Samenvatting - biomoleculen 1

BIOMOLECULEN |
*apolair: 1 soort atoom

*polair: meerdere atomen  bindingselektronen niet even sterk door kernen van atomen
aangetrokken

 te maken met elektronegativiteit (EN) (= relatieve aantrekkingskracht die een atoom uitoefent op
de elektronen in een covalte binding)

Bv: EN H: 2,1

EN O: 3, 5  meer
elektronegativiteit dus w.
sterker aangetrokken

*een molecule of chemische binding is het uitwisselen of gemeenschappelijk zetten van elektronen
 meer stabiliteit



1 INTERMOLECULAIRE KRACHTEN

*zwakker dan chemische bindingen maar kunnen eigenschappen van moleculen beïnvloeden

*hoe meer krachten, hoe hoger kook- en smeltpunt

1.1 DIPOOL-DIPOOL INTERACTIES

= aantrekking tssn + einde van polaire molecule en – einde van andere molecule. => polaire
moleculen worden steviger bij elkaar gehouden.

*alleen bij polaire moleculen !

Hoger kookpunt (meer interacties)

*in een molecule komen er atomen voor met ≠ EN  er ontstaan een permanente dipool in deze
molecule

1.2 WATERSTOFBRUGGEN

*waterstof die direct is gebonden aan sterk elektronegatief deeltje (F, N of O)

*hoog kookpunt doordat waterstofbruggen sterkste kracht is.

1.3 DISPERSIEKRACHTEN (LONDONKRACHTEN)

*komt voor tussen ALLE moleculen

*constant verschuiving van elektronen  tijdelijke en snel wisselende dipolen worden gevormd 
tijdelijke dipolen werken in op elkaar en moleculen worden aangetrokken tot elkaar


1|P a g in a

,*redelijke zwakke kracht

*hoe groter contactoppervlak (lengte molecule), hoe meer dispersiekrachten er ontstaan en hoe
hoger kook/smeltpunt

2 ORGANISCHE VERBINDINGEN

*koolstof = 6 protonen, 6 neutronen en 6 elektronen

Atoomnummer = 6 en atoommassa = 12,04

4 valentie-elektronen => 4 bindingen

Kan ook met andere elementen binden  onbeperkt aantal organische bindingen mogelijk

2.1 VOORSTELLINGEN VAN ORGANISCHE VERBINDINGEN

2.1.1 Brutoformule

*geeft aantal van elke soort atoom weer, niets over manier waarop ze gebonden zijn met
elkaar
*zeer weinig gebruikt door onvoldoende info
2.1.2 Structuurformule
*toont hoe ≠ atomen gebonden zijn
2.1.3 Skeletforumle
*gebruikt om organische molecule eenvoudig en vlug voor te stellen
*regels:
- Voorgesteld door zaagtandlijn. Ieder snijpunt en uiteinde van lijn
stelt C-atoom voor
- Waterstofatomen worden niet meer getekend omdat men weet
dan C altijd 4 bindingen heeft
- Heteroatomen en waterstofatomen die gebonden zijn een
heteroatomen worden wel getekend



2.1.4 Ruimtelijke formule
*bindingen in het vlak = volle lijn
*bindingen voor of boven het vlak = volle wig
*bindingen onder of achter het vlak = gestreepte wig

3 ISOMERIE

= verbindingen met = brutoformule maar met een ≠ ruimtelijke schikking van atomen

3.1 STRUCTUURSOMEREN

3.1.1 Ketenisomeren

= koolstofketens die op ≠ manieren zijn opgebouwd. (= brutofomule, ≠ structuurformule

C H
4

10 2|P a g in a

,*≠ fysische eigenschappen

*hoe meer C-atomen, hoe meer ketenisomeren er getekend kunnen worden

3.1.2 Plaatsisomeren

*functionele groep komt op ≠ plaats voor



3.1.3 Functie-isomeren

*met dezelfde atomen kunnen verschillende functionele groepen opgebouwd worden




*als dubbele binding op einde is dan is het een aldehyde

*als dubbele binding in midden is dan is het een keton

3.2 STEREOISOMEREN

*= brutoformule, = manier aan elkaar gebonden MAAR ruimtelijke schikking van groepen is
verschillend

3.2.1 Geometrische isomerie
*dubbele bindingen en ringstructuren
*cis- en trans-vorm (substituenten aan zelfde kant = cis; tegengestelde kant = trans)
! als er 2 substituenten zijn dan kijk je naar de langste keten

> ringstructuren

*cis en trans isomerie kan enkel voorkomen als groepen op ≠ hoeken van ring staan

3.2.2 Optische isomerie
= producten met ≠ ruimtelijke schikking van substituenten rond de koolstof

3.2.2.1 asymmetrisch koolstofatoom

*optische isomerie kan enkel met een chiraal centrum
= 4 ≠ groepen gebonden
! vanaf 1 dubbele binding geen asymmetrie meer

3.2.2.2 optische activiteit

*stoffen met chiraal koolstof zijn in staat om in bewegingsvlak van gepolariseerd licht te draaien 
kan door polarisator en word gemeten met polarimeter



3|P a g in a

, • α > 0 : vlak gepolariseerd licht wordt naar rechts gedraaid → (+) of d-isomeer
(dextrorotatory)
• α < 0 : vlak gepolariseerd licht wordt naar links gedraaid → (-) of l-isomeer (levorotatory)

*formule voor berekenen van optische draaiing:
α =[ α ] ❑tλ . c .l

 α = optische draaiing (rotatie)

[ α ] ❑tλ = specifieke draaiing (temperatuur en golflengte afhankelijk)

C = concentratie (g/ml)

l = weglengte van het licht (dm)

3.2.2.3 voorkomen van optische activiteit

* voor moleculen gepolariseerd licht gaan draaien zijn er 2 voorwoorden:

- minstens 1 chiraal C-atoom aanwezig

- er mag geen symmetrievlak in de molecule aanwezig zijn (geen mesovorm)

3.2.2.4 enantiomeren

*structuren met 1 chiraal C-atoom hebben steeds 2 ruimtelijke vormen

 elkaars spiegelbeeld =
enantiomeren

*hebben zelfde kookpunt, smeltpunt, vertonen zelfde chemische reacties. Reageren enkel
verschillend met gepolariseerd licht.

* kunnen elkaar NIET bedekken

3.2.2.5 racemisch mengsel / racemaat

= mengsel met gelijke hoeveelheden van beide enantiomeren

*geen optische activiteit door uitwendige compensatie (α = 0)

3.2.2.6 mesovorm

= molecule met inwendig spiegelvlak = achiraal

*geen optische activiteit (α = 0)




4|P a g in a