Boek 1: Gedrag in gezondheid en
welzijn
Beroemde patiënten in de kijker
- Menselijk gedrag: complex
- Onderzoek: op grote groep mensen EN in specifeke context + afwijkingen ook
bestuderen
PHINEAS GAGE
- Onverwachte ontploffing met buskruit staaf schiet door schedel geen schade,
enkel 1 blind oog
- Ander gedrag: impulsiever, prikkelbaarder en ruwer
° functe voorhoofdskwab: menselijk gedrag reguleren
Beschadiging aan frontaalkwab verandering in karakter en ingesteldheid = FRONTAAL
SYNDROOM
HENRY MOLAISON
- veel epileptsche aanvallen deel temporaalkwab verwijderen geen dingen
onthouden hypocampus: staat in voor geheugenprocessen
- in motorische cortex: procedureel geheugen
- in hippocampus: semantsche (betekenis, symbool, taal) en episodisch
(herinneringen) geheugen
schade aan amygdala: regulate behoeeen en emotes (voelde honger en dorst niet)
BERTHA PAPPENHEIM/ANNA O.
Verlamming, hoofdpijn, hallucinates praten = probleem opgelost
Freud:
- Neuropsychiatrie
- Onverwerkte trauma’s en geestelijke conficten: zoeken onbewust een uitweg via
lichamelijke ziektesymptomen conversie
- Hysterie
- Conversiestoornissen: bij beeldvorming lichten frontaalkwab en motorisch deel op en
hypocampus veel minder (onderzoek: kleine groep
- Verband tussen gedrag en CZS (CZS is kwetsbaar, maar herstelt goed van letsels)
, - Aandoening ontstaan door: mentale actviteiten die onder druk staan
genezen door: medicate, ingreep of psychotherapie
- Lich aandoening invloed op mentaal functoneren
- Psychologie of gedragswetensch: gevalstudie (=interessante gevallen bestuderen)
- Psychomatsche ziekteverschijnselen: wederkerige relate tssn lich en geest
- Intelligenteschalen en persoonlijkheidstesten: mens beoordelen in natuurlijke
context gemiddelden blijven gemiddelden
JILL PRICE
- Overmatg functoneren van episodisch geheugen (veel details onthouden sinds
puberteit) = HYPERTHYMESIE
- Volgens Freud: dwangneurose extreme neiging om alle details op te slaan
JIM PEEK
- Sinds kleutertjd: snel info opnemen uit boeken en blijven herinneren
- Savant = intellectueel niveau functoneert slecht OF mentale- of
ontwikkelingsstoornis heee MAAR goed op geïsoleerde begaafdheid (muziek, wisk..)
Autsme:
- Gericht op detailwaarneming + overgevoelige directe zintuiglijke waarneming
Hersenen:
Grote hersenen: frontaalkwab + occipitaalkwab +
temporaalkwab + pariëtaalkwab
Kleine hersenen: cerebellum
Motorisch deel: achterste van frontaal
Sensorische zone: 1e deel van pariëtaalkwab
Prefrontale cortex: vooraan
Orbitofrontale cortex: boven oogkassen
Centraal limbisch systeem: amygdala +
hippocampus
Amygdala: bepaalt emotoneel interpreteren en reageren op prikkels
Hippocampus: werking vh geheugen
Hersenbelongingssysteem: circuit tssn prefrontale en mesolimbisch systeem
motvate, beloning en bevrediging
, Gedrag onder de loep
Gedragsdomeinen verb met lichaam:
- Percepte: zintuigen waarnemen
- Motoriek: bewegen
- Cognite en intelligente: CZS voor het denken
- Affectef-emotonele domein: gevoelsleven
- Geheugen: leren en herinneren
- Motvatonele: drijfveren
- Sociaal: leven in groep + interacte
- Persoonlijkheid
Appercepte: proces waarbij aandacht bewust wordt gestuurd zodat de waarneming en de
verwerking van de prikkels (interpretate) vloter verloopt
gericht aandacht is af van interne en externe elementen
VB: eerst iem zijn aandacht trekken vooraleer men een vraag stelt
GEDRAGSDOMEINEN
Hangen sterk met elkaar samen
Kunnen invloed hebben op elkaar
Gedrag: niet eenvoudig
- Grijze overgangszone tssn sociale, perceptuele en cogniteve domein
- Sociale cognite: detecteren en interpreteren van sociale en emotonele signalen en
het gepast reageren hierop
moeilijk bij psychopaten !!
- Psychopaten kunnen invoelingsvermogen deactveren of onderdrukken
- Verliefdheid en liefde: gevoelens, zintuiglijke gewaarwordingen of cognites
visuele, auditeve en olfactorische (zien, horen, ruiken) elementen
mensen kunnen verliefd worden op kleine kenmerken van een persoon
verliefdh liefde: persoonlijkheidskenmerken = !!
welzijn
Beroemde patiënten in de kijker
- Menselijk gedrag: complex
- Onderzoek: op grote groep mensen EN in specifeke context + afwijkingen ook
bestuderen
PHINEAS GAGE
- Onverwachte ontploffing met buskruit staaf schiet door schedel geen schade,
enkel 1 blind oog
- Ander gedrag: impulsiever, prikkelbaarder en ruwer
° functe voorhoofdskwab: menselijk gedrag reguleren
Beschadiging aan frontaalkwab verandering in karakter en ingesteldheid = FRONTAAL
SYNDROOM
HENRY MOLAISON
- veel epileptsche aanvallen deel temporaalkwab verwijderen geen dingen
onthouden hypocampus: staat in voor geheugenprocessen
- in motorische cortex: procedureel geheugen
- in hippocampus: semantsche (betekenis, symbool, taal) en episodisch
(herinneringen) geheugen
schade aan amygdala: regulate behoeeen en emotes (voelde honger en dorst niet)
BERTHA PAPPENHEIM/ANNA O.
Verlamming, hoofdpijn, hallucinates praten = probleem opgelost
Freud:
- Neuropsychiatrie
- Onverwerkte trauma’s en geestelijke conficten: zoeken onbewust een uitweg via
lichamelijke ziektesymptomen conversie
- Hysterie
- Conversiestoornissen: bij beeldvorming lichten frontaalkwab en motorisch deel op en
hypocampus veel minder (onderzoek: kleine groep
- Verband tussen gedrag en CZS (CZS is kwetsbaar, maar herstelt goed van letsels)
, - Aandoening ontstaan door: mentale actviteiten die onder druk staan
genezen door: medicate, ingreep of psychotherapie
- Lich aandoening invloed op mentaal functoneren
- Psychologie of gedragswetensch: gevalstudie (=interessante gevallen bestuderen)
- Psychomatsche ziekteverschijnselen: wederkerige relate tssn lich en geest
- Intelligenteschalen en persoonlijkheidstesten: mens beoordelen in natuurlijke
context gemiddelden blijven gemiddelden
JILL PRICE
- Overmatg functoneren van episodisch geheugen (veel details onthouden sinds
puberteit) = HYPERTHYMESIE
- Volgens Freud: dwangneurose extreme neiging om alle details op te slaan
JIM PEEK
- Sinds kleutertjd: snel info opnemen uit boeken en blijven herinneren
- Savant = intellectueel niveau functoneert slecht OF mentale- of
ontwikkelingsstoornis heee MAAR goed op geïsoleerde begaafdheid (muziek, wisk..)
Autsme:
- Gericht op detailwaarneming + overgevoelige directe zintuiglijke waarneming
Hersenen:
Grote hersenen: frontaalkwab + occipitaalkwab +
temporaalkwab + pariëtaalkwab
Kleine hersenen: cerebellum
Motorisch deel: achterste van frontaal
Sensorische zone: 1e deel van pariëtaalkwab
Prefrontale cortex: vooraan
Orbitofrontale cortex: boven oogkassen
Centraal limbisch systeem: amygdala +
hippocampus
Amygdala: bepaalt emotoneel interpreteren en reageren op prikkels
Hippocampus: werking vh geheugen
Hersenbelongingssysteem: circuit tssn prefrontale en mesolimbisch systeem
motvate, beloning en bevrediging
, Gedrag onder de loep
Gedragsdomeinen verb met lichaam:
- Percepte: zintuigen waarnemen
- Motoriek: bewegen
- Cognite en intelligente: CZS voor het denken
- Affectef-emotonele domein: gevoelsleven
- Geheugen: leren en herinneren
- Motvatonele: drijfveren
- Sociaal: leven in groep + interacte
- Persoonlijkheid
Appercepte: proces waarbij aandacht bewust wordt gestuurd zodat de waarneming en de
verwerking van de prikkels (interpretate) vloter verloopt
gericht aandacht is af van interne en externe elementen
VB: eerst iem zijn aandacht trekken vooraleer men een vraag stelt
GEDRAGSDOMEINEN
Hangen sterk met elkaar samen
Kunnen invloed hebben op elkaar
Gedrag: niet eenvoudig
- Grijze overgangszone tssn sociale, perceptuele en cogniteve domein
- Sociale cognite: detecteren en interpreteren van sociale en emotonele signalen en
het gepast reageren hierop
moeilijk bij psychopaten !!
- Psychopaten kunnen invoelingsvermogen deactveren of onderdrukken
- Verliefdheid en liefde: gevoelens, zintuiglijke gewaarwordingen of cognites
visuele, auditeve en olfactorische (zien, horen, ruiken) elementen
mensen kunnen verliefd worden op kleine kenmerken van een persoon
verliefdh liefde: persoonlijkheidskenmerken = !!
