Samenvatting Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek Hoofdstuk 8

Les 14/11: H8: Een grondwet voor het jonge België

§1. Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
A. Ontstaan
B. Kroniek van een aangekondigde breuk

§2. Het onafhankelijke België
A. De Belgische Grondwet: pragmatisch conservatisme
B. Land der vrijheden in 19de-eeuws Europa
C. België tot W.O. I


§1. Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
A. Ontstaan

Belgie is een reactie tegen Verenigd koninkrijk der nederlanden; verenigd koninkrijk is
ontstaan als wil, creatie door grootmachten, door andere landen

Alles begint met nederlaag van Napoleon; we zijn 20 jaar deel geweest van FR  MAAR
napoleon overspeelt zijn hand, w verslagen door andere groot machten (Rusland, Pruisen,
oostenrijk, Engeland) en FR w gestraft  en is een deel van zn land kwijt

 leo belgicus opgemaakt

Synonieme termen “België” en “Nederlanden” -> BE betekent NL en NL betekent BE.
15de/16de eeuw : ‘Belgium’ (Latijn!)

Pays belgiques = Pays Bas -> lage landen = nederlanden
;Het was in Meervoud want je had verschillende stukken; want je had graafschap
Vlaanderen, Hertogdom Brabant, graafschap Holland, Zeeland
 Wanneer dat wordt aangeduidt in de tijd van humanise en renaissance (15-16 de eeuw)
- in het Latijn = Belgium
- in het Frans = Pays bas of Belgium
Of Lage Landen = Nederlanden
bv. Notitia iuris Belgici (Zypaeus)

– 16de/17de eeuw: splitsing der Nederlanden  het zijn die uiteengevallen terreinen die
samen komen in de 18/19de eeuw:

– 18de/19de eeuw: “Belgisch” vooral voor Zuiden  men kan dan opnieuw de
Nederlanden noemen
== Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Waarom “Verenigd”?
Omdat men (de grootmachten) beschouwen als landen die vroeger samen hoorden ->
die door omstandigheden uit elkaar gingen -> en nu terug verenigd worden tot 1 groot
stuk = REUNION (;hereniging, vereniging)

, Franse periode (1795-1815)
a) Zuiden geannexeerd bij Frankrijk (Neuf Départements Réunis = 9 departementen)
; Vanaf 1795 geannexeerd waren bij frankrijk, hebben de Fransen hier de 9 departementen
ingevoerd
 Daarmee zijn de oude vorstendommen opgeknipt
= het is gedaan met die oude opdeling en komt ook niet meer terug
= het zijn die zelfde provincies van de Verenigd Nederlanden die blijven in België

- Scheldedepartement omvat ook Zeeuws-Vlaanderen (tot 1814)
- Nedermaasdepartement omvat ook het huidig Nederlands-Limburg
- Dep. der Wouden omvat ook huidig Groothertogdom Luxemburg

b) Noorden
 terwijl dat wij onder Frankrijk zaten zijn ze een tijdje een apart land gebleven.

- 1795-1806: Bataafse Republiek (Staatsregeling 1798)
 krijgen hun eigen Gw die op de fransen is gebasseerd  ze worden financieel gesteund
door Frankrijk
+ zijn afhankelijk vn Frankrijk dat Napoleon de eerste stap een koninkrijk daar maakt. En
degen die koning word is de broer vn Napoleon = Louis Napoleon

- 1806-1810: Koninkrijk Holland (Lodewijk-Napoléon)
 Napoleon vond dat hij beter zelf baas kon zijn en dus werd het geannexeerd

- 1810-1813: geannexeerd bij Frankrijk
 noorden heeft dus vr een kort tijd geweten wat het voelt om een koninrijk te zijn.


 1813 Willem I van Oranje wordt koning van de (noordelijke) Nederlanden

Waarom kiest men voor koninkrijk na 1815?
Men kiest ervoor (na napoleon) om een koninrijk te blijven (wordt beslist dr die
grootmachten)
 Men vindt dat FR in toon moet gehouden worden en sterke landen rond zich moet
hebben, men ziet verendige koninrijk der nederlanden als bufferstaat tegen die Franse
agressie

Redenen om te kiezen voor koninkrijk:
1. Koningsschap ingeburgerd
 men kiest vr een koning die aanvaardt wordt dr de Nederlanden

2. Traditioneel gelegitimeerde familie
 fam zijn stadhouders geweest (stadhouder =was de vertegenwoordiger vn de
koning maar men erkent de koning niet dus ziet men die stadhouders als politieke
figuur
+ dus wordt die fam vn willem geaccepteerd dr het noorden