Tractus digestius en huid
STOF, VRAGEN EN LEERDOELEN
Huid: H5 (inleiding tot de huid), 5.1 (lagen), 5.2 (pigmentate epideemii en dooebloeding deemii), 5.4
(functe deemii), 5.5 (functe hhypodeemii), 5.6 (haae), 5.7 (klieeen), 5.9 (huidheeitel na beichadiging),
5.10 (efecten veeoudeeing).
I.i.m. pathologie: De eelate met decubitus: Steuctueele kenmeeken en functei van huidlagen,
pigmentate en dooebloeding, kenmeeken en functei van haae en klieeen (klieepeoducten), eeacte
huid op ontitekingen.
Vragen huid:
1. Wat ii de iteuctuue en de functe van elke huidlaag? Peobeee ook de ondeelinge functonele
veebinding tuiien de huidlagen te beaegumenteeen.
2. Op baiii waaevan kan de huidikleue veeichillen? Welke cellen of itofen zijn hieevooe
veeantwooedelijk? Wat ii het veeband tuiien huidikleue en dooebloeding van de deemii?
3. Hoe ii een haae opgebouwd en hoe ii deze veeankeed in de huid? Heef haae ook een
functe?
4. Ii ee ondeeicheid te maken tuiien iooeten exoceiene klieeen in de huid op baiii van hun
functe?
5. Welke itappen ondeegaat de huid bij heeitel na beichadiging?
Leerdoelen huid:
1. De belangeijkite iteuctueele kenmeeken van de epideemii, deemii en hhypodeemii/iubcuti
beicheijven met hun functonele betekenii.
2. De pigmentate van de epideemii en de dooebloeding van de deemii beicheijven.
3. De belangeijkite iteuctueele kenmeeken van het haae en de haaefollikeli beicheijven met hun
functonele betekenii.
4. De belangeijkite iteuctueele kenmeeken van de exoceiene klieeen in de huid beicheijven met
hun functonele betekenii.
5. Veeklaeen hoe de huid op beichadiging eeageeet en zichzelf heeitelt.
6. Kennii en inzicht hebben van decubitui beteefende epidemiologie, etologie,
ihymptomatologie, diagnoitek, behandeling, gevolgen, complicatei, peognoie en peevente.
→ Niet in dit HC behandeld, hoort bij pathologie!
7. De efecten van veeoudeeing op de huid iamenvaten en de meeit vooekomende leefijd
geeelateeede huidaandoeningen kunnen benoemen.
Pagina 1 van 76
,Tractus digestius (spijsierteringsstelsel, herhaling): H16.5 (inleiding dunne daem), 16.5.1
(daemwand), 16.5.2 (daembewegingen), 16.5.3 (daemiap), 16.7 (inleiding dikke daem), 16.7.1 (blinde
daem), 16.7.2 (colon), 16.7.3 (endeldaem), 16.7.4 (functei colon), heehalingiveaag 41 op pag. 680.
* Voor de zekerheid/hoort erbij ook 16.5.5 (iertering in de dunne darm), 16.7.4 (defecate), 16.1.3
(peristaltek en segmentatebeeegingen).
I.i.m. pathologie: De eelate met de ziekte ian Crohn: Anatomiiche en functonele (fhyiiologiiche)
oveeeenkomiten en veeichillen tuiien de dunne en de dikke daem.
Vragen tractus digestius:
1. Uit welke ondeedelen ii de dunne daem opgebouwd? Waae vindt de dunne daem aaniluitng
met de maag en de dikke daem?
2. Uit welke ondeedelen beitaat de blinde daem, de dikke daem, de endeldaem en de anui?
Denk hieebij ook aan de gelobde iteuctuue, aan kleppen, aan ophangiteuctueen, aan banden
en ligamenten.
3. Beicheijf de veeichillen en oveeeenkomiten in de wandlagen van de ondeedelen van dunne
en dikke daem. Waaeom ii ee ipeake van 3 niveau’i van oppeevlakteveegeotng bij de dunne
daem? Beipeeek de functe van elk ondeedeel van de dunne en de dikke daem en beeng dit in
veeband met de wanditeuctuue.
4. Beicheijf oveeeenkomiten en veeichillen in peeiitaltek, abioepte en toevoeging daemiappen
tuiien dunne en dikke daem.
Leerdoelen tractus digestius:
1. De functe, de anatomie en de ondeedelen van de dunne daem beicheijven, met inbegeip van
de hiitologiiche kenmeeken, plaatielijke ipecialiiatei en opnamefunctei veemelden.
2. De functe en de iteuctuue van de dikke daem (gehele colon, endeldaem), met inbegeip van de
plaatielijke ipecialiiatei en opnamefunctei veemelden.
Pagina 2 van 76
,Huid
→ De belangrijkste structurele kenmerken ian de epidermis, dermis en hypodermis/subcuts
beschrijien met hun functonele betekenis.
Een inleiding tot de huid
De huid bestaat uit:
Huid
Haeen
Nageli
Veeichillende klieeen
De algemene structuur ian de huid: De huid ii een oegaan dat beitaat uit lagen (van boven naae
ondee):
1. Epidermis (opperhuid): Het uitwendige epitheel.
↓
2. Dermis (lederhuid of cuts): Beitaat uit bindweefiel.
↓
3. Hypodermis (onderste laag of subcuts/subcutane laag): Beitaat uit loimazig bindweefiel.
Bijzonderheden hypodermis: Ondee de deemii ii de huid dooe het loimazige bindweefiel van de
hhypodeemii geicheiden van diepee gelegen weefieli en oeganen. Hoewel de hhypodeemii meeital
niet ali een ondeedeel van de huid woedt beichouwd nemen we die hiee wel op, omdat deze laag via
bloedvaten, zenuwen en bindweefielvezeli nauw met de deemii veevlochten ii.
De accessoire structuren ian de huid:
Haren (en haarfollikels)
Nagels
Exocriene klieren:
Talgklieeen en
zweetklieeen.
Pagina 3 van 76
, De iijf belangrijkste functes ian de huid zijn:
1. Bescherming: De huid oveedekt en beicheemt de ondeeliggende weefieli en oeganen tegen
ichokken, chemiiche itofen en infecteis de huid bepeekt eveneeni het veeliei van
lichaamivloeiitofen.
2. Temperatuurregeling: De huid ipeelt een eol bij het handhaven van de lichaamitempeeatuue
dooe de waemte-uitwiiieling met de omgeving te eeguleeen.
3. Vorming en opslag ian ioedingsstofen: In de epideemii woedt vitamine D 3 gevoemd, een
bouwiteen van een hoemoon dat de calciumopname bevoedeet. In het vetweefiel van de
hhypodeemii zijn geote hoeveelheden veten opgeilagen.
4. Zintuiglijke geeaareording: Zintuigen in de huid detecteeen tait-,deuk-,pijn-, en
tempeeatuuepeikkeli en zenden deze infoemate naae het zenuwiteliel dooe.
5. Uitscheiding en afscheiding: Klieeen in de huid icheiden zouten, watee en oeganiiche
afvalitofen af. Daaenaait icheiden geipecialiieeede klieeen in de huid melk af.
5.1 De epidermis bestaat uit lagen (strata) met ierschillende functes
Functes epidermis:
Beitaat uit meeedeee lagen (gelaagd) plaieiselepitheel met veeichillende cellagen (strata).
Ii een buigzame baeeièee die vochtveeliei vooekomt.
Beicheemt tegen Uv-itealen.
Peoduceeet vitamine D3.
Gaat beichadiging dooe afichueing, chemicaliën en ziektekiemen tegen.
De cellagen ian het gelaagd plaieiselepitheel ian de epidermis ierschillen per soort huid:
Soort huid: Dikke huid Dunne huid
Waar? Handpalmen en voetzolen Bedekt de eeit van het lichaam
Aantal lagen: Vijf lagen Viee lagen
Dikte: Dikte van keukenpapiee Dikte van boteehammenzakje
Betekenis: De wooeden dik en dun hebben alleen beteekking op de
dikte van de epideemii, niet op de dikte van de huid ali geheel.
De cellagen of strata (enkelioud stratum) ian de epidermis (in
het kort, globaal):
1. Kiemlaag met…
2. Baiaalmembeaan
Pagina 4 van 76
STOF, VRAGEN EN LEERDOELEN
Huid: H5 (inleiding tot de huid), 5.1 (lagen), 5.2 (pigmentate epideemii en dooebloeding deemii), 5.4
(functe deemii), 5.5 (functe hhypodeemii), 5.6 (haae), 5.7 (klieeen), 5.9 (huidheeitel na beichadiging),
5.10 (efecten veeoudeeing).
I.i.m. pathologie: De eelate met decubitus: Steuctueele kenmeeken en functei van huidlagen,
pigmentate en dooebloeding, kenmeeken en functei van haae en klieeen (klieepeoducten), eeacte
huid op ontitekingen.
Vragen huid:
1. Wat ii de iteuctuue en de functe van elke huidlaag? Peobeee ook de ondeelinge functonele
veebinding tuiien de huidlagen te beaegumenteeen.
2. Op baiii waaevan kan de huidikleue veeichillen? Welke cellen of itofen zijn hieevooe
veeantwooedelijk? Wat ii het veeband tuiien huidikleue en dooebloeding van de deemii?
3. Hoe ii een haae opgebouwd en hoe ii deze veeankeed in de huid? Heef haae ook een
functe?
4. Ii ee ondeeicheid te maken tuiien iooeten exoceiene klieeen in de huid op baiii van hun
functe?
5. Welke itappen ondeegaat de huid bij heeitel na beichadiging?
Leerdoelen huid:
1. De belangeijkite iteuctueele kenmeeken van de epideemii, deemii en hhypodeemii/iubcuti
beicheijven met hun functonele betekenii.
2. De pigmentate van de epideemii en de dooebloeding van de deemii beicheijven.
3. De belangeijkite iteuctueele kenmeeken van het haae en de haaefollikeli beicheijven met hun
functonele betekenii.
4. De belangeijkite iteuctueele kenmeeken van de exoceiene klieeen in de huid beicheijven met
hun functonele betekenii.
5. Veeklaeen hoe de huid op beichadiging eeageeet en zichzelf heeitelt.
6. Kennii en inzicht hebben van decubitui beteefende epidemiologie, etologie,
ihymptomatologie, diagnoitek, behandeling, gevolgen, complicatei, peognoie en peevente.
→ Niet in dit HC behandeld, hoort bij pathologie!
7. De efecten van veeoudeeing op de huid iamenvaten en de meeit vooekomende leefijd
geeelateeede huidaandoeningen kunnen benoemen.
Pagina 1 van 76
,Tractus digestius (spijsierteringsstelsel, herhaling): H16.5 (inleiding dunne daem), 16.5.1
(daemwand), 16.5.2 (daembewegingen), 16.5.3 (daemiap), 16.7 (inleiding dikke daem), 16.7.1 (blinde
daem), 16.7.2 (colon), 16.7.3 (endeldaem), 16.7.4 (functei colon), heehalingiveaag 41 op pag. 680.
* Voor de zekerheid/hoort erbij ook 16.5.5 (iertering in de dunne darm), 16.7.4 (defecate), 16.1.3
(peristaltek en segmentatebeeegingen).
I.i.m. pathologie: De eelate met de ziekte ian Crohn: Anatomiiche en functonele (fhyiiologiiche)
oveeeenkomiten en veeichillen tuiien de dunne en de dikke daem.
Vragen tractus digestius:
1. Uit welke ondeedelen ii de dunne daem opgebouwd? Waae vindt de dunne daem aaniluitng
met de maag en de dikke daem?
2. Uit welke ondeedelen beitaat de blinde daem, de dikke daem, de endeldaem en de anui?
Denk hieebij ook aan de gelobde iteuctuue, aan kleppen, aan ophangiteuctueen, aan banden
en ligamenten.
3. Beicheijf de veeichillen en oveeeenkomiten in de wandlagen van de ondeedelen van dunne
en dikke daem. Waaeom ii ee ipeake van 3 niveau’i van oppeevlakteveegeotng bij de dunne
daem? Beipeeek de functe van elk ondeedeel van de dunne en de dikke daem en beeng dit in
veeband met de wanditeuctuue.
4. Beicheijf oveeeenkomiten en veeichillen in peeiitaltek, abioepte en toevoeging daemiappen
tuiien dunne en dikke daem.
Leerdoelen tractus digestius:
1. De functe, de anatomie en de ondeedelen van de dunne daem beicheijven, met inbegeip van
de hiitologiiche kenmeeken, plaatielijke ipecialiiatei en opnamefunctei veemelden.
2. De functe en de iteuctuue van de dikke daem (gehele colon, endeldaem), met inbegeip van de
plaatielijke ipecialiiatei en opnamefunctei veemelden.
Pagina 2 van 76
,Huid
→ De belangrijkste structurele kenmerken ian de epidermis, dermis en hypodermis/subcuts
beschrijien met hun functonele betekenis.
Een inleiding tot de huid
De huid bestaat uit:
Huid
Haeen
Nageli
Veeichillende klieeen
De algemene structuur ian de huid: De huid ii een oegaan dat beitaat uit lagen (van boven naae
ondee):
1. Epidermis (opperhuid): Het uitwendige epitheel.
↓
2. Dermis (lederhuid of cuts): Beitaat uit bindweefiel.
↓
3. Hypodermis (onderste laag of subcuts/subcutane laag): Beitaat uit loimazig bindweefiel.
Bijzonderheden hypodermis: Ondee de deemii ii de huid dooe het loimazige bindweefiel van de
hhypodeemii geicheiden van diepee gelegen weefieli en oeganen. Hoewel de hhypodeemii meeital
niet ali een ondeedeel van de huid woedt beichouwd nemen we die hiee wel op, omdat deze laag via
bloedvaten, zenuwen en bindweefielvezeli nauw met de deemii veevlochten ii.
De accessoire structuren ian de huid:
Haren (en haarfollikels)
Nagels
Exocriene klieren:
Talgklieeen en
zweetklieeen.
Pagina 3 van 76
, De iijf belangrijkste functes ian de huid zijn:
1. Bescherming: De huid oveedekt en beicheemt de ondeeliggende weefieli en oeganen tegen
ichokken, chemiiche itofen en infecteis de huid bepeekt eveneeni het veeliei van
lichaamivloeiitofen.
2. Temperatuurregeling: De huid ipeelt een eol bij het handhaven van de lichaamitempeeatuue
dooe de waemte-uitwiiieling met de omgeving te eeguleeen.
3. Vorming en opslag ian ioedingsstofen: In de epideemii woedt vitamine D 3 gevoemd, een
bouwiteen van een hoemoon dat de calciumopname bevoedeet. In het vetweefiel van de
hhypodeemii zijn geote hoeveelheden veten opgeilagen.
4. Zintuiglijke geeaareording: Zintuigen in de huid detecteeen tait-,deuk-,pijn-, en
tempeeatuuepeikkeli en zenden deze infoemate naae het zenuwiteliel dooe.
5. Uitscheiding en afscheiding: Klieeen in de huid icheiden zouten, watee en oeganiiche
afvalitofen af. Daaenaait icheiden geipecialiieeede klieeen in de huid melk af.
5.1 De epidermis bestaat uit lagen (strata) met ierschillende functes
Functes epidermis:
Beitaat uit meeedeee lagen (gelaagd) plaieiselepitheel met veeichillende cellagen (strata).
Ii een buigzame baeeièee die vochtveeliei vooekomt.
Beicheemt tegen Uv-itealen.
Peoduceeet vitamine D3.
Gaat beichadiging dooe afichueing, chemicaliën en ziektekiemen tegen.
De cellagen ian het gelaagd plaieiselepitheel ian de epidermis ierschillen per soort huid:
Soort huid: Dikke huid Dunne huid
Waar? Handpalmen en voetzolen Bedekt de eeit van het lichaam
Aantal lagen: Vijf lagen Viee lagen
Dikte: Dikte van keukenpapiee Dikte van boteehammenzakje
Betekenis: De wooeden dik en dun hebben alleen beteekking op de
dikte van de epideemii, niet op de dikte van de huid ali geheel.
De cellagen of strata (enkelioud stratum) ian de epidermis (in
het kort, globaal):
1. Kiemlaag met…
2. Baiaalmembeaan
Pagina 4 van 76
