Samenvatting Bio-ethiek
1. Ethiek: over argumenten
1.1. Inleidende casussen rond moraliteit
Moraliteit= gaat over het goed handelen, hoe we moeten leven met onszelf en elkaar
Morele principes= ongeschreven regels die door de maatschappij als goed handelen worden
beschouwd
“Als iedereen hetzelfde denkt, denkt niemand meer”
Betekenis: niemand zal dan met elkaar botsen en niemand zal meer worden uitgedaagd.
=geen evolutie meer
1.2. Sterke argumenten
Feiten
Waarnemingen geven als feit
Logische redeneringen op basis van morele principes
Mensen worden niet als middelen gebruikt
Doden is onaanvaardbaar
Geen discriminatie
Onpartijdigheid en het effect op anderen
Geen racisme
Geen seksisme
Breng nuance
Detail toevoegen aan een standpunt
Compromis
1.3. Zwakke argumenten
Fout feit
Wat als? cirkelredeneringen
De wat (soms niet ethisch)
Autoriteit
Iemand die iets zegt over een onderwerp waar hij/zij veel van weet kan ook fout zijn
Misinterpretatie van het feit
Gevolg voor mij
Slippery slope
Gevolgen zullen van kwaad naar erger gaan ookal staat dit niet vast
1.4. Onlogische redeneringen
- Alles of niets
“Als je iets doet, doe het dan perfect of doe het niet”
Voorbeeld:
Flexitarisch dieet wordt er steeds op gewezen dat ze toch nog vlees eten
- Golden rationalisation
“Iedereen doet het, het is oke”
Voorbeeld:
Iedereen speelt vals wanneer hij kan dus als ik het doe is het aanvaardbaar
1
,- Palliative comparison
“Anderen gedragen zich veel problematischer, dus mijn gedrag is aanvaardbaar”
Voorbeeld:
De mensen dumpen afvalzakken in de straat, ik gooi enkele peuken op de grond
- They-had-it-coming excuse
“Ik deed niets verkeerd, ze verdienden het”
Voorbeeld:
Een atoombom gooien op Japan is gerechtvaardigd omdat zij veel mensen in zuidoost Azië
gedood hebben
- Futility illusion
“Als ik het niet doe, doet iemand anders het”
Voorbeeld:
Als ik er niets aan doe, zal iemand anders het wel doen
- Argument ad populum
“De meerderheid denkt zo, dus het argument is gerond”
Voorbeeld:
De meerderheid wilt doodstraf voor pedofielen, dus moeten we hen hieraan onderwerpen
- Ethics surrender
“We kunnen het niet tegenhouden, dus laten we zeggen dat het niet zo erg is”
Voorbeeld:
We kunnen mensen niet tegenhouden drug te nemen dus laten we aanvaarden dat het niet
zo erg is
- Legal misdirection
“Het is niet illegaal dus het is ethisch”, “het is illegaal dus het is niet ethisch”
Voorbeeld:
Je partner bedriegen is niet bij de wed verboden dus het is geen probleem
- Slippery slope
“Wanneer A zal plaats vinden dan zal na wat stappen Z plaats vinden en dat is een catasrofe
dus laten we A vermijden”
Voorbeeld:
Wanneer we foetussen met het syndroom van down aborteren zenden we naar mensen het
het syndroom uit dat ze minderwaardig zijn. De volgende stap is het doden van die mensen
- Argument from authority
“Mijn argumenten is een citaat van een autoriteit in het vak dus het is correct”
- Argument ad hominem/op de man spelen
“Hij heeft geen argument in het vakgebied dus zijn argument kan niet in acht genomen
worden”
Voorbeeld:
Wat Greenpeace over GMO’s vertelt zal fout zijn daar het een hoopje extremisten zijn
- Reductio ad Hitlerum
“Deze visie zou kunnen worden nagestreefd door de nazi’s dus is immoreel”
Voorbeeld:
“De nazi’s vergasten Joden, dus het gebruiken van gas om proefdieren te doden is onethisch
- Anecdotal evidence
“Ik ken iemand die een omgekeerde ervaring heeft dus jouw argument is niet gegrond”
Voorbeeld:
2
, Mijn moeder werd honderd jaar oud. Ze was een kettingroker gedurende haar hele leven en
werd nooit ziek. Zo zie je, roken is toch zo slecht niet
- Post hoc ergo propter hoc!!!
“Doordat B plaatsvond na A, zal B veroorzaakt zijn van A”
Voorbeeld:
Mensen die alcohol drinken hebben meer kans op de ontwikkeling van longkanker, dus
longkanker zal worden veroorzaakt door het drinken van alcohol
- Begging the question
“A is een onderdeel van B, hetwelk onethisch is, dus A is daardoor ook onethisch”
Voorbeeld:
Abortus is het ongeoorloofd doden van een mens en dus moord. Moord is immoreel en
daardoor is abortus ook immoreel
- Naturalistic fallacy
“Iets is natuurlijk, dus het is moreel acceptabel”, “Iets gaat tegen de natuur in, het is dus
moreel niet acceptabel”
Voorbeeld:
Omdat in de natuur enkel de sterksten overleven is het moreel acceptabel om mensen met
een handicap te laten sterven
- Cherry Picking
Data die je argument onderbouwen bovenhalen maar degene die het tegengaan achter
houden
1.5. Dooddoener
Inhoudelijke argumenten zijn op en de persoon haalt boven:
- Persoonlijke aanvallen
- Argumenten totaal na de kwestie
- Zwaktegebod
“Dat mag niet meer gezegd worden”
- Online: taalfouten van de andere bovenhalen
“De juiste kant van de geschiedenis”
Fout gezegde, de toekomst is niet te voorspellen en het is niet gebaseerd op feiten
2. Sociale contracttheorie
2.1.1. Het prisoner’s dilemma
= een denkexperiment
2.1.2. Historische inleiding tot het thema
Hobbes state of nature
De eerste fundamenten tot contracttheorie
Themas Hobbes
Britse filosoof 17e eeuw
Hij wou aantonen dat:
Moraliteit onafhankelijk is van God, natuur of altruïsme (=helpen van andere zonder eigen belang)
Moraliteit is afhankelijk van praktische problemen
Om zelfontplooiing waar te maken, moet er een maatschappij zijn waar er wordt
samengewerkt en er vrede en veiligheid heerst
Dit kan enkel door regels moraalregels
3
, State of nature= er bestaan geen sociale regels, geen overheid, geen rechtbank,…
Dit heeft gruwelijke gevolgen. 4 redenen hiervoor:
1. De behoeften zijn gelijk
Iedereen heeft op een bepaald niveau gelijke behoeftes: kledij, eten, water,…
2. De middelen zijn schaars
We hebben geen oneindige beschikbaarheid van grondstoffen. Deze basisproducten moeten
gemaakt worden
3. Er is geen gelijke humane kracht
Wie gaat er toegang krijgen tot de schaars goederen? Sommige mensen zijn sterker, andere
slimmer, andere moeten samenwerken
4. Altruïsme is beperkt
In deze situatie kan men niet rekenen op de goedheid van anderen
Deze situatie lijdt tot:
- Weinig overlevingskans
- Oorlog
- Egoïsme
- Onveiligheid
Hoe komt men in deze situatie?
- Overheden die in elkaar zakken
- Internationale onrust
Uit deze suatie geraken?
Samenwerken
Afspraken maken
Beloftes houden
= sociale contract
Dit omschrijft de rol van moraliteit en overheid in een samenleving
Moraliteit zorgt dat samenleven mogelijk wordt
Overheid zorgt dat afspraken worden nageleefd
2.1.3. Toepassing prisoner’s dilemma
In een maatschappij wanneer iedereen egoïstisch is, kan er geen samenleving ontstaan
Een situatie wanneer jij een weldoener ben en alle anderen ook= ideaal
Ook hier is samenwerking & afspraken nodig!
2.1.4. Voordelen gebonden aan het sociale contract
Geeft een realistisch antwoorde op complexe problemen
1. De harmonieuze samenleving
Niet toelaten van diefstal, verkrachting,… (regels)
Veroordeling
=Verhoogt het samenleven
Sommige acties kunnen in theorie niet veroordeeld worden
Bv. overspel
2. Het contract houdt zichzelf in stand
Jij wilt niet dat anderen de regels breken
Jij wilt zelf geen regels breken
Iedereen verwacht hetzelfde van elkaar waardoor dat de regels zichzelf in stand houden
3. Speciale omstandigheden voor het verbreken van regels
Als iemand een regel niet volgt, hoef jij hem dan ook niet te volgen?
4
1. Ethiek: over argumenten
1.1. Inleidende casussen rond moraliteit
Moraliteit= gaat over het goed handelen, hoe we moeten leven met onszelf en elkaar
Morele principes= ongeschreven regels die door de maatschappij als goed handelen worden
beschouwd
“Als iedereen hetzelfde denkt, denkt niemand meer”
Betekenis: niemand zal dan met elkaar botsen en niemand zal meer worden uitgedaagd.
=geen evolutie meer
1.2. Sterke argumenten
Feiten
Waarnemingen geven als feit
Logische redeneringen op basis van morele principes
Mensen worden niet als middelen gebruikt
Doden is onaanvaardbaar
Geen discriminatie
Onpartijdigheid en het effect op anderen
Geen racisme
Geen seksisme
Breng nuance
Detail toevoegen aan een standpunt
Compromis
1.3. Zwakke argumenten
Fout feit
Wat als? cirkelredeneringen
De wat (soms niet ethisch)
Autoriteit
Iemand die iets zegt over een onderwerp waar hij/zij veel van weet kan ook fout zijn
Misinterpretatie van het feit
Gevolg voor mij
Slippery slope
Gevolgen zullen van kwaad naar erger gaan ookal staat dit niet vast
1.4. Onlogische redeneringen
- Alles of niets
“Als je iets doet, doe het dan perfect of doe het niet”
Voorbeeld:
Flexitarisch dieet wordt er steeds op gewezen dat ze toch nog vlees eten
- Golden rationalisation
“Iedereen doet het, het is oke”
Voorbeeld:
Iedereen speelt vals wanneer hij kan dus als ik het doe is het aanvaardbaar
1
,- Palliative comparison
“Anderen gedragen zich veel problematischer, dus mijn gedrag is aanvaardbaar”
Voorbeeld:
De mensen dumpen afvalzakken in de straat, ik gooi enkele peuken op de grond
- They-had-it-coming excuse
“Ik deed niets verkeerd, ze verdienden het”
Voorbeeld:
Een atoombom gooien op Japan is gerechtvaardigd omdat zij veel mensen in zuidoost Azië
gedood hebben
- Futility illusion
“Als ik het niet doe, doet iemand anders het”
Voorbeeld:
Als ik er niets aan doe, zal iemand anders het wel doen
- Argument ad populum
“De meerderheid denkt zo, dus het argument is gerond”
Voorbeeld:
De meerderheid wilt doodstraf voor pedofielen, dus moeten we hen hieraan onderwerpen
- Ethics surrender
“We kunnen het niet tegenhouden, dus laten we zeggen dat het niet zo erg is”
Voorbeeld:
We kunnen mensen niet tegenhouden drug te nemen dus laten we aanvaarden dat het niet
zo erg is
- Legal misdirection
“Het is niet illegaal dus het is ethisch”, “het is illegaal dus het is niet ethisch”
Voorbeeld:
Je partner bedriegen is niet bij de wed verboden dus het is geen probleem
- Slippery slope
“Wanneer A zal plaats vinden dan zal na wat stappen Z plaats vinden en dat is een catasrofe
dus laten we A vermijden”
Voorbeeld:
Wanneer we foetussen met het syndroom van down aborteren zenden we naar mensen het
het syndroom uit dat ze minderwaardig zijn. De volgende stap is het doden van die mensen
- Argument from authority
“Mijn argumenten is een citaat van een autoriteit in het vak dus het is correct”
- Argument ad hominem/op de man spelen
“Hij heeft geen argument in het vakgebied dus zijn argument kan niet in acht genomen
worden”
Voorbeeld:
Wat Greenpeace over GMO’s vertelt zal fout zijn daar het een hoopje extremisten zijn
- Reductio ad Hitlerum
“Deze visie zou kunnen worden nagestreefd door de nazi’s dus is immoreel”
Voorbeeld:
“De nazi’s vergasten Joden, dus het gebruiken van gas om proefdieren te doden is onethisch
- Anecdotal evidence
“Ik ken iemand die een omgekeerde ervaring heeft dus jouw argument is niet gegrond”
Voorbeeld:
2
, Mijn moeder werd honderd jaar oud. Ze was een kettingroker gedurende haar hele leven en
werd nooit ziek. Zo zie je, roken is toch zo slecht niet
- Post hoc ergo propter hoc!!!
“Doordat B plaatsvond na A, zal B veroorzaakt zijn van A”
Voorbeeld:
Mensen die alcohol drinken hebben meer kans op de ontwikkeling van longkanker, dus
longkanker zal worden veroorzaakt door het drinken van alcohol
- Begging the question
“A is een onderdeel van B, hetwelk onethisch is, dus A is daardoor ook onethisch”
Voorbeeld:
Abortus is het ongeoorloofd doden van een mens en dus moord. Moord is immoreel en
daardoor is abortus ook immoreel
- Naturalistic fallacy
“Iets is natuurlijk, dus het is moreel acceptabel”, “Iets gaat tegen de natuur in, het is dus
moreel niet acceptabel”
Voorbeeld:
Omdat in de natuur enkel de sterksten overleven is het moreel acceptabel om mensen met
een handicap te laten sterven
- Cherry Picking
Data die je argument onderbouwen bovenhalen maar degene die het tegengaan achter
houden
1.5. Dooddoener
Inhoudelijke argumenten zijn op en de persoon haalt boven:
- Persoonlijke aanvallen
- Argumenten totaal na de kwestie
- Zwaktegebod
“Dat mag niet meer gezegd worden”
- Online: taalfouten van de andere bovenhalen
“De juiste kant van de geschiedenis”
Fout gezegde, de toekomst is niet te voorspellen en het is niet gebaseerd op feiten
2. Sociale contracttheorie
2.1.1. Het prisoner’s dilemma
= een denkexperiment
2.1.2. Historische inleiding tot het thema
Hobbes state of nature
De eerste fundamenten tot contracttheorie
Themas Hobbes
Britse filosoof 17e eeuw
Hij wou aantonen dat:
Moraliteit onafhankelijk is van God, natuur of altruïsme (=helpen van andere zonder eigen belang)
Moraliteit is afhankelijk van praktische problemen
Om zelfontplooiing waar te maken, moet er een maatschappij zijn waar er wordt
samengewerkt en er vrede en veiligheid heerst
Dit kan enkel door regels moraalregels
3
, State of nature= er bestaan geen sociale regels, geen overheid, geen rechtbank,…
Dit heeft gruwelijke gevolgen. 4 redenen hiervoor:
1. De behoeften zijn gelijk
Iedereen heeft op een bepaald niveau gelijke behoeftes: kledij, eten, water,…
2. De middelen zijn schaars
We hebben geen oneindige beschikbaarheid van grondstoffen. Deze basisproducten moeten
gemaakt worden
3. Er is geen gelijke humane kracht
Wie gaat er toegang krijgen tot de schaars goederen? Sommige mensen zijn sterker, andere
slimmer, andere moeten samenwerken
4. Altruïsme is beperkt
In deze situatie kan men niet rekenen op de goedheid van anderen
Deze situatie lijdt tot:
- Weinig overlevingskans
- Oorlog
- Egoïsme
- Onveiligheid
Hoe komt men in deze situatie?
- Overheden die in elkaar zakken
- Internationale onrust
Uit deze suatie geraken?
Samenwerken
Afspraken maken
Beloftes houden
= sociale contract
Dit omschrijft de rol van moraliteit en overheid in een samenleving
Moraliteit zorgt dat samenleven mogelijk wordt
Overheid zorgt dat afspraken worden nageleefd
2.1.3. Toepassing prisoner’s dilemma
In een maatschappij wanneer iedereen egoïstisch is, kan er geen samenleving ontstaan
Een situatie wanneer jij een weldoener ben en alle anderen ook= ideaal
Ook hier is samenwerking & afspraken nodig!
2.1.4. Voordelen gebonden aan het sociale contract
Geeft een realistisch antwoorde op complexe problemen
1. De harmonieuze samenleving
Niet toelaten van diefstal, verkrachting,… (regels)
Veroordeling
=Verhoogt het samenleven
Sommige acties kunnen in theorie niet veroordeeld worden
Bv. overspel
2. Het contract houdt zichzelf in stand
Jij wilt niet dat anderen de regels breken
Jij wilt zelf geen regels breken
Iedereen verwacht hetzelfde van elkaar waardoor dat de regels zichzelf in stand houden
3. Speciale omstandigheden voor het verbreken van regels
Als iemand een regel niet volgt, hoef jij hem dan ook niet te volgen?
4
