, 10-20
minuten)
in hogedrukpan (120 graden, 20
minuten)
heteluchtsterilisatie (180-200 graden, 1
tot 2 uur)
gassterilisatie d.m.v. ethyleenoxyde-gas
injectienaalden en instrumenten
sterilisatie d.m.v. glutaardialdehyde
ultrasone reiniging, boortjes en
diamantsteentjes
Pasteurisatie = een kortdurend afdodingsproces (1 minuut effectief bij 800C)
ten behoeve van het kiemvrij maken van melk zonder smaakverlies, waarbij
temperatuurgevoelige micro-organismen worden afgedood. Dit proces is dus
NIET geschikt als sporen kunnen voorkomen.
Sporen zijn overlevingsstructuren voor een cel, waarin erfelijk materiaal is
opgeslagen. Deze kunnen ongunstige omstandigheden overleven. Dit maakt
steriliseren lastig!
Infectie = als bepaalde micro-organismen binnendringen in een ander
organisme
Infectieziekte = als het micro-organisme bij infectie schade veroorzaakt
Desinfectie / decontaminatie = het verlagen van het besmettingsniveau van
het materiaal. D.m.v. desinfectans
Desinfectans = een chemische stof met het vermogen om in lage concentraties
micro-organismen te doden om het besmettingsniveau van oppervlakken te
verlagen. Sterilisatie d.m.v. gassen of dampen is daarom eigenlijk een desinfectie
Bekende desinfectantia:
bepaalde halogenen (zoals chloor en jodium)
alcoholen (zoals ethanol en isopropanol, voor desinfectie huid en
werkvlakken)
etheleenoxide (voor desinfectie van disposable voorwerpen in de klinische
praktijk)
