Samenvatting ontwikkeling stimuleren

ONTWIKKELIN
G
STIMULEREN
Samenvatting




Amber Cloetens

2022-2023

,1

,Deel 1: Observeren, registreren,
interpreteren en rapporteren
Observeren  registreren  interpreteren  rapporteren

 Waarom zijn deze begrippen nodig in het onderwijs?
o Gedrag van kinderen geen ondersteunen/begeleiden
o Gedrag rapporteren  bijvoorbeeld melden aan het CLB
 Uitgangspunt voor
o Opbouw onderwijsleeractiviteiten
o MDO
o Communicatie kind + ouder

Observeren
 Dagelijks leven: aan de hand van prikkels
 Professioneel leven: doelgericht observeren van het kind met als doel maximale
ontwikkelingskansen aan te bieden
Waarnemen
 Waarnemen ≠ observeren
 Als je de opdracht krijgt om iets waar te nemen, krijg je bij iedereen erg verschillende
waarnemingen
o → sommige studenten beschrijven het voorwerp / de persoon functioneel,
anderen kijken naar wat er verandert
 Waarneming is selectief → elk persoon legt een andere focus → verschillende
waarnemingsverslagen
o → hoe selectief ben ik?
 → heeft te maken met de verwachtingen / doel van de waarneming
 → heeft te maken met eigen gevoelens / humeur → heeft invloed op
hoe je waarneemt (vaak subjectief)
 → heeft te maken met eigen gevoelens en interesses
 Besluit waarnemingen:
o Selectief  je selecteert prikkels die voor jou van belang zijn
o Beïnvloed door:
 Gevoelens
 Ervaringen
 Verwachtingen
 Zintuigen  je pikt voortdurend bepaalde prikkels op
 Eerste indruk / vermoeden = geen waarneming → te snelle interpretaties
o → blijf zoveel mogelijk bij objectieve waarnemingen




2

, Wat is observeren?
 Je observeert vaak vanuit een observatiedoel
o Waarnemingen kunnen zo breed zijn dat het belangrijk is om een doel voor
ogen te hebben  gericht gaan observeren
 Professioneel observeren = basisvaardigheid:
o Doelgericht
 Zo objectief mogelijk info verzamelen om leerproces te optimaliseren
o Doelbewust
 Weten welke info je wil verzamelen
 Door reflectie bewust van andere invloeden (eigen overtuigingen /
vooroordelen)
o Planmatig
 Stap voor stap volgens strategie
 Observaties en interpretaties zo nauwkeurig mogelijk uitvoeren
o Systematisch
 Planmatige en specifieke aanpak met regelmatigheid

Verschil tussen waarnemen en observeren
Waarnemen Observeren
= algemeen, breed → je beleeft een = de doelgerichte en systematische
ervaring waarneming van gedragingen van één of
→ waarnemingen zijn heel verschillend van meerdere personen of van een gebeurtenis,
persoon tot persoon met de bedoeling het waargenomen te
→ kan in dezelfde context heel verschillend beschrijven en samen te vatten
zijn
→ gebeurt voortdurend, maar ervaring → Iedereen observeert met hetzelfde doel,
verschilt van persoon tot persoon dus de waarnemingen zullen meer
overeenkomen

Observeren als belangrijke vaardigheid voor een leerkracht
 Gedrag van kinderen in kaart brengen / kunnen plaatsen
o Kijken waar werkpunten van een kind liggen om zo de juiste hulp te bieden
 inspelen op de noden van het kind
o Kijken want kinderen kunnen / waar ze staan in het leerproces?
o Hoe zit het kind in elkaar?
 Breed observeren
o Doet het gedrag zich in elke context voor of is het beperkt tot een enkel vak
bv. wiskunde
o Of is de sociale situatie van belang bv. gepest
o  opmerken wanneer gedrag zich voordoet en een oorzaak zoeken
 Beginsituatie vaststellen
o Wat moet ik waargenomen hebben om mijn doel te bereiken (doelgericht)
o ABS en DBS
 Evaluatie
o Evalueert of kinderen de doelen bereiken (info keert terug naar beginsituatie,
is info die je volgende les weer moet meenemen)

3