H01: Systematische observatie van het kind, PEWS en herhaling kinderziekten
1. Systematische observatie
= observeren per aspect
Systematische observatie
- Rustig, ontspannen
- Hypertoon (overactief of overprikkelbaar)
- Opisthotoon (hoofd helemaal naar achteren gestrekt)
- Onrustig, gespannen gelaatsuitdrukking, geagiteerd
- Suf, slap
- Huilen
- Mimiek van het gezicht
Algemene indruk
- Abnormale bewegingen
o Verlammingen
o Fracturen
o Spasmen
o Convulsies
o Trillerig
o Fladderig
- Zuigreflex
- Slikreflex
- Pupilreflex
Reflexen
- Grijpreflex
- Moro-reflex
- Stapreflex
- Slaperig, sloom, suf
- Reageert bij fel licht (oogjes dicht knijpen)
- Reageert op geluiden (harde geluiden = schrikreacties)
Bewustzijn - Veel wakker (ogen open)
- Reageert op pijnprikkels (huilen)
- Prikkelbaar
- Aanspreekbaarheid, reactie op aanspreken, alertheid
- Hematomen
- Ontvellingen
- Petechiën (= niet wegdrukbare rode vlekjes, kleine bloeduitstortingen in de huid
(mogelijke vasculitis))
- Geïrriteerde huid
- Wondjes
- Huidturgor (oedeem vs dehydratatie)
- Necrose
- Erythema neonatoma (= goedaardige rode uitslag eventueel met puistjes)
Huid
- Abnormaliteiten door congenitale afwijkingen (hemangiomen, mongolenvlek)
Hemangioom = goedaardige tumor (aardbeienvlek). Vaak nog niet aanwezig bij de
geboorte, wel in de eerste weken na de geboorte. Groeit gemiddeld 3 tot 9 maanden.
Verdwijnen soms vanzelf soms behandeling nodig.
- Meer bij meisjes dan jongens
- Meer bij vroeggeboortes
- Meer bij een laag geboortegewicht
, Mongolenvlek = aangeboren goedaardige blauw-grijze pigmentvlek. In het eerste
levensjaar worden de vlekken donkerder, in de jaren nadien lichter. Meestal verdwijnen
de vlekken op kleuterleeftijd.
- Meer bij jongens
- Meer bij donkere kinderen
- Gespleten verhemelte (schisis)
- Hazenlip
- Laagstaande oortjes (nier problematiek)
Aangeboren afwijkingen
- Klompvoetjes
- Heupluxaties
- Spina bifida (= open rug, risico wordt verminderd door inname foliumzuur)
Normale temperatuur = 35,5 – 37,5°C
Temperatuur Koorts = vanaf 38,5°C
Centrale temperatuur meten ® rectaal
- Normale ademhaling en ademhalingsfrequentie
- Manier van ademhalen (rustig, oppervlakkig)
- Aanwezigheid van tirage? (intracostaal, sternaal, suprasternaal)
Ademhaling - Neusvleugelen
- Apneus
- Geluid tijdens het ademen? (stridor, wheezing, reutelen, kraken, …)
- Periodische ademhaling bij neonaten (= geen apneu)
- Normale hartfrequentie
- Tachycardie (in rust vs bij manipulatie en huilen)
Hartfrequentie - Bradycardie
- Hartgeruis bij ausculteren
- Verschoven harttonen
- Bleek
- Grauw
- Mooie rode kleur
- Plethorisch (= hoog rood, vaak gevolg door bilirubine)
Kleur
- Gemarmerd – gebloemd
- Geel = icterus
- Brons = leverproblemen
- Harelijnverkleuring (1 kant is lichter dan de andere = onschuldig)
- Braakneigingen
- Aanwezigheid van navel- of liesbreuk
- Lucht in de maag (bij kinderen met maagsonde)
- Residu en pH bepaling (bij kinderen met maagsonde)
- Kleur van het abdomen (blauwe verkleuring = NEC! (Necrotiserende enterocolitis))
- Volume van het abdomen
o Opgezet
o Soepel
Gastro-intestinaal o Hard
o Darmlissen
- Ontlasting
o Spontaan
o Meconium
o Kleur
o Slijm
o Diarree
o Bloed
, - Oedeemvorming
- Gewichtscontrole
- Dehydratatie
- Urine (2cc/kg/uur)!
o Spontaan
o Troebel
Vochthuishouding
o Hoeveelheid
o Glucosurie
o Geconcentreerd
o Proteïnurie
Vochtbalans bijhouden! ® kind en pampers wegen
2. PEWS
= Paediatric Early Warning System
= een scoresysteem om de ernst van de ziekte van het kind te kunnen inschatten. Een maat om bedreiging van de
vitale functies vast te stellen. Te gebruiken door arts en verpleegkundigen. De score bepaald welke actie ondernomen
moet worden (bv contacteren arts, transfereren, …)
Te gebruiken op pediatrische eenheden of bij opname via spoed.
2.1. Praktisch
Score op basis van:
- Ademarbeid
- Ademfrequentie
- Zuurstoftherapie
- Hartfrequentie
- Capillaire-refilltijd ter hoogte van het sternum
- Indien 1 of meer van deze waarde afwijkend is ® bloeddruk en saturatie meten
Elk te scoren aspect krijgt een score van 0 tot en met 4.
- 0 = normaal
- 4 = sterk afwijkend
2.2. Normaalwaarden bij kinderen
, 2.3. PEWS bij kind van 0 – 3 maanden
2.4. PEWS bij kind van 4 – 12 maanden
1. Systematische observatie
= observeren per aspect
Systematische observatie
- Rustig, ontspannen
- Hypertoon (overactief of overprikkelbaar)
- Opisthotoon (hoofd helemaal naar achteren gestrekt)
- Onrustig, gespannen gelaatsuitdrukking, geagiteerd
- Suf, slap
- Huilen
- Mimiek van het gezicht
Algemene indruk
- Abnormale bewegingen
o Verlammingen
o Fracturen
o Spasmen
o Convulsies
o Trillerig
o Fladderig
- Zuigreflex
- Slikreflex
- Pupilreflex
Reflexen
- Grijpreflex
- Moro-reflex
- Stapreflex
- Slaperig, sloom, suf
- Reageert bij fel licht (oogjes dicht knijpen)
- Reageert op geluiden (harde geluiden = schrikreacties)
Bewustzijn - Veel wakker (ogen open)
- Reageert op pijnprikkels (huilen)
- Prikkelbaar
- Aanspreekbaarheid, reactie op aanspreken, alertheid
- Hematomen
- Ontvellingen
- Petechiën (= niet wegdrukbare rode vlekjes, kleine bloeduitstortingen in de huid
(mogelijke vasculitis))
- Geïrriteerde huid
- Wondjes
- Huidturgor (oedeem vs dehydratatie)
- Necrose
- Erythema neonatoma (= goedaardige rode uitslag eventueel met puistjes)
Huid
- Abnormaliteiten door congenitale afwijkingen (hemangiomen, mongolenvlek)
Hemangioom = goedaardige tumor (aardbeienvlek). Vaak nog niet aanwezig bij de
geboorte, wel in de eerste weken na de geboorte. Groeit gemiddeld 3 tot 9 maanden.
Verdwijnen soms vanzelf soms behandeling nodig.
- Meer bij meisjes dan jongens
- Meer bij vroeggeboortes
- Meer bij een laag geboortegewicht
, Mongolenvlek = aangeboren goedaardige blauw-grijze pigmentvlek. In het eerste
levensjaar worden de vlekken donkerder, in de jaren nadien lichter. Meestal verdwijnen
de vlekken op kleuterleeftijd.
- Meer bij jongens
- Meer bij donkere kinderen
- Gespleten verhemelte (schisis)
- Hazenlip
- Laagstaande oortjes (nier problematiek)
Aangeboren afwijkingen
- Klompvoetjes
- Heupluxaties
- Spina bifida (= open rug, risico wordt verminderd door inname foliumzuur)
Normale temperatuur = 35,5 – 37,5°C
Temperatuur Koorts = vanaf 38,5°C
Centrale temperatuur meten ® rectaal
- Normale ademhaling en ademhalingsfrequentie
- Manier van ademhalen (rustig, oppervlakkig)
- Aanwezigheid van tirage? (intracostaal, sternaal, suprasternaal)
Ademhaling - Neusvleugelen
- Apneus
- Geluid tijdens het ademen? (stridor, wheezing, reutelen, kraken, …)
- Periodische ademhaling bij neonaten (= geen apneu)
- Normale hartfrequentie
- Tachycardie (in rust vs bij manipulatie en huilen)
Hartfrequentie - Bradycardie
- Hartgeruis bij ausculteren
- Verschoven harttonen
- Bleek
- Grauw
- Mooie rode kleur
- Plethorisch (= hoog rood, vaak gevolg door bilirubine)
Kleur
- Gemarmerd – gebloemd
- Geel = icterus
- Brons = leverproblemen
- Harelijnverkleuring (1 kant is lichter dan de andere = onschuldig)
- Braakneigingen
- Aanwezigheid van navel- of liesbreuk
- Lucht in de maag (bij kinderen met maagsonde)
- Residu en pH bepaling (bij kinderen met maagsonde)
- Kleur van het abdomen (blauwe verkleuring = NEC! (Necrotiserende enterocolitis))
- Volume van het abdomen
o Opgezet
o Soepel
Gastro-intestinaal o Hard
o Darmlissen
- Ontlasting
o Spontaan
o Meconium
o Kleur
o Slijm
o Diarree
o Bloed
, - Oedeemvorming
- Gewichtscontrole
- Dehydratatie
- Urine (2cc/kg/uur)!
o Spontaan
o Troebel
Vochthuishouding
o Hoeveelheid
o Glucosurie
o Geconcentreerd
o Proteïnurie
Vochtbalans bijhouden! ® kind en pampers wegen
2. PEWS
= Paediatric Early Warning System
= een scoresysteem om de ernst van de ziekte van het kind te kunnen inschatten. Een maat om bedreiging van de
vitale functies vast te stellen. Te gebruiken door arts en verpleegkundigen. De score bepaald welke actie ondernomen
moet worden (bv contacteren arts, transfereren, …)
Te gebruiken op pediatrische eenheden of bij opname via spoed.
2.1. Praktisch
Score op basis van:
- Ademarbeid
- Ademfrequentie
- Zuurstoftherapie
- Hartfrequentie
- Capillaire-refilltijd ter hoogte van het sternum
- Indien 1 of meer van deze waarde afwijkend is ® bloeddruk en saturatie meten
Elk te scoren aspect krijgt een score van 0 tot en met 4.
- 0 = normaal
- 4 = sterk afwijkend
2.2. Normaalwaarden bij kinderen
, 2.3. PEWS bij kind van 0 – 3 maanden
2.4. PEWS bij kind van 4 – 12 maanden
