Medische kennis Geriatrie en Oncologie
Bijeenkomst 1
Definitie geriatrische patiënt
Iemand die met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op
lichamelijk, geestelijk en/of sociaal gebied waardoor zelfstandig
functioneren en de kwaliteit van leven negatief wordt beïnvloed.
Kenmerken:
- Verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren
- Multimorbiditeit (meerdere ziektes)
- Polyfarmacie (veel medicatie gebruik)
- Atypische presentatie
- Vermindering reservefunctie
- Interindividuele variatie
Geriatrisch syndroom:
valpartijen, dementie, delier, incontinentie, functionele achteruitgang
Farmacotherapie bij veroudering
- Verandering in farmacokinetiek (absorptie, verdeling, metabolisme, excretie van
medicatie lichaam)
- Voornaamste is de daling van de metabolisme snelheid door de
lever en
minder door de nier
- Verandering in farmacodynamiek (effect medicatie op het lichaam)
- Doordat er minder aangrijpingspunten zijn (minder receptoren) zijn
ouderen gevoeliger voor medicatie, met name bij medicatie die zijn
aangrijpingspunt heeft op het centrale zenuwstelsel en cardiovasculaire
systeem
Afname reservecapaciteit:
- Afname kwaliteit van weefsels
- Verminderde orgaanfunctie
- Verminderd vermogen om te compenseren
- Herstel moeilijker bij/na ziekte
Lichaamssamenstelling verandering:
- Minder water in het lichaam (80% naar 50%)
- Nieren kunnen minder goed uitscheiden
- Lever kan minder goed afbreken
- Meer vetweefsel
- Minder spierweefsel (sarcopenie)
- Krimpen
-> Daling energiebehoefte en stofwisseling
-> Verandering verdelingspatroon medicijnen
,DNA-schade bij ouder worden ontstaan:
- Oxidatieve stress (roken, alcohol, stress)
- Eiwitschade
- Verminderde functie mitochondria
- Verminderde cel regeling
Cascade breakdown
Invloed van verschillende ziektes en aandoeningen die elkaar negatief
beïnvloeden wat uiteindelijk kan leiden tot de dood van een patiënt. Het
ene probleem leidt tot een volgend probleem
Multimorbiditeit
Aanwezigheid van twee of meer chronische aandoeningen waarbij de ene
aandoening niet meer centraal staat dan een andere
Oog ziektebeelden
Glaucoom
Beschadiging van de oogzenuw door verhoogde druk in het oog wat het
gezichtsveld verkleind
Risciofactoren: hart- en vaatziekten, hypertensie
Macula degeneratie (gele vlek)
Centrale deel van het netvlies (macula) raakt beschadigd, dit zorgt voor
wazig zicht en vermindering van kleur waarneming
- Droge macula degeneratie: Trage verslechtering
- Natte macula degeneratie (begint altijd droog): Snelle verslechtering
Cataract (staar)
Vertroebeling van het oog door aantasting van de lens waardoor het
gezichtsvermogen verminderd wordt
SNAQ65+
Bijeenkomst 2
, Veroudering en vallen
Artrose: Veel ouderen ontwikkelen artrose, motivatie om te bewegen wordt
kleiner -> spiermassa afname en vermindering mobiliteit vergroot de kans
op vallen
Osteoporose: Afname van botdichtheid waardoor deze vatbaarder worden
voor breuken
Sarcopenie: Snellere afbraak dan aanmaak van spieren
Zintuigen en mobiliteit
Achteruitgang van bisus, evenwichtsverlies geeft kans op onveilige
situaties en vallen. Afname van bewegingscapaciteit, besturingscapaciteit
en bewegingsinitiatief
Factoren ontstaan trombose (stolling in het bloed)
Endotheel beschadiging
Mini verkleving/littekens wat ontstekingsreactie geeft. Trombocyten blijven
hieraan achter hangen wat stolling geeft
Verhoogde druk bij beschadigde vaatwand
Geeft hypertensie waardoor het hart harder moet werken om bloeddruk te
handhaven en heeft daardoor meer zuurstof nodig
Veneuze stase: stilstaand bloed
Fraxiparine – verandering van stroomsnelheid heeft verhoogde kans op
stolling
Verandering van samenstelling geeft een verhoogde stollingskans = dus
grotere kans bij ouderen op trombose
Hartfalen ouderen
Verdenking hartfalen
1. bepaling NT, BNP en ECG (BNP verhoogde waarde = overbelasting bij
vulling)
- BNP en ECG normaal = onwaarschijnlijk hartfalen
- BNP en ECG afwijkend = echocardiografie, bekijken normale ejectiefractie
of afwijkend
Andere bloedwaardes hartfalen:
Natrium, kalium, calcium
Afwijking bij een van deze 3 is vaak problemen richting zenuwstelsel ->
hartproblemen
Bijv. hyperkalimie is te zien op ECG
Troponine T
Kan hart-spiercel verval mee worden vastgesteld
Normale ejectiefractie (bloed dat via het linker ventrikel het hart uit wordt
gepompt): 60/70%
Bijeenkomst 1
Definitie geriatrische patiënt
Iemand die met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op
lichamelijk, geestelijk en/of sociaal gebied waardoor zelfstandig
functioneren en de kwaliteit van leven negatief wordt beïnvloed.
Kenmerken:
- Verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren
- Multimorbiditeit (meerdere ziektes)
- Polyfarmacie (veel medicatie gebruik)
- Atypische presentatie
- Vermindering reservefunctie
- Interindividuele variatie
Geriatrisch syndroom:
valpartijen, dementie, delier, incontinentie, functionele achteruitgang
Farmacotherapie bij veroudering
- Verandering in farmacokinetiek (absorptie, verdeling, metabolisme, excretie van
medicatie lichaam)
- Voornaamste is de daling van de metabolisme snelheid door de
lever en
minder door de nier
- Verandering in farmacodynamiek (effect medicatie op het lichaam)
- Doordat er minder aangrijpingspunten zijn (minder receptoren) zijn
ouderen gevoeliger voor medicatie, met name bij medicatie die zijn
aangrijpingspunt heeft op het centrale zenuwstelsel en cardiovasculaire
systeem
Afname reservecapaciteit:
- Afname kwaliteit van weefsels
- Verminderde orgaanfunctie
- Verminderd vermogen om te compenseren
- Herstel moeilijker bij/na ziekte
Lichaamssamenstelling verandering:
- Minder water in het lichaam (80% naar 50%)
- Nieren kunnen minder goed uitscheiden
- Lever kan minder goed afbreken
- Meer vetweefsel
- Minder spierweefsel (sarcopenie)
- Krimpen
-> Daling energiebehoefte en stofwisseling
-> Verandering verdelingspatroon medicijnen
,DNA-schade bij ouder worden ontstaan:
- Oxidatieve stress (roken, alcohol, stress)
- Eiwitschade
- Verminderde functie mitochondria
- Verminderde cel regeling
Cascade breakdown
Invloed van verschillende ziektes en aandoeningen die elkaar negatief
beïnvloeden wat uiteindelijk kan leiden tot de dood van een patiënt. Het
ene probleem leidt tot een volgend probleem
Multimorbiditeit
Aanwezigheid van twee of meer chronische aandoeningen waarbij de ene
aandoening niet meer centraal staat dan een andere
Oog ziektebeelden
Glaucoom
Beschadiging van de oogzenuw door verhoogde druk in het oog wat het
gezichtsveld verkleind
Risciofactoren: hart- en vaatziekten, hypertensie
Macula degeneratie (gele vlek)
Centrale deel van het netvlies (macula) raakt beschadigd, dit zorgt voor
wazig zicht en vermindering van kleur waarneming
- Droge macula degeneratie: Trage verslechtering
- Natte macula degeneratie (begint altijd droog): Snelle verslechtering
Cataract (staar)
Vertroebeling van het oog door aantasting van de lens waardoor het
gezichtsvermogen verminderd wordt
SNAQ65+
Bijeenkomst 2
, Veroudering en vallen
Artrose: Veel ouderen ontwikkelen artrose, motivatie om te bewegen wordt
kleiner -> spiermassa afname en vermindering mobiliteit vergroot de kans
op vallen
Osteoporose: Afname van botdichtheid waardoor deze vatbaarder worden
voor breuken
Sarcopenie: Snellere afbraak dan aanmaak van spieren
Zintuigen en mobiliteit
Achteruitgang van bisus, evenwichtsverlies geeft kans op onveilige
situaties en vallen. Afname van bewegingscapaciteit, besturingscapaciteit
en bewegingsinitiatief
Factoren ontstaan trombose (stolling in het bloed)
Endotheel beschadiging
Mini verkleving/littekens wat ontstekingsreactie geeft. Trombocyten blijven
hieraan achter hangen wat stolling geeft
Verhoogde druk bij beschadigde vaatwand
Geeft hypertensie waardoor het hart harder moet werken om bloeddruk te
handhaven en heeft daardoor meer zuurstof nodig
Veneuze stase: stilstaand bloed
Fraxiparine – verandering van stroomsnelheid heeft verhoogde kans op
stolling
Verandering van samenstelling geeft een verhoogde stollingskans = dus
grotere kans bij ouderen op trombose
Hartfalen ouderen
Verdenking hartfalen
1. bepaling NT, BNP en ECG (BNP verhoogde waarde = overbelasting bij
vulling)
- BNP en ECG normaal = onwaarschijnlijk hartfalen
- BNP en ECG afwijkend = echocardiografie, bekijken normale ejectiefractie
of afwijkend
Andere bloedwaardes hartfalen:
Natrium, kalium, calcium
Afwijking bij een van deze 3 is vaak problemen richting zenuwstelsel ->
hartproblemen
Bijv. hyperkalimie is te zien op ECG
Troponine T
Kan hart-spiercel verval mee worden vastgesteld
Normale ejectiefractie (bloed dat via het linker ventrikel het hart uit wordt
gepompt): 60/70%
