Samenvatting les 5 leertheorie en gedragstherapie klinische psychologie

Les 5 – leertheorie en gedragstherapie




Antwoord = A

Theorie
Achtergronden

- Basis: dierenonderzoek
o Onze kennis hiervan komt van dierenonderzoek
 We gaan die kennis toepassen op mensen.
o Veel principes bij dieren zijn van toepassing op mensen ook
- Discussie: nature vs. nurture  wat is het aandeel van enerzijds onze aanleg en anderzijds
onze omgeving.
o Nature
 Oorzaken voor het ontwikkelen van een psychopathologie is duidelijk terug
te brengen tot stabiele aangeboren eigenschappen.
 Er is aanleg (nature, genen) voor en komt met het ouder worden pas naar
boven
 Aangeboren psychische structuur
 Stabiele, onveranderbare kenmerken
 Typologie: Hippocrates/Eysenck
 H: verschillende sappen  geel gal, zwart gal (depressie), bloed en
slijm. Normaal is er een evenwicht. Maar als er een onevenwicht in
komt is er sprake van ziekte/psychische aandoening.
 E: stabiele persoonlijkheidstrekken zijn verantwoordelijk voor onze
kenmerken en de problemen die we gaan ervaren.
o Nurture
 Kneedbaarheid van de psyche
 Ontwikkeling op basis van de omgeving en opvoeding
 Psychische problemen worden volledig bepaald door wat we
meemaken
 Opvoeding, etc.
 Locke: tabula rasa = onbeschreven blad met alle mogelijkheden. De dingen
die je meemaakt worden erop geschreven.
 Moeilijke dingen die je meemaakt kunnen tot psychopathologie leiden
 Er is niets in aanleg aanwezig (buiten IQ) en psychische problemen worden
bepaald door dingen die we meemaken of vroegere ervaringen
  Vooral onze opvoeding
- Huidig standpunt:
o Interactie tussen nature en nurture
 Zowel aanleg als omgevings- en sociale invloeden
o Bv.: gedragsstoornis

1

,  Ontwikkeld zich tijdens de levensloop  er zijn bepaalde
persoonlijkheidstrekken die door aanleg er zijn, maar die ook door de
omgeving mee bepaald worden. Bv.: vroeg een trauma meemaken
o Leertheorie: nurture standpnt met nature invloeden
 Vooral focus op nurture, maar ontkent nature niet
- Grondlegger: Watson
o Nadruk op de rol van het leren bij het verklaren van abnormaal gedrag en psychische
stoornissen
o Afwijkend gedrag is het gevolg van het leren van verkeerd gedrag
o Afwijkend gedrag op dezelfde manier geleerd als normaal gedrag
o 3 vormen van leren:
 Klassiek
 Operant
 Sociaal
o Bekend door little Albert: leert ns dat angst aangeleerd is
 Door bepaald object samen aan te bieden waar er geen angst voor is en dit
samen aan te bieden met een stimulus waar hij wel schrik voor heeft gaat hij
ook voor het neutraal object een angst ontwikkelen en uiteindelijk
generaliseren naar andere objecten


Klassieke leerparadigma

Pavlov

Gedrag = erfelijkheid x invloeden omgeving – geen vrije keuze
- Verhaal kwijlende hond
- Algemeen
o Leren van betekenissen/verwachting/emotie
o Leren van een relatie tussen twee prikkels
o S-S leren



Schema




2

, - Hoe wordt een angst aangeleerd volgens de klassieke leertheorie?
o Door een koppeling te maken tussen 2 stimuli die ongeconditioneerd zijn en die een
bepaalde reactie gaan oproepen
 Je hoort ’s avonds iets ritselen  oriënteerreflex (= ongeconditioneerde
reactie)
 Als er sprake is van een bepaalde bedreiging  angst (= ongeconditioneerde
reactie)
o Je loopt ’s avonds door het park, je hoort geritsel en er springt iemand uit de bosjes
en besteelt u
 Je hebt dan een oriëntatie reactie eerst. Maar je gaat ook met angst
reageren
 Volgende keer loop je opnieuw door het park en je hoort geritsel  kans is
groot dat je op dat moment ook met angst gaat reageren door de
voorgaande leerervaring (al dan niet als er een bedreiging is)
 Ritselen wordt nu geassocieerd met bedreiging
 Angst is dan een geconditioneerde reactie omdat het gebaseerd is op een
voorgaande leerervaring
- Dit gedrag is niet abnormaal volgens leertheoretici en kan functioneel zijn
o Bv.: als je je aan iets verbrand en leert dat het gevaarlijk is
o Evolutie: je moest bang zijn voor predatoren en op je hoede zijn



3