BEÏNVLOEDEN EN
VERANDEREN VAN GEDRAG
,Inhoudsopgave
H1 Denken in termen van nurture................................................................................................................ 2
H2 Leren....................................................................................................................................................... 4
H3 Behoeften, doelen en de theorie van het geplande gedrag.....................................................................7
H4 Zelfregulatie: wat is dat?......................................................................................................................... 9
H5 Zelfregulatie: het proces........................................................................................................................ 11
H6 Synthese: zelfregulatie in de praktijk..................................................................................................... 14
H7 De beïnvloeder...................................................................................................................................... 16
H8 Het beïnvloeden van gedrag.................................................................................................................. 18
H9 Synthese: gedragsbeïnvloeding in de praktijk........................................................................................21
H7 Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden..............................................23
, H1 Denken in termen van nurture
Nature: genen | Nurture: opvoeding/leerprocessen
Mensenbeelden
Mensbeeld: bevat ideeën over hoe je denkt dat mensen in elkaar zitten
- Consequenties voor de mate waarin je bijvoorbeeld gelooft dat gedrag beïnvloedbaar is.
o Genetisch bepaalde eigenschappen -> weinig invloed
o Aangeleerde eigenschappen -> kunnen verder ontwikkelen (of weer aangeleerd) worden
‘Genetisch gedetermineerd’ en ‘genetische predispositie’
Gedetermineerd: genen zijn bepalend bij het tot uiting komen van eigenschappen. Omgeving heeft hier
geen of slechts beperkte mate invloed op.
Predispositie: iemand heeft ‘aanleg’ om bijvoorbeeld depressief te worden. Omgeving heeft hier invloed
op.
In welke mate wordt gedrag door genen of door opvoeding bepaald:
- Het eigen gedrag (denk je dat het zinvol is om energie te steken in bijv. een breintraining)
- Het geloof in de beïnvloedbaarheid van het gedrag van anderen (moet je anderen aan een
dergelijke training onderwerpen)
- Manier waarop het gedrag van anderen geïnterpreteerd en beoordeeld wordt
Impliciete theorieën: Incremental versus Entity Theories
Impliciete theorieën: onbewuste en onuitgesproken theorieën
Incremental theory: geloof dat IQ te ontwikkelen is
Entity theory: geloof dat IQ vaststaat en dus niet ontwikkeld kan worden
Incremental of entity theory invloed op:
Hoe je de testsituatie ervaart (veel stress of weinig stress)
Hoe je de resultaten van de test interpreteert (staat vast of ontwikkelbaar)
Het geloof in veranderbaarheid versus stabiliteit beïnvloedt gedrag dat mensen laten zien sterk.
- Copingvaardigheden: vaardigheden om met moeilijke situaties om te gaan.
o Studenten die superieure copingvaardigheden bezitten presteren beter, omdat ze het
probleem aanpakken. Studenten die niet geloven in verandering presteren slechter omdat
ze het probleem eerder vermijden.
Geloof in veranderbaarheid is te beïnvloeden en kan vervolgens leiden tot een andere houding ten
opzichte van het kunnen bereiken van succes.
- Psycho-educatie kan het geloof in de veranderbaarheid van eigenschappen en gedrag
beïnvloeden.
In hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar
Lichamelijke kenmerken & prestaties
Lichamelijke kenmerken en prestaties staan voor een groot deel vast, uiteindelijk heeft je gedrag hier
invloed op.
- Aanleg voor overgewicht; wat je eet en hoeveel je beweegt bepaald uiteindelijk of je ook
daadwerkelijk overgewicht hebt.
VERANDEREN VAN GEDRAG
,Inhoudsopgave
H1 Denken in termen van nurture................................................................................................................ 2
H2 Leren....................................................................................................................................................... 4
H3 Behoeften, doelen en de theorie van het geplande gedrag.....................................................................7
H4 Zelfregulatie: wat is dat?......................................................................................................................... 9
H5 Zelfregulatie: het proces........................................................................................................................ 11
H6 Synthese: zelfregulatie in de praktijk..................................................................................................... 14
H7 De beïnvloeder...................................................................................................................................... 16
H8 Het beïnvloeden van gedrag.................................................................................................................. 18
H9 Synthese: gedragsbeïnvloeding in de praktijk........................................................................................21
H7 Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden..............................................23
, H1 Denken in termen van nurture
Nature: genen | Nurture: opvoeding/leerprocessen
Mensenbeelden
Mensbeeld: bevat ideeën over hoe je denkt dat mensen in elkaar zitten
- Consequenties voor de mate waarin je bijvoorbeeld gelooft dat gedrag beïnvloedbaar is.
o Genetisch bepaalde eigenschappen -> weinig invloed
o Aangeleerde eigenschappen -> kunnen verder ontwikkelen (of weer aangeleerd) worden
‘Genetisch gedetermineerd’ en ‘genetische predispositie’
Gedetermineerd: genen zijn bepalend bij het tot uiting komen van eigenschappen. Omgeving heeft hier
geen of slechts beperkte mate invloed op.
Predispositie: iemand heeft ‘aanleg’ om bijvoorbeeld depressief te worden. Omgeving heeft hier invloed
op.
In welke mate wordt gedrag door genen of door opvoeding bepaald:
- Het eigen gedrag (denk je dat het zinvol is om energie te steken in bijv. een breintraining)
- Het geloof in de beïnvloedbaarheid van het gedrag van anderen (moet je anderen aan een
dergelijke training onderwerpen)
- Manier waarop het gedrag van anderen geïnterpreteerd en beoordeeld wordt
Impliciete theorieën: Incremental versus Entity Theories
Impliciete theorieën: onbewuste en onuitgesproken theorieën
Incremental theory: geloof dat IQ te ontwikkelen is
Entity theory: geloof dat IQ vaststaat en dus niet ontwikkeld kan worden
Incremental of entity theory invloed op:
Hoe je de testsituatie ervaart (veel stress of weinig stress)
Hoe je de resultaten van de test interpreteert (staat vast of ontwikkelbaar)
Het geloof in veranderbaarheid versus stabiliteit beïnvloedt gedrag dat mensen laten zien sterk.
- Copingvaardigheden: vaardigheden om met moeilijke situaties om te gaan.
o Studenten die superieure copingvaardigheden bezitten presteren beter, omdat ze het
probleem aanpakken. Studenten die niet geloven in verandering presteren slechter omdat
ze het probleem eerder vermijden.
Geloof in veranderbaarheid is te beïnvloeden en kan vervolgens leiden tot een andere houding ten
opzichte van het kunnen bereiken van succes.
- Psycho-educatie kan het geloof in de veranderbaarheid van eigenschappen en gedrag
beïnvloeden.
In hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar
Lichamelijke kenmerken & prestaties
Lichamelijke kenmerken en prestaties staan voor een groot deel vast, uiteindelijk heeft je gedrag hier
invloed op.
- Aanleg voor overgewicht; wat je eet en hoeveel je beweegt bepaald uiteindelijk of je ook
daadwerkelijk overgewicht hebt.
