Samenvatting: onderzoeksmethoden en dataverwerking
Module 1: onderzoek – wat, hoe en waarom?
Kwalitatief onderzoek
= begrijpen van ervaringen, meningen, motivaties – inductief
Gebaseerd op sociaal constructivisme
Subjectieve vertelde informatie
Enkel begrijpen door eigen ervaringen
Kwantitatief onderzoek
= kwantificeren van data – hypotheses testen
Gebaseerd op logisch positivisme
Data verkrijgen door metingen
Statistische analyse
Wetenschappelijke methode – scientific method
o Systematisch, empirisch, gecontroleerd, kritisch
o Er bestaat een wetenschappelijke waarheid
Natuur is regelmatig en gebeurtenissen zijn consistent en voorspelbaar
Gebeurtenissen zijn niet per ongeluk (oorzaak - gevolg & bias verminderen!)
STAPPEN IN HET ONDERZOEKSPROCES
Wetenschappelijke methode
Stap 1: onderzoeksvraag opstellen
Stap 2: de studie ontwerpen
Stap 3: studie in werking stellen
Stap 4: data analyseren
Stap 5: bevindingen verspreiden (disseminatie)
Basic research
= toename kennis, mechanisme begrijpen
Geen directe toepassingen
Experimenten, labo’s dierenproeven; meer theoretisch
Applied research
= praktische problemen oplossen
Directe toepassingen
Kennis toepassen (basic research)
,Non clinical research
= niet in een klinische of gezondheidszorg setting (bv. Bedrijf of school)
Clinical research
= Gestructureerd proces van het onderzoeken van feiten en theorieën en het verkennen van
verbanden, met als doel de individuele en publieke gezondheid te verbeteren.
Methode: controlled clinical trials
Patiënt georiënteerd -> mechanismes begrijpen
Epidemiologische en gedragsstudies:1) patronen beschrijven 2) preventie- en risicofactoren
identificeren
Onderzoek naar resultaten en gezondheidsdiensten
evidence base for clinical practice
Kaders voor klinisch onderzoek
Paradigma = denkkader waaruit de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt
o Evidence-based practice (EBP): relevant voor diagnose – prognose – interventies voor
preventie of behandeling
o Translationeel onderzoek
Toepassen van wetenschappelijk onderzoek in de klinische prakijk
Genereren van wetenschappelijke vragen op basis van klinische dilemma’s
Genereren van hypotheses gebaseerd op klinische dilemma’s
Onderzoek doen van ‘bench to bedside’ en van ‘bedside to bench’
FASES IN TRANSLATIONEEL ONDERZOEK
T0: basic research: kennis vergaren – theoretisch
T1: translation to humans: nieuwe methodes testen, werkt het?
T2: translation to patiënts: gecontroleerd (RCT) - ideaal
T3 translation to practice: patiënten – echte wereld
T4: translation to popoulations: is it worth it?
Translational continuum
Efficacy studie
= ideale omstandigheden – gecontroleerde setting
RCT is de gouden standaard
Veiligheid en effect van behandeling demonstreren
, Effectiveness studie
= werkt het in de echte wereld
Pragmatic controlled trial
Betekenisvolle uitkomsten
Outcome research
= focust op impact van resultaten interventie, bv. tevredenheid patiënt, kosten, …
o Patient reported outcome measure (PROM): zonder oordeel clinicus
o Patient-centered outcomes research (PCOR): betrekking P bij ontwikkeling van vragen en
uitkomsten
o Primary and secondary outcomes
Primary oucomes: uitkomst die tot het resultaat van de studie leidt
Secondary outcomes: andere uitkomsten die de effectiviteit beoordelen
Implementatie wetenschap (volgende stap)
= richt zich op percentages en kwaliteit van het gebruik van EBP’s in plaats van op het effect ervan
(in tegenstelling tot klinisch onderzoek) bv. haalbaarheid – kosten – duurzaamheid - …
Module 2: onderzoek – soorten & onderzoeksvragen
Descriptive – kwalitatief Exploratory – observationeel Explanatory – experimenteel
Populaties beschrijven Relaties zoeken Interventies – comparisons
Patronen, kenmerken, fenomenen Epidemiologie: patronen en Verschillende controle levels
begrijpen associaties Efficacy en effectivenes
Observaties, interviews, database methodological research
Wat is het effect van interventie X,
Wat is de natuurlijke progressie van Hoeveel mensen ontwikkelen conditie X? vergeleken met uitkomst Z?
een sportblessure?
, ONDERZOEKSVRAAG ONTWIKKELEN
Stap 0: onderwerp bepalen
Stap 1: onderzoeksprobleem bepalen
Stap 2: reden identificeren
Stap 3: soort onderzoek
Stap 4: onderzoeksvraag – doelstellingen
– hypothese
Stap 4: onderzoeksvraag formuleren -> PICO
Populatie: wie? Subgroep? Setting? – wie precies: inclusie en exclusiecriteria
Interventie: wat? Waarom? – explanatory
Exposure: wat? Waarom? – exploratory bv. hoeveel keer toegedient
Control: minstens 2 groepen - explanatory
Comparison: je vergelijkt groepen op basis van exposure, geen controlegroep – exploratory
Outcome: Explanatory: what is the outcome we want to influence (oorzaak – gevolg)
Exploratory: what is the outcome we are intrested in (associatiesterkte)
Doelstellingen: effect of associatie of … onderzoeken
Hypotheses: statistical testing
H0: er is geen verschil/associatie (nulhypothese)
H1: statement over voorspelt effect (explanatory) of associatie
- Niet directioneel: er is geen verschil tussen X en Y
- Directioneel: X, vergeleken met Y, is een betere behandeling voor patiënten met Z
Complexe hypothese -> naar meerdere dingen kijken (bv. pijn – herstelt sneller of mooier)
De onderzoeksvraag kaderen
Onafhankelijke variabele = kenmerk of interventie die een bepaalde uitkomst gaat voorspellen
(predictor variable)
Afhankelijke variabele = een reactie of effect dat varieert afhankelijk van de onafhankelijke variabele
(outcome variable)
Module 1: onderzoek – wat, hoe en waarom?
Kwalitatief onderzoek
= begrijpen van ervaringen, meningen, motivaties – inductief
Gebaseerd op sociaal constructivisme
Subjectieve vertelde informatie
Enkel begrijpen door eigen ervaringen
Kwantitatief onderzoek
= kwantificeren van data – hypotheses testen
Gebaseerd op logisch positivisme
Data verkrijgen door metingen
Statistische analyse
Wetenschappelijke methode – scientific method
o Systematisch, empirisch, gecontroleerd, kritisch
o Er bestaat een wetenschappelijke waarheid
Natuur is regelmatig en gebeurtenissen zijn consistent en voorspelbaar
Gebeurtenissen zijn niet per ongeluk (oorzaak - gevolg & bias verminderen!)
STAPPEN IN HET ONDERZOEKSPROCES
Wetenschappelijke methode
Stap 1: onderzoeksvraag opstellen
Stap 2: de studie ontwerpen
Stap 3: studie in werking stellen
Stap 4: data analyseren
Stap 5: bevindingen verspreiden (disseminatie)
Basic research
= toename kennis, mechanisme begrijpen
Geen directe toepassingen
Experimenten, labo’s dierenproeven; meer theoretisch
Applied research
= praktische problemen oplossen
Directe toepassingen
Kennis toepassen (basic research)
,Non clinical research
= niet in een klinische of gezondheidszorg setting (bv. Bedrijf of school)
Clinical research
= Gestructureerd proces van het onderzoeken van feiten en theorieën en het verkennen van
verbanden, met als doel de individuele en publieke gezondheid te verbeteren.
Methode: controlled clinical trials
Patiënt georiënteerd -> mechanismes begrijpen
Epidemiologische en gedragsstudies:1) patronen beschrijven 2) preventie- en risicofactoren
identificeren
Onderzoek naar resultaten en gezondheidsdiensten
evidence base for clinical practice
Kaders voor klinisch onderzoek
Paradigma = denkkader waaruit de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt
o Evidence-based practice (EBP): relevant voor diagnose – prognose – interventies voor
preventie of behandeling
o Translationeel onderzoek
Toepassen van wetenschappelijk onderzoek in de klinische prakijk
Genereren van wetenschappelijke vragen op basis van klinische dilemma’s
Genereren van hypotheses gebaseerd op klinische dilemma’s
Onderzoek doen van ‘bench to bedside’ en van ‘bedside to bench’
FASES IN TRANSLATIONEEL ONDERZOEK
T0: basic research: kennis vergaren – theoretisch
T1: translation to humans: nieuwe methodes testen, werkt het?
T2: translation to patiënts: gecontroleerd (RCT) - ideaal
T3 translation to practice: patiënten – echte wereld
T4: translation to popoulations: is it worth it?
Translational continuum
Efficacy studie
= ideale omstandigheden – gecontroleerde setting
RCT is de gouden standaard
Veiligheid en effect van behandeling demonstreren
, Effectiveness studie
= werkt het in de echte wereld
Pragmatic controlled trial
Betekenisvolle uitkomsten
Outcome research
= focust op impact van resultaten interventie, bv. tevredenheid patiënt, kosten, …
o Patient reported outcome measure (PROM): zonder oordeel clinicus
o Patient-centered outcomes research (PCOR): betrekking P bij ontwikkeling van vragen en
uitkomsten
o Primary and secondary outcomes
Primary oucomes: uitkomst die tot het resultaat van de studie leidt
Secondary outcomes: andere uitkomsten die de effectiviteit beoordelen
Implementatie wetenschap (volgende stap)
= richt zich op percentages en kwaliteit van het gebruik van EBP’s in plaats van op het effect ervan
(in tegenstelling tot klinisch onderzoek) bv. haalbaarheid – kosten – duurzaamheid - …
Module 2: onderzoek – soorten & onderzoeksvragen
Descriptive – kwalitatief Exploratory – observationeel Explanatory – experimenteel
Populaties beschrijven Relaties zoeken Interventies – comparisons
Patronen, kenmerken, fenomenen Epidemiologie: patronen en Verschillende controle levels
begrijpen associaties Efficacy en effectivenes
Observaties, interviews, database methodological research
Wat is het effect van interventie X,
Wat is de natuurlijke progressie van Hoeveel mensen ontwikkelen conditie X? vergeleken met uitkomst Z?
een sportblessure?
, ONDERZOEKSVRAAG ONTWIKKELEN
Stap 0: onderwerp bepalen
Stap 1: onderzoeksprobleem bepalen
Stap 2: reden identificeren
Stap 3: soort onderzoek
Stap 4: onderzoeksvraag – doelstellingen
– hypothese
Stap 4: onderzoeksvraag formuleren -> PICO
Populatie: wie? Subgroep? Setting? – wie precies: inclusie en exclusiecriteria
Interventie: wat? Waarom? – explanatory
Exposure: wat? Waarom? – exploratory bv. hoeveel keer toegedient
Control: minstens 2 groepen - explanatory
Comparison: je vergelijkt groepen op basis van exposure, geen controlegroep – exploratory
Outcome: Explanatory: what is the outcome we want to influence (oorzaak – gevolg)
Exploratory: what is the outcome we are intrested in (associatiesterkte)
Doelstellingen: effect of associatie of … onderzoeken
Hypotheses: statistical testing
H0: er is geen verschil/associatie (nulhypothese)
H1: statement over voorspelt effect (explanatory) of associatie
- Niet directioneel: er is geen verschil tussen X en Y
- Directioneel: X, vergeleken met Y, is een betere behandeling voor patiënten met Z
Complexe hypothese -> naar meerdere dingen kijken (bv. pijn – herstelt sneller of mooier)
De onderzoeksvraag kaderen
Onafhankelijke variabele = kenmerk of interventie die een bepaalde uitkomst gaat voorspellen
(predictor variable)
Afhankelijke variabele = een reactie of effect dat varieert afhankelijk van de onafhankelijke variabele
(outcome variable)
