VOLLEDIGE samenvatting: KNK-D - op weg met een groep

1- een model voor klashouden
1. KLASHOUDEN: EEN EERSTE SITUERING
1.1 INLEIDING
REDEN VAN HET VAK
 Kritische vaardigheid & struikelblok voor startende leerkrachten
 Gevolgen van falend klashouden
o Leerprestaties van lln
 veel onderwijstijd naar het in de hand houden van de klas
 minder tijd voor de leeractiviteiten
o Leerlingengedrag
o Zelfeffectiviteit van leerkracht = mate van gevoel dat het effect heeft
Laag bij startende leerkrachten  vroegtijdige uitstroom & burn-out

POSITIEVE INSTEEK
 Dynamisch leerproces
 Startende lkr  ervaren lkr = enorm verschil op vlak van klashouden
 Nut van professionaliseringstrajecten = groot

1.2 KLASHOUDEN: WHAT’S IN A NAME?
KLASMANAGEMENT: klinkt alsof leerkracht de manager is en alles beslist – leerkracht centraal

KLASHOUDEN: kind centraal – verbinding

DEFINITIE
 Het geheel aan proactieve en reactieve maatregelen die een leerkracht stelt,
 Doel: veilig, stimulerend & gestructureerd leer- en leefklimaat i/h leven roepen & handhaven
 Klashouden vraagt om:
1. meesterschap
2. inzet om de verbondenheid … te stimuleren
- met de groep
- met elk kind uit de groep en
- tussen de kinderen onderling

1.3 KLASHOUDEN: EEN SYSTEMISCHE BENADERING
‘TIPS & TRICKES’-AANPAK: proactieve en reactieve handelingen en ‘recepten’

TOTAALAANPAK: actoren, processen en contextvariabelen  nood aan meesterschap
 kennis nodig van de verschillende ingrediënten van goed klasmanagement

,2. HET MODEL VOOR KLASHOUDEN




Centraal = de klasgroep
Errond: leerkracht (5bollen = de verschillende rollen)

2.1 DE KLASGROEP STAAT CENTRAAL
De klasgroep = complex en divers systeem
REDENEN
1) kenmerken van de leerling
2) kenmerken van de klas

2.1.1 KENMERKEN VAN DE LEERLING
Verschillende bronnen van diversiteit tussen leerlingen

motivatie als belangrijkste indicator van verschillen tussen leerlingen

! beginsituatie kennen

,2.1.2 KENMERKEN VAN DE KLAS
KLAS =
 de unieke combinatie van leerlingen
 de relaties tussen de leerlingen

 meer dan de optelsom van leerlingen

ROL VAN DE LEERKRACHT
1) model
2) tegenwicht bieden tegen een negatieve groepsidentiteit (basisbehoeften – ABC)

2.2 DE LERAAR IN DE KLASGROEP

2.2.1 KLASHOUDEN DOET BEROEP OP ALLE COMPETENTIES VAN DE LERAAR

Meesterschap: sterk in 5 rollen + vervlochtenheid
= goed klashouden

Veilig, stimuleren en gestructureerd leer- en leefklimaat

Betere leerprestaties

Beperkte compensatie mogelijk tussen de rollen

1) DE LERAAR ALS OPVOEDER
Relatie lkr -lln = basis van klashouden

OPVOEDER  DIDACTICUS
 groot effect op manier waarop lln het instructieklimaat beleven
 impact op de leerprestaties
 verband tussen relatie lln-lkr en attitude tov lessen & vak

OPVOEDER  ORGANISATOR
 goede relatie  meer opvolging van regels/gezag & accepteren van hun ‘straffen’

OPVOEDER  TEAMSPELER
 verband: mate waarin lkr communiceert vanuit de basishoudingen

OPVOEDER  INHOUDELIJKE EXPERT
 te veel nadenken over lessen  weinig tijd voor waardeontwikkeling & attitudevorming

, Basishoudingen vervullen met oog op effectief klashouden
ONDERSTEUNEN
 evenwicht tussen autonomie & autoriteit
= ondersteunen in een veilig, stimulerend & gestructureerd leer- en leefklimaat
 effectief klashouden: zelf verantwoordelijke beslissingen laten nemen in een raamwerk
 ! structuur

UITDAGEN
 uitdagen op vlak van klashouden: essentieel om sociale vaardigheden & attitudes te leren
 geleidelijk & ZNO
 uitdagen om eigen weg te vinden in de groep & talenten op sociaal vlak ontdekken

WAARDEREN
 belangrijk om te kome tot effectief klashouden & fijne groep
 onvoorwaardelijke acceptatie van de persoon van het kind - je mag zijn wie je bent

VERTROUWEN
 ervaren dat je in kind gelooft + vertrouwt dat ze op sociaal vlak & in groep kunnen groeien

2) DE LERAAR ALS ORGANISATOR
4 basiselementen voor goed klasbeheer
- MOTIVATIE
- CONTROLE – mindset van alertheid & beslissingen mbt infrastructuur
- TEMPO – sterk in schoenen als er voldoende tempo is bij de klasactiviteiten
- DUIDELIJKHEID – routines, afspraken, regels

3) DE LERAAR ALS DIDACTICUS
 motiveren & betrekken van leerlingen = voorwaarde voor goed klashouden
 componenten didactisch model goede invulling geven
Tips: p16/23 – 17/23
 + organisator: helderheid onderwijs leraar

4) DE LERAAR ALS INHOUDELIJK EXPERT
 inhoudelijke deskundigheid  invloed op de effectiviteit van het klashouden
I->  zelfvertrouwen  geloofwaardig overkomen

5) DE LERAAR ALS TEAMSPELER
 klashouden is een taak van het team
 samen de basisregels opstellen + team streeft deze na
 meer duidelijkheid & eenduidigheid voor lln & lkr
 openhouding & steun vanuit het team = belangrijk

Lerarenkenmerken naar grootte van effect op vlak van leerprestaties
1) helderheid onderwijs leraar
2) relatie leerling – leraar
3) professionele ontwikkeling
4) leerlingen niet etiketteren
5) leraarbeheersing van de domeinkennis