Psychologie geest gerdag en psychologische wetenschap
Kernvraag 1.1 Wat is psychologie en wat is het niet?
Kernconcept 1.1 Psychologie is een breed veld, met vele specialismen, maar in wezen is
psychologie de wetenschap van gedrag en geestelijke processen
Gedrag = functie (persoon X omgeving)
ERGOTHERAPIE? = Functie is van de persoon, omgeving en de occupatie (handelen)
- Medische wetenschappen: anatomie, geneeskunde …
- Psychosociale wetenschappen: psychologie…
- Techniek: Orthesen & prothese
- Kunsten
1.1.2 Psychologie is geen psychiatrie
Psychiatrie = een medisch specialisme dat zicht richt op de diagnose en de behandeling van mentale
stoornissen.
1.1.3 kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
Pseudopsychologie = niet- onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd bv horoscopen
Wat is kritisch denken : stellen van 6 vragen
Wat is de bron ? iemand met expertise of niet…
Is de bewering redelijk of extreem?
Wat is het bewijsmateriaal? Anekdotisch bewijsmateriaal?
Kan de conclusie beinvloed wijn door bias?
- Emotionele bias : de neiging om oordelen te vellen gebaseerd op gevoelens
Ipv het rationale bewijsmateriaal
- Confirmation bias : de neieging om info die niet bij je opvattingen aansluit
Te negeren of bekritiseren en ip daarvan info zoeken
Waar je het wel mee eens bent.
Worden veel voorkomende denkfouten vermeden?
Zijn voor het oplsossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Kernvraag 1.2 Wat zijn de 6 belangrijkste perspectieven van de psycholgie?
Kernconcept 2.1 Zes belangrijke perspectieven domineren het snel veranderende veld van
de moderne psychologie
- Biologische
- Cognitieve
- Behavioristische
- Whole-person
- Ontwikkelings
- Socioculturele
Alle kwamen ze voort uit radicale nieuwe ideeën over geest en gedrag.
1.2.1 Scheiding van lichaam en geest en het moderne biologische perspectief
DESCARTES
§ Scheiding tussen spirituele geest en lichaam
§ Biologische processen liggen aan de basis van sensaties en reflexen
§ Behoorde tot de rationalisme: denken is het enige middel om wetenschap te
verrichten
Dit punt klopt nu niet meer
, 1. Het moderne biologisch perspectief
= Zoekt de oorzaak van gedrag in het functioneren in de genen, de hersenen, het zenuwstelsel en het
hormonaal stelsel
Onze persoonlijkheid, voorkeuren, gevoelens, emoties , gedragspatronen en vaardigheden
vloeien uit onze lichamelijke eigenschappen
Lichaam en geest worden terug samengevoegd
Biologische psychologen zoeken naar de oorzaken van ins gedrag in het zenuwstelsel,
hormoonstelsel & genen
De geest is het product van de hersenen
2 variaties op biologisch thema :
- neurowetenschappen= hoe de hersenen mentale processen creeren. Vakgebied dat zich richt
op begrip van hoe de hersenen gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen
en andere mentale processen creëren
- Evolutionaire psychologie : een vakgebied dat gedrag en mentale processen beschouwt op
basis van genetische aanpassingen aan overleving en voortplanting.
waar gedrag & mentale processen vandaan komen natuurlijke selectie
Introspectie naar elementen v.d bewuste ervaring
1.2.2Het begin van de wetenschappelijke psychologie en het moderne cognitieve
perspectief
Introspectie naar de elementen van de bewuste ervaring
§ Scheikunde: periodiek systeem Wundt onderzocht of het ook mogelijk was dat de
menselijke geest ook op dergelijke wijze kon worden onderbroken in elementen
§ Eerste experimenten in een psychologisch laboratorium werden uitgevoerd door
Wilhelm Wundt (Weber - psychofysica – just noticable difference – limen – liminal
point)
Subliminaal ? Niet herkend of begrepen door de bewuste geest maar toch van invloed erop?
§ Gebruik van introspectie: beschrijving van eigen innerlijke, bewuste ervaringen
De erfenis van Wundt: structuralisme
§ Structuralisme: stroming die de basisstructuren van de geest en de gedachten
trachtte te ontrafelen en zochten naar de elementen van de bewuste ervaring
§ Veel kritiek: introspectie te subjectief , Toch grote invloed
Gestalt reactie: ‘Het geheel, niet de delen’
§ Bewustzijn is meer dan de zintuiglijke ervaringen
§ Het geheel is meer dan de som van de delen
William James en de functie van geest en gedrag
§ Functionalisme: stroming die meende dat psychische processen het beste begrepen
kunnen worden in het licht van hun adaptieve nut en functie
§ Psychologie zou moeten verklaren hoe mensen zich aanpassen aan hun omgeving
(gebaseerd op Darwin)
§ Ontwikkelde toegepaste psychologie: hoe kan psychologie worden toegepast om het
menselijk leven te verbeteren?
§ Kritiek: te subjectief samenwerking met andere disciplines
Het moderne cognitieve perspectief
§ De nadruk ligt op mentale processen zoals leren, geheugen, perceptie en denken als
vormen van informatieverwerking
§ Gedachten en handelingen zijn het resultaat van het unieke cognitieve patroon van
waarnemingen en interpretaties van ervaringen
Kernvraag 1.1 Wat is psychologie en wat is het niet?
Kernconcept 1.1 Psychologie is een breed veld, met vele specialismen, maar in wezen is
psychologie de wetenschap van gedrag en geestelijke processen
Gedrag = functie (persoon X omgeving)
ERGOTHERAPIE? = Functie is van de persoon, omgeving en de occupatie (handelen)
- Medische wetenschappen: anatomie, geneeskunde …
- Psychosociale wetenschappen: psychologie…
- Techniek: Orthesen & prothese
- Kunsten
1.1.2 Psychologie is geen psychiatrie
Psychiatrie = een medisch specialisme dat zicht richt op de diagnose en de behandeling van mentale
stoornissen.
1.1.3 kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
Pseudopsychologie = niet- onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd bv horoscopen
Wat is kritisch denken : stellen van 6 vragen
Wat is de bron ? iemand met expertise of niet…
Is de bewering redelijk of extreem?
Wat is het bewijsmateriaal? Anekdotisch bewijsmateriaal?
Kan de conclusie beinvloed wijn door bias?
- Emotionele bias : de neiging om oordelen te vellen gebaseerd op gevoelens
Ipv het rationale bewijsmateriaal
- Confirmation bias : de neieging om info die niet bij je opvattingen aansluit
Te negeren of bekritiseren en ip daarvan info zoeken
Waar je het wel mee eens bent.
Worden veel voorkomende denkfouten vermeden?
Zijn voor het oplsossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Kernvraag 1.2 Wat zijn de 6 belangrijkste perspectieven van de psycholgie?
Kernconcept 2.1 Zes belangrijke perspectieven domineren het snel veranderende veld van
de moderne psychologie
- Biologische
- Cognitieve
- Behavioristische
- Whole-person
- Ontwikkelings
- Socioculturele
Alle kwamen ze voort uit radicale nieuwe ideeën over geest en gedrag.
1.2.1 Scheiding van lichaam en geest en het moderne biologische perspectief
DESCARTES
§ Scheiding tussen spirituele geest en lichaam
§ Biologische processen liggen aan de basis van sensaties en reflexen
§ Behoorde tot de rationalisme: denken is het enige middel om wetenschap te
verrichten
Dit punt klopt nu niet meer
, 1. Het moderne biologisch perspectief
= Zoekt de oorzaak van gedrag in het functioneren in de genen, de hersenen, het zenuwstelsel en het
hormonaal stelsel
Onze persoonlijkheid, voorkeuren, gevoelens, emoties , gedragspatronen en vaardigheden
vloeien uit onze lichamelijke eigenschappen
Lichaam en geest worden terug samengevoegd
Biologische psychologen zoeken naar de oorzaken van ins gedrag in het zenuwstelsel,
hormoonstelsel & genen
De geest is het product van de hersenen
2 variaties op biologisch thema :
- neurowetenschappen= hoe de hersenen mentale processen creeren. Vakgebied dat zich richt
op begrip van hoe de hersenen gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen
en andere mentale processen creëren
- Evolutionaire psychologie : een vakgebied dat gedrag en mentale processen beschouwt op
basis van genetische aanpassingen aan overleving en voortplanting.
waar gedrag & mentale processen vandaan komen natuurlijke selectie
Introspectie naar elementen v.d bewuste ervaring
1.2.2Het begin van de wetenschappelijke psychologie en het moderne cognitieve
perspectief
Introspectie naar de elementen van de bewuste ervaring
§ Scheikunde: periodiek systeem Wundt onderzocht of het ook mogelijk was dat de
menselijke geest ook op dergelijke wijze kon worden onderbroken in elementen
§ Eerste experimenten in een psychologisch laboratorium werden uitgevoerd door
Wilhelm Wundt (Weber - psychofysica – just noticable difference – limen – liminal
point)
Subliminaal ? Niet herkend of begrepen door de bewuste geest maar toch van invloed erop?
§ Gebruik van introspectie: beschrijving van eigen innerlijke, bewuste ervaringen
De erfenis van Wundt: structuralisme
§ Structuralisme: stroming die de basisstructuren van de geest en de gedachten
trachtte te ontrafelen en zochten naar de elementen van de bewuste ervaring
§ Veel kritiek: introspectie te subjectief , Toch grote invloed
Gestalt reactie: ‘Het geheel, niet de delen’
§ Bewustzijn is meer dan de zintuiglijke ervaringen
§ Het geheel is meer dan de som van de delen
William James en de functie van geest en gedrag
§ Functionalisme: stroming die meende dat psychische processen het beste begrepen
kunnen worden in het licht van hun adaptieve nut en functie
§ Psychologie zou moeten verklaren hoe mensen zich aanpassen aan hun omgeving
(gebaseerd op Darwin)
§ Ontwikkelde toegepaste psychologie: hoe kan psychologie worden toegepast om het
menselijk leven te verbeteren?
§ Kritiek: te subjectief samenwerking met andere disciplines
Het moderne cognitieve perspectief
§ De nadruk ligt op mentale processen zoals leren, geheugen, perceptie en denken als
vormen van informatieverwerking
§ Gedachten en handelingen zijn het resultaat van het unieke cognitieve patroon van
waarnemingen en interpretaties van ervaringen
