Pathologie hoofdstuk 11: neurologische aandoeningen
Centraal zenuwstelsel Perifeer zenuwstelsel
Brein Plexi
Ruggenmerg Brachiale plexucs (C5-T1)
Lumbosacrale plexus (T12-S4)
Dorsale wortel
Perifere zenuwen
12 paar craniale zenuwen
31 paar spinale zenuwen
Zenuwuiteinden
= sensorische receptoren
Upper Motor Neuron (UMN) Laesie Lower Motor Neuron (LMN) laesie
Locatie Centrale zenuwstelsel Craniale zenuwen
Spinale wortels
Perifere zenuwen
Pathologie Spinal cord letsel, Hersenletsel Polio, Guillain Barré, Neuropathie, Radiculopathie
Tonus Hypertonie Verlaagd of verdwenen
Reflexen Hyperreflexie Hyporeflexie
Kracht Zwakte of paralyse Ipsilaterale zwakte of paralyse
Spiervolume Dissuse atrofie Neurogene atrofie
Willekeurige bewegingen Aangepast, dyssnergetische patronen Zwak of afwezig
,Perifere zenuwaandoeningen
neuromusculaire aandoening
Perifere zenuwstructuren
Overgang zenuwen en spieren
Spieren
Onderscheid:
Motorische neuropathie = letsel van de motorische voorhoorn (= ventrale hoorn)
Radiculopathie = uitval van segmentale motoriek/sensibiliteit door uitval van zowel ventrale als
dorsale wortel van het ruggenmerg
Myasthenie = aandoening rond de eindplaat tussen de spier en de zenuwvezel
Myopathie = aandoening van de spierweefsels
Perifere zenuwletsels
Letsels van een motorische zenuw:
Een dergelijk letsel heeft een parese of paralyse van de door de zenuw aangestuurde spier tot
gevolg. Doordat er geen of een verminderde prikkeloverdracht plaatsvindt tussen zenuw en spier
zullen de eindplaatjes, waar deze overdracht plaatsvindt, gaan afsterven. De spier gaat atrofiëren.
Letsels van een sensibele zenuw:
Hierbij zal gevoelloosheid of vermindering van gevoel optreden ter hoogte van het huidgebied
dat door de zenuw verzorgd wordt. Of net het tegenovergestelde; soms is er ook sprake van
paresthesie of hyperesthesie.
neuropatische pijn
= pijn geïnduceerd of veroorzaakt door een beschadiging in het zenuwstelsel
2
, ≈ zenuwpijn of neuralgie
Plaats: beschadiging van 1 specifieke zenuw,
zenuwbundel, ruggenmerg of regio in het brein
Chronisch
Symptomen:
- Stekend, brandend gevoel
- Tintelingen of doof gevoel
- Pijn die gekoppeld is met specifieke
uitstralingsgebieden (dermatoom gebieden of
sensibele innervatiegebieden per zenuw)
- Vaak gekenmerkt door volgende symptomen die
alleen of tegelijk kunnen voorkomen:
Spontane pijn of hyperpathie
Allodynie = kleine aanrakingen als pijn
ervaren
Hyperalgesie
Paresthesie = Stoornis in de gevoelssensatie. Onprettig/prikkelend of tintelend gevoel
Oorzaken:
- Ontsteking, beklemming zenuwvezel of infectie
Aantal vaak voorkomende oorzaken in het perifere zenuwstelsel:
- Metabolische stoornissen: Diabetes Mellitus
- Infecties: Neuropathie bij HIV
- Fantoompijn
- Tumoren
- Trauma’s en entrapments (bv. Carpaal Tunnel syndroom)
…
Motorische neuropathie:
= aandoeningen van het cellichaam (voorhoorn) van het motorische neuron
= aandoeningen van de motorische neuronen van de ventrale hoorn in het ruggenmerg
1. ALS = Amyotrofe Laterale Sclerose
= progressieve aandoening gekenmerkt door de degeneratie van de motorische voorhoorncellen
en aantasting van de piramidebanen en het verlengde merg.
- Amyotroof= spieratrofie
- Laterale = vooral de lateraal gelegen piramidebanen
- Sclerose = verharding van de zenuwbanen (degeneratie)
Etiologie:
- Tussen de 40-60 jaar
- > mannen
- 1/100,000 mensen
Prognose:
- Onomkeerbaar en progressief:
overlijden van patiënt binnen 3-5 jaar
Verloop verschillend per patiënt
Oorzaken:
- Onduidelijk/multifactorieel
3
Centraal zenuwstelsel Perifeer zenuwstelsel
Brein Plexi
Ruggenmerg Brachiale plexucs (C5-T1)
Lumbosacrale plexus (T12-S4)
Dorsale wortel
Perifere zenuwen
12 paar craniale zenuwen
31 paar spinale zenuwen
Zenuwuiteinden
= sensorische receptoren
Upper Motor Neuron (UMN) Laesie Lower Motor Neuron (LMN) laesie
Locatie Centrale zenuwstelsel Craniale zenuwen
Spinale wortels
Perifere zenuwen
Pathologie Spinal cord letsel, Hersenletsel Polio, Guillain Barré, Neuropathie, Radiculopathie
Tonus Hypertonie Verlaagd of verdwenen
Reflexen Hyperreflexie Hyporeflexie
Kracht Zwakte of paralyse Ipsilaterale zwakte of paralyse
Spiervolume Dissuse atrofie Neurogene atrofie
Willekeurige bewegingen Aangepast, dyssnergetische patronen Zwak of afwezig
,Perifere zenuwaandoeningen
neuromusculaire aandoening
Perifere zenuwstructuren
Overgang zenuwen en spieren
Spieren
Onderscheid:
Motorische neuropathie = letsel van de motorische voorhoorn (= ventrale hoorn)
Radiculopathie = uitval van segmentale motoriek/sensibiliteit door uitval van zowel ventrale als
dorsale wortel van het ruggenmerg
Myasthenie = aandoening rond de eindplaat tussen de spier en de zenuwvezel
Myopathie = aandoening van de spierweefsels
Perifere zenuwletsels
Letsels van een motorische zenuw:
Een dergelijk letsel heeft een parese of paralyse van de door de zenuw aangestuurde spier tot
gevolg. Doordat er geen of een verminderde prikkeloverdracht plaatsvindt tussen zenuw en spier
zullen de eindplaatjes, waar deze overdracht plaatsvindt, gaan afsterven. De spier gaat atrofiëren.
Letsels van een sensibele zenuw:
Hierbij zal gevoelloosheid of vermindering van gevoel optreden ter hoogte van het huidgebied
dat door de zenuw verzorgd wordt. Of net het tegenovergestelde; soms is er ook sprake van
paresthesie of hyperesthesie.
neuropatische pijn
= pijn geïnduceerd of veroorzaakt door een beschadiging in het zenuwstelsel
2
, ≈ zenuwpijn of neuralgie
Plaats: beschadiging van 1 specifieke zenuw,
zenuwbundel, ruggenmerg of regio in het brein
Chronisch
Symptomen:
- Stekend, brandend gevoel
- Tintelingen of doof gevoel
- Pijn die gekoppeld is met specifieke
uitstralingsgebieden (dermatoom gebieden of
sensibele innervatiegebieden per zenuw)
- Vaak gekenmerkt door volgende symptomen die
alleen of tegelijk kunnen voorkomen:
Spontane pijn of hyperpathie
Allodynie = kleine aanrakingen als pijn
ervaren
Hyperalgesie
Paresthesie = Stoornis in de gevoelssensatie. Onprettig/prikkelend of tintelend gevoel
Oorzaken:
- Ontsteking, beklemming zenuwvezel of infectie
Aantal vaak voorkomende oorzaken in het perifere zenuwstelsel:
- Metabolische stoornissen: Diabetes Mellitus
- Infecties: Neuropathie bij HIV
- Fantoompijn
- Tumoren
- Trauma’s en entrapments (bv. Carpaal Tunnel syndroom)
…
Motorische neuropathie:
= aandoeningen van het cellichaam (voorhoorn) van het motorische neuron
= aandoeningen van de motorische neuronen van de ventrale hoorn in het ruggenmerg
1. ALS = Amyotrofe Laterale Sclerose
= progressieve aandoening gekenmerkt door de degeneratie van de motorische voorhoorncellen
en aantasting van de piramidebanen en het verlengde merg.
- Amyotroof= spieratrofie
- Laterale = vooral de lateraal gelegen piramidebanen
- Sclerose = verharding van de zenuwbanen (degeneratie)
Etiologie:
- Tussen de 40-60 jaar
- > mannen
- 1/100,000 mensen
Prognose:
- Onomkeerbaar en progressief:
overlijden van patiënt binnen 3-5 jaar
Verloop verschillend per patiënt
Oorzaken:
- Onduidelijk/multifactorieel
3