De invloed van lichaamsbeweging op depressieve
symptomen bij adolescenten met depressie.
EBP 5 – Systematische review
1
,Titelpagina
2
, Abstract
Achtergrond
Een depressieve stoornis kenmerkt zich door één of meerdere depressieve perioden. De kernsymptomen
hierbij zijn een depressieve stemming en vermindering van interesse en plezier. Buiten dit kan een dergelijke
stoornis gepaard gaan met gewichtsverandering, slapeloosheid, agitatie, vermoeidheid, concentratieproblemen
etc (Trimbos-instituut, 2013). Een depressie kan vaker voorkomen in één familie, dit heeft te maken met
erfelijke factoren. De diagnose depressie heeft een groeiende prevalentie en is daarom ook een belangrijk
onderwerp. Het is belangrijk stil te staan bij de al toegepaste interventies en mogelijke nieuwe technieken. Het
doel van het onderzoek is uitzoeken of lichaamsbeweging invloed heeft op depressieve klachten bij jongeren
met een depressie.
De onderzoeksvraag luidt: Leidt bij adolescenten met een depressieve stoornis lichaamsbeweging tot
effectievere vermindering van depressieve symptomen dan de standaardzorg?
Methode
Voor het zoeken naar onderzoeksartikelen is er gebruikt gemaakt van twee databases, pubmed en google
scholar. We hebben de zoekstring met de volgende zoektermen (exercise [Title] OR (psysical training [Title] OR
(exercise[MeSH Terms] OR (exercise therapy[MeSH Terms])) AND (depression[Title])) OR (depressive
disorder[Title])) OR (depressive disorder[MeSH Terms]) gebruikt om in pubmed artikelen te zoeken. In eerste
instantie kwam dit uit op een totaal van n=114.089. Na het toepassen van filters en het selecteren van artikelen
kwam hier n=9 uit. Hiervan is één artikel geselecteerd aan de hand van de sneeuwbal methodiek. Op Google
scholar is gebruik gemaakt van de zoektermen depressive disorder AND exercise AND adolescent. De
zoekopdracht kwam uit op 173 000 artikelen. Na het selecteren aan de hand van verschillende factoren bleef er
één artikel over om te gebruiken voor de systematische review.
Selectiecriteria
We hebben de artikelen geselecteerd op onder anderen onderzoeksdesign, leeftijd, jaartal en ziektebeeld. De
onderzoeken werden geïncludeerd als er lichamelijke activiteit werd toegepast als interventie en standaard
zorg als controle interventie. De doelgroep 19 tot en met 24 jaar moest plaats hebben in het onderzoeken
evenals de diagnose 'major depressive disorder'. Artikelen werden geëxcludeerd als er sprake was van
comorbiditeit, het een publicatiedatum ouder dan tien jaar had of een andere taal dan Engels omvatte.
Resultaten
Er zijn tien artikelen beoordeeld en bestudeerd. Uit het grootste gedeelte blijkt dat de desbetreffende
interventie, het effect op depressieve symptomen reduceert.
Deze artikelen bevatten verschillende sportinterventies zoals: yoga-oefeningen, hardlopen, aerobe oefeningen,
nordic walking, fitness, duurtraining, samenhangende ademhaling, (hard) lopen en aerobics oefeningen.
Conclusie
Er is gebleken dat bepaalde sportactiviteiten kunnen bijdragen aan het verminderen van depressieve
symptomen. Dit is niet uit elk onderzoek significant gebleken. Er is meer onderzoek nodig naar de toepassing
en invulling van de fysieke activiteit.
Discussie
De leeftijdsgroepen in de artikelen zijn niet specifiek gericht op de doelgroep adolescenten. Daarnaast kwam
de controle interventie niet in elk artikel overeen. De verschillende controle interventies waren: standaard
zorg, medicatie of geen behandeling. De interventies waren daarnaast ook uiteenlopend, maar omvatte wel
allemaal fysieke activiteit. Tevens zijn de besproken interventies goed toe te passen in de praktijk door
haalbaarheid en duurzaamheid.
Trefwoorden
Depressieve symptomen, depressieve stoornis, lichamelijke activiteit, adolescenten
3
, Inleiding
In deze systematische review gaat de aandacht uit naar mensen met een ernstige psychiatrische aandoening
zoals een depressieve stoornis. Een dergelijke aandoening en de behandeling hiervan brengt risico’s met zich
mee. Dit kan effect hebben op iemand zijn gezondheid (de Hert et al., 2011).
Een depressieve stoornis kenmerkt zich door één of meerdere depressieve perioden. De kernsymptomen
hierbij zijn een depressieve stemming en vermindering van interesse en plezier. Buiten dit kan een dergelijke
stoornis gepaard gaan met gewichtsverandering, slapeloosheid, agitatie, vermoeidheid, concentratie,
problemen etc. De risico factoren voor een depressieve stoornis verschillen per individu. Dit kan te maken
hebben met karakter, denkwijzen, opvoeding en dergelijke waardoor iemand een verhoogd risico loopt.
Het ontwikkelen van een depressieve stoornis kan ook samenhangen met erfelijkheid. Verder zijn er bepaalde
factoren die invloed kunnen hebben zoals sociale gebeurtenissen, werk, chemische ontregelingen, lichamelijke
ziekte, medicijnen en leeftijd (trimbos-instituut, 2013)
Het is bekend dat depressie vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer 18% van de inwoners van
Nederland, betreffende de leeftijd 18 tot en met 64 jaar. Bij vrouwen komt depressie vaak voor tussen de 18 en
24 jaar. Dit is dan ook de leeftijd waar wij op focussen tijdens dit onderzoek. Een gezonde leefstijl heeft ook
invloed op iemand zijn psychische gesteldheid. Het is belangrijk stil te staan bij de interventies die toegepast
worden en de effectiviteit hiervan (trimbos-instituut, z.d.).
De standaard aanbevolen interventies bij de behandeling van depressie zijn onder andere, psycho educatie,
activering en actief volgen. Naast deze basis kan er bijvoorbeeld gekozen worden voor fysieke activiteit,
counseling of andere psychosociale interventies. De werking van de interventies laat over het algemeen zien
dat depressieve symptomen worden verminderd (trimbos-instituut, 2013).
De onderzoeksvraag die in deze systematische review centraal staat luidt dan ook: leidt bij adolescenten met
een depressieve stoornis lichaamsbeweging tot effectievere vermindering van depressieve symptomen dan de
standaardzorg?
4
symptomen bij adolescenten met depressie.
EBP 5 – Systematische review
1
,Titelpagina
2
, Abstract
Achtergrond
Een depressieve stoornis kenmerkt zich door één of meerdere depressieve perioden. De kernsymptomen
hierbij zijn een depressieve stemming en vermindering van interesse en plezier. Buiten dit kan een dergelijke
stoornis gepaard gaan met gewichtsverandering, slapeloosheid, agitatie, vermoeidheid, concentratieproblemen
etc (Trimbos-instituut, 2013). Een depressie kan vaker voorkomen in één familie, dit heeft te maken met
erfelijke factoren. De diagnose depressie heeft een groeiende prevalentie en is daarom ook een belangrijk
onderwerp. Het is belangrijk stil te staan bij de al toegepaste interventies en mogelijke nieuwe technieken. Het
doel van het onderzoek is uitzoeken of lichaamsbeweging invloed heeft op depressieve klachten bij jongeren
met een depressie.
De onderzoeksvraag luidt: Leidt bij adolescenten met een depressieve stoornis lichaamsbeweging tot
effectievere vermindering van depressieve symptomen dan de standaardzorg?
Methode
Voor het zoeken naar onderzoeksartikelen is er gebruikt gemaakt van twee databases, pubmed en google
scholar. We hebben de zoekstring met de volgende zoektermen (exercise [Title] OR (psysical training [Title] OR
(exercise[MeSH Terms] OR (exercise therapy[MeSH Terms])) AND (depression[Title])) OR (depressive
disorder[Title])) OR (depressive disorder[MeSH Terms]) gebruikt om in pubmed artikelen te zoeken. In eerste
instantie kwam dit uit op een totaal van n=114.089. Na het toepassen van filters en het selecteren van artikelen
kwam hier n=9 uit. Hiervan is één artikel geselecteerd aan de hand van de sneeuwbal methodiek. Op Google
scholar is gebruik gemaakt van de zoektermen depressive disorder AND exercise AND adolescent. De
zoekopdracht kwam uit op 173 000 artikelen. Na het selecteren aan de hand van verschillende factoren bleef er
één artikel over om te gebruiken voor de systematische review.
Selectiecriteria
We hebben de artikelen geselecteerd op onder anderen onderzoeksdesign, leeftijd, jaartal en ziektebeeld. De
onderzoeken werden geïncludeerd als er lichamelijke activiteit werd toegepast als interventie en standaard
zorg als controle interventie. De doelgroep 19 tot en met 24 jaar moest plaats hebben in het onderzoeken
evenals de diagnose 'major depressive disorder'. Artikelen werden geëxcludeerd als er sprake was van
comorbiditeit, het een publicatiedatum ouder dan tien jaar had of een andere taal dan Engels omvatte.
Resultaten
Er zijn tien artikelen beoordeeld en bestudeerd. Uit het grootste gedeelte blijkt dat de desbetreffende
interventie, het effect op depressieve symptomen reduceert.
Deze artikelen bevatten verschillende sportinterventies zoals: yoga-oefeningen, hardlopen, aerobe oefeningen,
nordic walking, fitness, duurtraining, samenhangende ademhaling, (hard) lopen en aerobics oefeningen.
Conclusie
Er is gebleken dat bepaalde sportactiviteiten kunnen bijdragen aan het verminderen van depressieve
symptomen. Dit is niet uit elk onderzoek significant gebleken. Er is meer onderzoek nodig naar de toepassing
en invulling van de fysieke activiteit.
Discussie
De leeftijdsgroepen in de artikelen zijn niet specifiek gericht op de doelgroep adolescenten. Daarnaast kwam
de controle interventie niet in elk artikel overeen. De verschillende controle interventies waren: standaard
zorg, medicatie of geen behandeling. De interventies waren daarnaast ook uiteenlopend, maar omvatte wel
allemaal fysieke activiteit. Tevens zijn de besproken interventies goed toe te passen in de praktijk door
haalbaarheid en duurzaamheid.
Trefwoorden
Depressieve symptomen, depressieve stoornis, lichamelijke activiteit, adolescenten
3
, Inleiding
In deze systematische review gaat de aandacht uit naar mensen met een ernstige psychiatrische aandoening
zoals een depressieve stoornis. Een dergelijke aandoening en de behandeling hiervan brengt risico’s met zich
mee. Dit kan effect hebben op iemand zijn gezondheid (de Hert et al., 2011).
Een depressieve stoornis kenmerkt zich door één of meerdere depressieve perioden. De kernsymptomen
hierbij zijn een depressieve stemming en vermindering van interesse en plezier. Buiten dit kan een dergelijke
stoornis gepaard gaan met gewichtsverandering, slapeloosheid, agitatie, vermoeidheid, concentratie,
problemen etc. De risico factoren voor een depressieve stoornis verschillen per individu. Dit kan te maken
hebben met karakter, denkwijzen, opvoeding en dergelijke waardoor iemand een verhoogd risico loopt.
Het ontwikkelen van een depressieve stoornis kan ook samenhangen met erfelijkheid. Verder zijn er bepaalde
factoren die invloed kunnen hebben zoals sociale gebeurtenissen, werk, chemische ontregelingen, lichamelijke
ziekte, medicijnen en leeftijd (trimbos-instituut, 2013)
Het is bekend dat depressie vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer 18% van de inwoners van
Nederland, betreffende de leeftijd 18 tot en met 64 jaar. Bij vrouwen komt depressie vaak voor tussen de 18 en
24 jaar. Dit is dan ook de leeftijd waar wij op focussen tijdens dit onderzoek. Een gezonde leefstijl heeft ook
invloed op iemand zijn psychische gesteldheid. Het is belangrijk stil te staan bij de interventies die toegepast
worden en de effectiviteit hiervan (trimbos-instituut, z.d.).
De standaard aanbevolen interventies bij de behandeling van depressie zijn onder andere, psycho educatie,
activering en actief volgen. Naast deze basis kan er bijvoorbeeld gekozen worden voor fysieke activiteit,
counseling of andere psychosociale interventies. De werking van de interventies laat over het algemeen zien
dat depressieve symptomen worden verminderd (trimbos-instituut, 2013).
De onderzoeksvraag die in deze systematische review centraal staat luidt dan ook: leidt bij adolescenten met
een depressieve stoornis lichaamsbeweging tot effectievere vermindering van depressieve symptomen dan de
standaardzorg?
4
