Hoofdstuk 10_Ouderschap en drugsgebruik
1 Wat is verslaving?
Verstoring van het natuurlijke hedonische/beloningssysteem
Automatische geheugenlinken en selectieve aandacht
Controleverlies/ Onthoudingsverschijnselen
Craving/ tolerantie
1.1 Verslaving: etiologie
Steeds een combinatie van genetische en omgevingsfactoren
Genetische factoren:
o Aangeboren kwetsbaarheid, verslavingsgevoeligheid
Omgevingsfactoren:
o Bv. sociale risicofactoren: peer-group (groepsdruk, experimenteren)
o Bv. psychologische risicofactoren: impulsiviteit
o Bv. trauma in de kindertijd, onzekerheid over opvoedcapaciteiten, omgaan met een gewelddadige
partner, …
MAAR: naast risico- ook beschermende factoren!!!
MAAR: preventie en behandeling “herstel” (“recovery”)
(Zie bv. Dekkers et al., 2021)
DSM-5
Min: 2 categorieën – stoornis
Lijst met mogelijke stoornissen door het gebruik van middelen
2 Ouderschap en druggebruik
Parental substance use affects the whole family
Developmental effect
Generational effects
Psychosocial effects
Effect on parenting
2.1 Mogelijke impact van druggebruik bij ouders voor het kind
Instabiel ouderschap (bv. onbeschikbaar en onbetrouwbaar ouderschap)
Ouderlijke vaardigheden
(On)veiligheid binnen het gezin
Psychosociale impact (bv. parentificatie, moeilijkheden op school, met leeftijdsgenoten, …)
Ontwikkeling van het kind (ontwikkelingsvertraging, manifestatie van gedrags- en emotionele problemen,
faalangst, immuniteitsproblemen, …)
Onvoldoende medische zorg
Intergenerationeel trauma en geestelijke gezondheidsproblemen (bv. alcohol/-druggebruik, …)
2.2 Blootstelling andere risicofactoren die kunnen samenhangen met
ouderlijk druggebruik
Geestelijke gezondheidsproblemen/ psychiatrische stoornissen
Blootstelling aan intrafamiliaal geweld
Gebrekkige financiële middelen, armoede
1
, Criminaliteit bij ouder/ ouder in gevangenis
Ouderlijke echtscheiding (Salvatore)
Fysieke, psychische, seksuele mishandeling/ misbruik (complex trauma)
Isolatie…
zelden een geïsoleerd probleem vaak meerdere aspecten
2.3 Classificatie van drugs
2.4 Risico van ouderlijk middelengebruik voor kinderen
2.5 Risico van ouderlijk middelengebruik voor kinderen
2.6 Risico van ouderlijk middelengebruik voor kinderen
3 Ondersteuning en hulpverlening
No ‘one-size-fits-all’
Verantwoord ouderschap
o Garanderen van veiligheid en ontwikkeling(skansen) kind
Ouders aanzetten tot zelfreflectie
o Druggebruik en impact ervan op ouderschap bespreekbaar maken met ouders
‘Ontschuldigen’ van kinderen (psycho educatie)
2
1 Wat is verslaving?
Verstoring van het natuurlijke hedonische/beloningssysteem
Automatische geheugenlinken en selectieve aandacht
Controleverlies/ Onthoudingsverschijnselen
Craving/ tolerantie
1.1 Verslaving: etiologie
Steeds een combinatie van genetische en omgevingsfactoren
Genetische factoren:
o Aangeboren kwetsbaarheid, verslavingsgevoeligheid
Omgevingsfactoren:
o Bv. sociale risicofactoren: peer-group (groepsdruk, experimenteren)
o Bv. psychologische risicofactoren: impulsiviteit
o Bv. trauma in de kindertijd, onzekerheid over opvoedcapaciteiten, omgaan met een gewelddadige
partner, …
MAAR: naast risico- ook beschermende factoren!!!
MAAR: preventie en behandeling “herstel” (“recovery”)
(Zie bv. Dekkers et al., 2021)
DSM-5
Min: 2 categorieën – stoornis
Lijst met mogelijke stoornissen door het gebruik van middelen
2 Ouderschap en druggebruik
Parental substance use affects the whole family
Developmental effect
Generational effects
Psychosocial effects
Effect on parenting
2.1 Mogelijke impact van druggebruik bij ouders voor het kind
Instabiel ouderschap (bv. onbeschikbaar en onbetrouwbaar ouderschap)
Ouderlijke vaardigheden
(On)veiligheid binnen het gezin
Psychosociale impact (bv. parentificatie, moeilijkheden op school, met leeftijdsgenoten, …)
Ontwikkeling van het kind (ontwikkelingsvertraging, manifestatie van gedrags- en emotionele problemen,
faalangst, immuniteitsproblemen, …)
Onvoldoende medische zorg
Intergenerationeel trauma en geestelijke gezondheidsproblemen (bv. alcohol/-druggebruik, …)
2.2 Blootstelling andere risicofactoren die kunnen samenhangen met
ouderlijk druggebruik
Geestelijke gezondheidsproblemen/ psychiatrische stoornissen
Blootstelling aan intrafamiliaal geweld
Gebrekkige financiële middelen, armoede
1
, Criminaliteit bij ouder/ ouder in gevangenis
Ouderlijke echtscheiding (Salvatore)
Fysieke, psychische, seksuele mishandeling/ misbruik (complex trauma)
Isolatie…
zelden een geïsoleerd probleem vaak meerdere aspecten
2.3 Classificatie van drugs
2.4 Risico van ouderlijk middelengebruik voor kinderen
2.5 Risico van ouderlijk middelengebruik voor kinderen
2.6 Risico van ouderlijk middelengebruik voor kinderen
3 Ondersteuning en hulpverlening
No ‘one-size-fits-all’
Verantwoord ouderschap
o Garanderen van veiligheid en ontwikkeling(skansen) kind
Ouders aanzetten tot zelfreflectie
o Druggebruik en impact ervan op ouderschap bespreekbaar maken met ouders
‘Ontschuldigen’ van kinderen (psycho educatie)
2