,Algemene Gezondheidszorg (AGZ)
Week 1
Leerstof padlet
Herkennen vitale functies (van het ernstige zieke kind)
De prognose van kinderen met een circulatiestilstand is in het algemeen zeer slecht. Vroegtijdige
herkenning en behandeling van mogelijk respiratoir, circulair of centraal neurologisch falen is daarom
van essentieel belang en zal leiden tot een belangrijke reductie van sterfte en secundaire restschade.
Wanneer men in de eerste beoordeling (evaluatie), ook wel primary survey genoemd, een probleem
tegenkomt, dient dit direct behandeld te worden. Bij de primary survey wordt het ABCDE-schema
gevolgd. Airway (bovenste luchtweg), Breathing (ademhaling), Circulation (circulatie), Disability
(neurologische toestand), Exposure (uiterlijke kenmerken en temperatuur).
Primary survey van airway en breathing
Herkenning van mogelijk respiratoir falen
Er wordt een drietal factoren beoordeeld:
De ademarbeid
De effectiviteit van ademhaling
De effecten van respiratoire insufficiëntie op andere organen
De ademarbeid
De toe- of afname van inspanning om te ademen geeft een indicatie van de ernst van de respiratoire
problemen. Het is belangrijk om de volgende factoren vast te stellen:
Ademfrequentie
o Tachypneu (te snelle ademhaling) in rust geeft aan dat er een toename van de
ademhaling nodig is vanwege respiratoir probleem of metabole acidose
Intrekkingen
o Intercostale (tussen de ribben), subcotstale (onder de ribben) of sternale (sternum:
borstkast) intrekkingen geven een verhoogde ademarbeid aan. De mate van
intrekkingen is een indicatie voor de ernst van respiratoire problemen.
Inspiratoire of expiratoire geluiden
o Inspiratoire stidor is een teken van laryngaele of tracheale obstructie.
o Expiratoire stridor wijst meestal op een intrathrocale obstructie.
o Piepen of wheezing treedt op bij een lage luchtwegobstructie en treedt vooral op in
de expiratiefase
Kreunen
o Wordt veroorzaakt door uit te ademen tegen een gedeeltelijk geslo0ten glottis om
een positieve eindexpiratoire druk, geeft ernstig respiratoir falen aan.
Hulpademhalingsspieren
o m. sernocleidomastoideus, bij toename van ademarbeid
o Neusvleugelen wordt vooral bij respiratoire insufficiëntie gezien
,De effectiviteit van de ademhaling
Auscultatie geeft een indruk van de hoeveelheid in- en uitgeademde lucht. Een ‘stille thorax’
is een extreem zorgelijk teken. Ook de mate van thoraxexcursies geeft een indicatie van de
effectiviteit van ademhaling.
Pulsoximetrie kan gebruikt worden om de arteriële zuurstofsaturatie te bepalen. Deze zijn
minder betrouwbaar bij: sat. <70%, bij shock en bij de aanwezigheid van
carboxyhemoglobine. Pulsoximetrie geeft een goede indicatie van de effectiviteit van de
ademhaling. Toediening van extra 02 zou deze informatie maskeren, tenzij de hypoxie ernstig
is.
Effecten van respiratoire insufficiëntie op andere organen
Hartfrequentie
Hypoxie veroorzaakt tachycardie (te snelle hartslag) bij het wat oudere kind.
Ernstige en/of langdurige hypoxie lijdt echter uiteindelijk tot het optreden van bradycardie
( verlaagde hartslag), dit is dan ook een ernstig pre-terminaal teken.
Huidskleur
Bij hypoxie wordt de huidskleur bleek door vasoconstrictie.
Centrale cyanose is een laat en preterminaal teken van hypoxie. Er kan een ademstilstand
dreigen.
Bewustzijn
Het hypoxische kind zal angstig en onrustig of suf zijn. Later zal het bewustzijn dalen en
uiteindelijk zal het kind bewusteloos raken. Soms is het moeilijk om het bewustzijnsniveau
van een kind te bepalen, de ouders zullen het als eerste opvallen als een kind zich anders
gedraagt dan normaal.
Beoordelen op: oogcontact, reacties op aanspreken en indien nodig pijnprikkels.
Primary survey van de circulation
Er wordt een tweetal factoren beoordeeld:
De cardiovasculaire verschijnselen zelf
De effecten van circulair falen op andere organen
Cardiovasculaire verschijnselen
Hartfrequentie
De hartfrequentie neemt toe bij shock, ter compensatie voor het verminderde slagvolume
Polsvolume
Afwezige perifere pols en zwakke centrale pols zijn ernstige tekenen van vergevorderde
shock en geven aan dat hypotensie al aanwezig is
Capillaire refill
, Druk 5 s. op het sternum, na loslaten moet dit gebied binnen 2 s alweer doorbloed zijn. Een
langzame cr suggereert een slechte huidperfusie. CR is vooral behulpzaam in het vroege
stadium van septische shock
Bloeddruk
Hypotensie is een laat optredend en preterminaal teken van circulair falen. Systolische
bloeddruk berekenen per leeftijd: 80 + (leeftijd in jaren x 2) mmHG
Effecten van circulair falen op andere organen
Ademhaling
Circulair falen leidt tot metabole acidose, het gevolg hiervan is dat de AH frequentie
toeneemt.
Huid
Een koude, bleke, gemarmerde huid duidt op een slechte perfusie.
Een warme huidtemp komt voor als uiting van toenemende shock
Bewustzijn
Opwinding, gevolgd door sloomheid en uiteindelijk coma
Urineproductie
< 1 ml/kg/uur bij kinderen > 1 en < 2 ml/kg/uur bij zuigelingen bij shock duidt op een
verminderde nierperfusie. Bij anamnese dus navragen naar oligurie of anurie
Primary survey van disability
Herkenning van mogelijk centraal neurologisch falen. Eerst ABC behandelen! Er zijn geen
neurologische problemen die prioriteit hebben boven de ABC.
Neurologische toestand
Bewustzijn
Een snelle inschatting kan verkregen worden met de AVPU-score
o Alert: reageert adequaat
o Verbal: responds to voice, reageert op aanspreken
o Pain, responds to pain, reageert op pijnprikkel
o Unresponsive: reageert niet
Pupillen
Het meest belangrijke zijn ongelijke en niet wijde, niet op licht reageerde pupillen.
RS-virus
Het respitatoir synctyeel virus
Een virus dat een ontsteking van de luchtwegen veroorzaakt. Een infectie van het synctieel virus kan
klachten geven die variëren van een snotneus tot een ernstige longontsteking. Het is de meest
Week 1
Leerstof padlet
Herkennen vitale functies (van het ernstige zieke kind)
De prognose van kinderen met een circulatiestilstand is in het algemeen zeer slecht. Vroegtijdige
herkenning en behandeling van mogelijk respiratoir, circulair of centraal neurologisch falen is daarom
van essentieel belang en zal leiden tot een belangrijke reductie van sterfte en secundaire restschade.
Wanneer men in de eerste beoordeling (evaluatie), ook wel primary survey genoemd, een probleem
tegenkomt, dient dit direct behandeld te worden. Bij de primary survey wordt het ABCDE-schema
gevolgd. Airway (bovenste luchtweg), Breathing (ademhaling), Circulation (circulatie), Disability
(neurologische toestand), Exposure (uiterlijke kenmerken en temperatuur).
Primary survey van airway en breathing
Herkenning van mogelijk respiratoir falen
Er wordt een drietal factoren beoordeeld:
De ademarbeid
De effectiviteit van ademhaling
De effecten van respiratoire insufficiëntie op andere organen
De ademarbeid
De toe- of afname van inspanning om te ademen geeft een indicatie van de ernst van de respiratoire
problemen. Het is belangrijk om de volgende factoren vast te stellen:
Ademfrequentie
o Tachypneu (te snelle ademhaling) in rust geeft aan dat er een toename van de
ademhaling nodig is vanwege respiratoir probleem of metabole acidose
Intrekkingen
o Intercostale (tussen de ribben), subcotstale (onder de ribben) of sternale (sternum:
borstkast) intrekkingen geven een verhoogde ademarbeid aan. De mate van
intrekkingen is een indicatie voor de ernst van respiratoire problemen.
Inspiratoire of expiratoire geluiden
o Inspiratoire stidor is een teken van laryngaele of tracheale obstructie.
o Expiratoire stridor wijst meestal op een intrathrocale obstructie.
o Piepen of wheezing treedt op bij een lage luchtwegobstructie en treedt vooral op in
de expiratiefase
Kreunen
o Wordt veroorzaakt door uit te ademen tegen een gedeeltelijk geslo0ten glottis om
een positieve eindexpiratoire druk, geeft ernstig respiratoir falen aan.
Hulpademhalingsspieren
o m. sernocleidomastoideus, bij toename van ademarbeid
o Neusvleugelen wordt vooral bij respiratoire insufficiëntie gezien
,De effectiviteit van de ademhaling
Auscultatie geeft een indruk van de hoeveelheid in- en uitgeademde lucht. Een ‘stille thorax’
is een extreem zorgelijk teken. Ook de mate van thoraxexcursies geeft een indicatie van de
effectiviteit van ademhaling.
Pulsoximetrie kan gebruikt worden om de arteriële zuurstofsaturatie te bepalen. Deze zijn
minder betrouwbaar bij: sat. <70%, bij shock en bij de aanwezigheid van
carboxyhemoglobine. Pulsoximetrie geeft een goede indicatie van de effectiviteit van de
ademhaling. Toediening van extra 02 zou deze informatie maskeren, tenzij de hypoxie ernstig
is.
Effecten van respiratoire insufficiëntie op andere organen
Hartfrequentie
Hypoxie veroorzaakt tachycardie (te snelle hartslag) bij het wat oudere kind.
Ernstige en/of langdurige hypoxie lijdt echter uiteindelijk tot het optreden van bradycardie
( verlaagde hartslag), dit is dan ook een ernstig pre-terminaal teken.
Huidskleur
Bij hypoxie wordt de huidskleur bleek door vasoconstrictie.
Centrale cyanose is een laat en preterminaal teken van hypoxie. Er kan een ademstilstand
dreigen.
Bewustzijn
Het hypoxische kind zal angstig en onrustig of suf zijn. Later zal het bewustzijn dalen en
uiteindelijk zal het kind bewusteloos raken. Soms is het moeilijk om het bewustzijnsniveau
van een kind te bepalen, de ouders zullen het als eerste opvallen als een kind zich anders
gedraagt dan normaal.
Beoordelen op: oogcontact, reacties op aanspreken en indien nodig pijnprikkels.
Primary survey van de circulation
Er wordt een tweetal factoren beoordeeld:
De cardiovasculaire verschijnselen zelf
De effecten van circulair falen op andere organen
Cardiovasculaire verschijnselen
Hartfrequentie
De hartfrequentie neemt toe bij shock, ter compensatie voor het verminderde slagvolume
Polsvolume
Afwezige perifere pols en zwakke centrale pols zijn ernstige tekenen van vergevorderde
shock en geven aan dat hypotensie al aanwezig is
Capillaire refill
, Druk 5 s. op het sternum, na loslaten moet dit gebied binnen 2 s alweer doorbloed zijn. Een
langzame cr suggereert een slechte huidperfusie. CR is vooral behulpzaam in het vroege
stadium van septische shock
Bloeddruk
Hypotensie is een laat optredend en preterminaal teken van circulair falen. Systolische
bloeddruk berekenen per leeftijd: 80 + (leeftijd in jaren x 2) mmHG
Effecten van circulair falen op andere organen
Ademhaling
Circulair falen leidt tot metabole acidose, het gevolg hiervan is dat de AH frequentie
toeneemt.
Huid
Een koude, bleke, gemarmerde huid duidt op een slechte perfusie.
Een warme huidtemp komt voor als uiting van toenemende shock
Bewustzijn
Opwinding, gevolgd door sloomheid en uiteindelijk coma
Urineproductie
< 1 ml/kg/uur bij kinderen > 1 en < 2 ml/kg/uur bij zuigelingen bij shock duidt op een
verminderde nierperfusie. Bij anamnese dus navragen naar oligurie of anurie
Primary survey van disability
Herkenning van mogelijk centraal neurologisch falen. Eerst ABC behandelen! Er zijn geen
neurologische problemen die prioriteit hebben boven de ABC.
Neurologische toestand
Bewustzijn
Een snelle inschatting kan verkregen worden met de AVPU-score
o Alert: reageert adequaat
o Verbal: responds to voice, reageert op aanspreken
o Pain, responds to pain, reageert op pijnprikkel
o Unresponsive: reageert niet
Pupillen
Het meest belangrijke zijn ongelijke en niet wijde, niet op licht reageerde pupillen.
RS-virus
Het respitatoir synctyeel virus
Een virus dat een ontsteking van de luchtwegen veroorzaakt. Een infectie van het synctieel virus kan
klachten geven die variëren van een snotneus tot een ernstige longontsteking. Het is de meest
