Economie OV1: determinanten van economische groei
Wat bepaalt de groei van de economie?
De aangrijpingspunten bepalen in welke maten de economie groeit, het zijn met andere woorden de determinanten
van de economische groei.
Determinant kapitaal: een investeringsklimaat bevorderen om buitenlandse investeerders aan te trekken (vermindering
administratiekosten en ondersteuning van nieuwe activiteiten)
Determinant arbeid: het arbeidsaanbod (van de werknemer) afstemmen op de vraag naar arbeid en aandacht geven
aan knelpunt vacatures
Determinant technologie: investeren in O&O&I, aandacht voor technologische innovaties en bedrijven aanmoedigen om
nieuwe digitale technologieën te gebruiken
Kapitaal als determinant van economische groei
De rol van binnenlands sparen bij de kapitaalvorming
Ondernemingen die willen groeien, moeten investeren in technologische vernieuwingen en extra uitrusting. Om te
investeren in kapitaalgoederen, doet een onderneming beroep op de financiële markten. Daar vindt ze de geldmiddelen
om de investeringen te financieren. Dat kan op twee manieren:
o Rechtstreeks, door een beroep te doen op spaartegoeden van de gezinnen, andere ondernemingen en
eventueel de overheid. Daartoe kunnen ze aandelen en/of obligaties uitschrijven.
o Onrechtstreeks, via leningen bij de financiële instellingen. Dit is onrechtstreeks omdat de financiële instellingen
het geld eerst moeten krijgen van de kapitaalverschaffers, namelijk de gezinnen en de ondernemingen.
Rechtstreekse financiering van investeringen - spaartegoeden
Bij rechtstreekse financiering maakt een onderneming rechtstreeks gebruik van de spaartegoeden van:
o Gezinnen: de gezinnen besteden het grootste gedeelte van hun beschikbaar inkomen aan consumptie uitgaven.
Wat eventueel overblijft, is het spaargedeelte.
Spaarquote: het deel van het beschikbaar inkomen dat de gezinnen sparen. In België bedraagt dit 12%.
o Ondernemingen: ondernemingen leggen reserves aan om investeringen te kunnen doen met eigen middelen.
Van de winst wordt een gedeelte overgeheveld naar de reserves.
Wettelijke reserve: ondernemingen zijn verplicht om jaarlijks 5% van de nettowinst in te houden voor de vorming
van deze reserve, en dit tot die reserve 10% van het maatschappelijk kapitaal of het aandelenkapitaal heeft
bereikt.
Onbeschikbare reserves voor eigen aandelen: dit is een reserve die dient voor de aankoop van eigen aandelen.
Beschikbare reserves: deze reserve is eigenlijk de spaarpot van de onderneming en wordt aangewend voor onder
andere investeringen in kapitaalgoederen.
o Overheid: de overheid kan alleen sparen als er een overschot is op haar begroting, met andere woorden als
het netto te financieren saldo positief is, namelijk als de inkomsten groter zijn dan de uitgaven.
Rechtstreekse financiering van investeringen – aandelen
Een onderneming kan haar financiële middelen rechtstreeks gaan halen bij de gezinnen in de vorm van aandelen.
, Een aandeel is een bewijs dat je deels eigenaar bent van een onderneming. Als je als onderneming extra kapitaal wilt,
kan je aan anderen vragen, of ze aandeelhouder willen worden. In ruil voor het geïnvesteerde kapitaal krijgen ze een
bewijs dat ze mede-eigenaar of aandeelhouder zijn.
Op de jaarlijkse vergadering van de aandeelhouders wordt het algemene beleid van de onderneming bepaald en wordt
er teruggekeken op de voorbije periode. Een onderneming kan extra aandelen uitgeven op het ogenblik dat ze een
grote investering wil doen waarvoor ze extra geld nodig heeft.
Het is interessant om een aandeel te kopen wanneer de onderneming waarvan je het koopt rendabel is, waardoor de
kans groot is dat de investering rendeert, waardoor het aandeel in waarde zal stijgen.
Een aandeel betekent dat de aandeelhouder een stukje eigenaar is van de onderneming. Dat betekent ook dat jij recht
heeft op een deel van de winst, indien er winst is. De winst die per aandeel wordt uitgekeerd, noemen we het dividend.
Een onderneming die winst maakt, kan beslissen om de winst in de onderneming te houden en maar een klein dividend
toe te kennen.
Een belegger kan aandelen kopen op de beurs aan de beurskoers van dat ogenblik. Daar kan hij ze ook weer verkopen
als hij zelf geld nodig heeft of als hij ze kan verkopen met winst.
De beurskoers van een aandeel is afhankelijk van de vraag naar het aandeel en het aanbod van dit aandeel. Als er meer
beleggers zijn die hun aandeel willen verkopen dan dat er zijn die een aandeel willen kopen, zal de beurskoers dalen.
Als er meer bellegers een aandeel willen kopen dan dat er zijn die hun aandeel willen verkopen, zal de beurskoers
stijgen.
Een belegger koopt een aandeel voor het dividend en de mogelijke meerwaarde bij de verkoop van het aandeel.
Nochtans is dit zeer risicovol. De waarde van een aandeel kan dalen en de onderneming kan zelfs failliet gaan. In dat
laatste geval krijgt de aandeelhouder niest meer voor zijn aandeel.
Rechtstreekse financiering van investeringen – durfkapitaal of venture capital
Durfkapitaal of venture capital is geld dat door een investeerder in een jonge onderneming wordt geïnvesteerd in de
vorm van een lening.
De onderneming waarin geïnvesteerd wordt, zit in de opstartfase. Dit zorgt voor een hoog risico: de onderneming heeft
nog geen winsten, geen uitgebreid klantenbestand en geen ervaring op de markt.
Nochtans zijn er voldoende investeerders die dit risico durven aangaan. Investeerders verwachten namelijk een forse
winst op hun investering met durfkapitaal.
Risicovol startkapitaal wordt steeds vaker opgehaald via crowdfunding. Op deze manier wordt het kapitaal opgehaald
bij sympathisanten, dit kan familie zijn, maar ook onbekende die geloven in de missie van de onderneming. Ook wordt
er soms geld opgehaald in de vorm van een lening of zelfs via een tegemoetkoming in natura.
Rechtstreekse financiering van investeringen – obligaties
Een onderneming kan een obligatielening uitschrijven wanneer ze geld nodig heeft voor een grote investering, zoals
een overname of een investering in kapitaalgoederen. De obligatie zelf is een schuldbewijs van de onderneming dat ze
geld heeft geleend van de kapitaalverschaffer.
De belegger krijgt jaarlijks een vaste intrest en aan het einde van de lening wordt de ontleende som terugbetaald. Het
begrip coupon verwijst naar het bedrag van de interest, dat men vroeger moest innen door een couponnetje van de
papieren obligatie af te knippen.
De nominale waarde van de obligatie is de waarde die op de obligatie staat vermeld en die aan het einde zal worden
terugbetaald. De uitgifte van een obligatie kan beneden a pari, a pari of boven pari zijn, naargelang de belegeer
respectievelijk minder, evenveel of meer moet betalen dan de nominale waarde wanneer hij de obligatie koopt.
Nieuwe obligaties worden uitgegeven op de primaire markt. Op de secundaire markt kunnen obligaties worden
verhandeld. Een houder van een obligatie kan na de uitgifte zijn obligatie verkopen aan een persoon die interesse heeft
om die aan te kopen tegen de koers van dat ogenblik.
Netto interest: bruto-interest – roerende voorheffing van 30%
Wat bepaalt de groei van de economie?
De aangrijpingspunten bepalen in welke maten de economie groeit, het zijn met andere woorden de determinanten
van de economische groei.
Determinant kapitaal: een investeringsklimaat bevorderen om buitenlandse investeerders aan te trekken (vermindering
administratiekosten en ondersteuning van nieuwe activiteiten)
Determinant arbeid: het arbeidsaanbod (van de werknemer) afstemmen op de vraag naar arbeid en aandacht geven
aan knelpunt vacatures
Determinant technologie: investeren in O&O&I, aandacht voor technologische innovaties en bedrijven aanmoedigen om
nieuwe digitale technologieën te gebruiken
Kapitaal als determinant van economische groei
De rol van binnenlands sparen bij de kapitaalvorming
Ondernemingen die willen groeien, moeten investeren in technologische vernieuwingen en extra uitrusting. Om te
investeren in kapitaalgoederen, doet een onderneming beroep op de financiële markten. Daar vindt ze de geldmiddelen
om de investeringen te financieren. Dat kan op twee manieren:
o Rechtstreeks, door een beroep te doen op spaartegoeden van de gezinnen, andere ondernemingen en
eventueel de overheid. Daartoe kunnen ze aandelen en/of obligaties uitschrijven.
o Onrechtstreeks, via leningen bij de financiële instellingen. Dit is onrechtstreeks omdat de financiële instellingen
het geld eerst moeten krijgen van de kapitaalverschaffers, namelijk de gezinnen en de ondernemingen.
Rechtstreekse financiering van investeringen - spaartegoeden
Bij rechtstreekse financiering maakt een onderneming rechtstreeks gebruik van de spaartegoeden van:
o Gezinnen: de gezinnen besteden het grootste gedeelte van hun beschikbaar inkomen aan consumptie uitgaven.
Wat eventueel overblijft, is het spaargedeelte.
Spaarquote: het deel van het beschikbaar inkomen dat de gezinnen sparen. In België bedraagt dit 12%.
o Ondernemingen: ondernemingen leggen reserves aan om investeringen te kunnen doen met eigen middelen.
Van de winst wordt een gedeelte overgeheveld naar de reserves.
Wettelijke reserve: ondernemingen zijn verplicht om jaarlijks 5% van de nettowinst in te houden voor de vorming
van deze reserve, en dit tot die reserve 10% van het maatschappelijk kapitaal of het aandelenkapitaal heeft
bereikt.
Onbeschikbare reserves voor eigen aandelen: dit is een reserve die dient voor de aankoop van eigen aandelen.
Beschikbare reserves: deze reserve is eigenlijk de spaarpot van de onderneming en wordt aangewend voor onder
andere investeringen in kapitaalgoederen.
o Overheid: de overheid kan alleen sparen als er een overschot is op haar begroting, met andere woorden als
het netto te financieren saldo positief is, namelijk als de inkomsten groter zijn dan de uitgaven.
Rechtstreekse financiering van investeringen – aandelen
Een onderneming kan haar financiële middelen rechtstreeks gaan halen bij de gezinnen in de vorm van aandelen.
, Een aandeel is een bewijs dat je deels eigenaar bent van een onderneming. Als je als onderneming extra kapitaal wilt,
kan je aan anderen vragen, of ze aandeelhouder willen worden. In ruil voor het geïnvesteerde kapitaal krijgen ze een
bewijs dat ze mede-eigenaar of aandeelhouder zijn.
Op de jaarlijkse vergadering van de aandeelhouders wordt het algemene beleid van de onderneming bepaald en wordt
er teruggekeken op de voorbije periode. Een onderneming kan extra aandelen uitgeven op het ogenblik dat ze een
grote investering wil doen waarvoor ze extra geld nodig heeft.
Het is interessant om een aandeel te kopen wanneer de onderneming waarvan je het koopt rendabel is, waardoor de
kans groot is dat de investering rendeert, waardoor het aandeel in waarde zal stijgen.
Een aandeel betekent dat de aandeelhouder een stukje eigenaar is van de onderneming. Dat betekent ook dat jij recht
heeft op een deel van de winst, indien er winst is. De winst die per aandeel wordt uitgekeerd, noemen we het dividend.
Een onderneming die winst maakt, kan beslissen om de winst in de onderneming te houden en maar een klein dividend
toe te kennen.
Een belegger kan aandelen kopen op de beurs aan de beurskoers van dat ogenblik. Daar kan hij ze ook weer verkopen
als hij zelf geld nodig heeft of als hij ze kan verkopen met winst.
De beurskoers van een aandeel is afhankelijk van de vraag naar het aandeel en het aanbod van dit aandeel. Als er meer
beleggers zijn die hun aandeel willen verkopen dan dat er zijn die een aandeel willen kopen, zal de beurskoers dalen.
Als er meer bellegers een aandeel willen kopen dan dat er zijn die hun aandeel willen verkopen, zal de beurskoers
stijgen.
Een belegger koopt een aandeel voor het dividend en de mogelijke meerwaarde bij de verkoop van het aandeel.
Nochtans is dit zeer risicovol. De waarde van een aandeel kan dalen en de onderneming kan zelfs failliet gaan. In dat
laatste geval krijgt de aandeelhouder niest meer voor zijn aandeel.
Rechtstreekse financiering van investeringen – durfkapitaal of venture capital
Durfkapitaal of venture capital is geld dat door een investeerder in een jonge onderneming wordt geïnvesteerd in de
vorm van een lening.
De onderneming waarin geïnvesteerd wordt, zit in de opstartfase. Dit zorgt voor een hoog risico: de onderneming heeft
nog geen winsten, geen uitgebreid klantenbestand en geen ervaring op de markt.
Nochtans zijn er voldoende investeerders die dit risico durven aangaan. Investeerders verwachten namelijk een forse
winst op hun investering met durfkapitaal.
Risicovol startkapitaal wordt steeds vaker opgehaald via crowdfunding. Op deze manier wordt het kapitaal opgehaald
bij sympathisanten, dit kan familie zijn, maar ook onbekende die geloven in de missie van de onderneming. Ook wordt
er soms geld opgehaald in de vorm van een lening of zelfs via een tegemoetkoming in natura.
Rechtstreekse financiering van investeringen – obligaties
Een onderneming kan een obligatielening uitschrijven wanneer ze geld nodig heeft voor een grote investering, zoals
een overname of een investering in kapitaalgoederen. De obligatie zelf is een schuldbewijs van de onderneming dat ze
geld heeft geleend van de kapitaalverschaffer.
De belegger krijgt jaarlijks een vaste intrest en aan het einde van de lening wordt de ontleende som terugbetaald. Het
begrip coupon verwijst naar het bedrag van de interest, dat men vroeger moest innen door een couponnetje van de
papieren obligatie af te knippen.
De nominale waarde van de obligatie is de waarde die op de obligatie staat vermeld en die aan het einde zal worden
terugbetaald. De uitgifte van een obligatie kan beneden a pari, a pari of boven pari zijn, naargelang de belegeer
respectievelijk minder, evenveel of meer moet betalen dan de nominale waarde wanneer hij de obligatie koopt.
Nieuwe obligaties worden uitgegeven op de primaire markt. Op de secundaire markt kunnen obligaties worden
verhandeld. Een houder van een obligatie kan na de uitgifte zijn obligatie verkopen aan een persoon die interesse heeft
om die aan te kopen tegen de koers van dat ogenblik.
Netto interest: bruto-interest – roerende voorheffing van 30%
