STEDENBOUW H7: DOORBRAKEN IN DE STAD
– PARIJS EN BRUSSEL IN DE 19E EEUW
Stad word getransformeerd terwijl ze al bewoond is
De impact van de industriële revolutie in de 19e eeuw
Steden worden centra van industriële productie
Uitvinding stoommachine
Fabrieken massaal in de steden + huisvesting voor de arbeiders zelf
Open ruimte wordt hiermee volgepropt
Arbeiders worden massaal uitgebuit
Huisvestingsproblematiek
leidt tot extreme verdichting
perfecte recept voor epidemieën
o cholera
o onhygiënische plekken
o besmettelijk en niet geneesbaar toen
o besef bij mensen dat er iets moet gebeuren
o ook sociale onrust => mensen hebben honger => leidt tot revoluties/opstanden
Revoluties 1830, 1848: liberale burgerij aan de macht
- België ontstaan in 1830
- Revoluties brengen een nieuwe klasse aan de macht
o liberale burgerij (hogere middenklassen)
= niet langer de adel
= Hogere middenklasse van bankiers, hoge ambtenaren, militairen, industriëlen
o eigen ideologie en visie over hoe de stad er moet uit zien
o overheid moet kansen creëren voor iedereen
o publieke overheid in dienst van privaat initiatief
o staat moet het particuliere initiatief ondersteunen
- (Extreem) kapitalisme: winst en rendement als drijfveer
o steven naar maximaal rendement
- Stad wordt speculatief en discriminerend apparaat
Speculatief = maximale winst
Discriminerend = voor sommigen wel positief, voor anderen niet
~net zoals bij LA => sommigen worden benadeelt en anderen bevoordeeld
Cases:
- Parijs onder Napoleon III en Haussmann
- Brussel onder Leopold II en Anspach
, Parijs vóór Haussmann
Plan van Parijs net voor de ingrepen door Haussmann
- Middeleeuwse parijs (omwalling nog te zien)
- Later: louvre aan de rand van de stad, fameuze as,
- Nog later: parijs is al een aantal keer uitgebreid (19e eeuw)
- louvre nu in het hart van de stad => wirwar van kleine, donkere steegjes
=>1860: stad wordt nog eens uitgebreid
- na de eerste is nu ook de tweede omwalling vervangen door boulevards
- derde omwalling incorporeert nu ook de z.g. banlieue
o annexatie van laatste zone in 1860 die de taxbasis van de stad groter maakt
o maakt ook herstructurering van de stad nodig en mogelijk
Een totaalplan voor de modernisering van Parijs
1840: einde koningschap
- er komt een president =
- is een 'pop' in dienst van de bourgeoisie
- belangen van de rijken verdedigen
Strakke regie
- Napoleon III: ‘verkozen keizer’ als stroman van de liberale burgerij
o Laat zich tot keizer kronen
o Moderniseren van de stad
o Stad niet meer leefbaar => er moet iets aan gedaan worden
o Men wil een hoofdstad die FR waard is
- Haussmann, prefect van de Seine
o Hoge ambtenaar (geen stedenbouwkundige)
o Parijs moet volledig worden hervormd
o Samen met Napoleon gaat hij de stad hervormen
Geïntegreerde aanpak
= stad die bewoond is, mensen zijn er eigenaar van hun huis/stuk grond
=> met hun gaan onderhandelen
nieuwe wet
=> heel de boel onteigenen
=> mensen betalen
=> grond terug ontwikkelen
=> grond meer waard erna = meerwaarde
=> met winst zaken kopen
= erop rekenen dat de uitgaven
zichzelf zullen terugverdienen
mensen weten dat hun grond onteigend zal worden
=> grond laten overschatten
=> winst voor overheid kleiner dan gedacht
– PARIJS EN BRUSSEL IN DE 19E EEUW
Stad word getransformeerd terwijl ze al bewoond is
De impact van de industriële revolutie in de 19e eeuw
Steden worden centra van industriële productie
Uitvinding stoommachine
Fabrieken massaal in de steden + huisvesting voor de arbeiders zelf
Open ruimte wordt hiermee volgepropt
Arbeiders worden massaal uitgebuit
Huisvestingsproblematiek
leidt tot extreme verdichting
perfecte recept voor epidemieën
o cholera
o onhygiënische plekken
o besmettelijk en niet geneesbaar toen
o besef bij mensen dat er iets moet gebeuren
o ook sociale onrust => mensen hebben honger => leidt tot revoluties/opstanden
Revoluties 1830, 1848: liberale burgerij aan de macht
- België ontstaan in 1830
- Revoluties brengen een nieuwe klasse aan de macht
o liberale burgerij (hogere middenklassen)
= niet langer de adel
= Hogere middenklasse van bankiers, hoge ambtenaren, militairen, industriëlen
o eigen ideologie en visie over hoe de stad er moet uit zien
o overheid moet kansen creëren voor iedereen
o publieke overheid in dienst van privaat initiatief
o staat moet het particuliere initiatief ondersteunen
- (Extreem) kapitalisme: winst en rendement als drijfveer
o steven naar maximaal rendement
- Stad wordt speculatief en discriminerend apparaat
Speculatief = maximale winst
Discriminerend = voor sommigen wel positief, voor anderen niet
~net zoals bij LA => sommigen worden benadeelt en anderen bevoordeeld
Cases:
- Parijs onder Napoleon III en Haussmann
- Brussel onder Leopold II en Anspach
, Parijs vóór Haussmann
Plan van Parijs net voor de ingrepen door Haussmann
- Middeleeuwse parijs (omwalling nog te zien)
- Later: louvre aan de rand van de stad, fameuze as,
- Nog later: parijs is al een aantal keer uitgebreid (19e eeuw)
- louvre nu in het hart van de stad => wirwar van kleine, donkere steegjes
=>1860: stad wordt nog eens uitgebreid
- na de eerste is nu ook de tweede omwalling vervangen door boulevards
- derde omwalling incorporeert nu ook de z.g. banlieue
o annexatie van laatste zone in 1860 die de taxbasis van de stad groter maakt
o maakt ook herstructurering van de stad nodig en mogelijk
Een totaalplan voor de modernisering van Parijs
1840: einde koningschap
- er komt een president =
- is een 'pop' in dienst van de bourgeoisie
- belangen van de rijken verdedigen
Strakke regie
- Napoleon III: ‘verkozen keizer’ als stroman van de liberale burgerij
o Laat zich tot keizer kronen
o Moderniseren van de stad
o Stad niet meer leefbaar => er moet iets aan gedaan worden
o Men wil een hoofdstad die FR waard is
- Haussmann, prefect van de Seine
o Hoge ambtenaar (geen stedenbouwkundige)
o Parijs moet volledig worden hervormd
o Samen met Napoleon gaat hij de stad hervormen
Geïntegreerde aanpak
= stad die bewoond is, mensen zijn er eigenaar van hun huis/stuk grond
=> met hun gaan onderhandelen
nieuwe wet
=> heel de boel onteigenen
=> mensen betalen
=> grond terug ontwikkelen
=> grond meer waard erna = meerwaarde
=> met winst zaken kopen
= erop rekenen dat de uitgaven
zichzelf zullen terugverdienen
mensen weten dat hun grond onteigend zal worden
=> grond laten overschatten
=> winst voor overheid kleiner dan gedacht
