Hoofdstuk 1: Inleiding
1.1 Belang van onderzoek voor de Bachelor in de logopedie en audiologie
Inzicht in de wetenschappelijke methode
1. Als therapeut kom je altijd in contact met resultaten van wetenschappelijk onderzoek.
Je moet op de hoogte blijven van de recente ontwikkelingen die zijn diagnostisch en therapeutisch handelen
sturen.
2. Als therapeut wil je weten of je therapie succesvol is en welke factoren hier een rol in spelen.
3. De researcher stelt andere vragen dan de therapeut, maar allebei stellen ze vragen. De therapeut zoekt
antwoorden op zijn vraag.
4. De therapeut en researcher hebben elkaar nodig.
5. Wetenschappelijk onderzoek vormt de motor van nieuwe inzichten en technieken en bepaalt vooruitgang
van het beroep. Het ligt aan de basis van vernieuwingen en verbeteringen.
a) Zelfstandig of in samenwerking met andere logopedisten
b) Participeren in multidisciplinair onderzoek
c) Leveren van bijdragen aan onderzoek gericht op wetenschappelijke kennisontwikkeling
d) Presteren van onderzoeksresultaten
Therapeut: maakt een individuele foto Researcher: maakt een groepfoto
Wat? Wat?
- Wat is de maximale fonatietijd van de cliënt? - Wat is de gemiddelde fonatietijd van vrouwen
- Wat is de S/Z-ratio? tussen 15 en 25 jaar?
- Wat is de S/Z-ratio bij vrouwen tussen 15-25
jaar?
De informatie die de researcher verzamelt vorm het referentiekader voor de therapeut.
1.2 Evidence-Based Practice in de logopedie en audiologie
Sackett en zijn collega’s omschreven EBP als de integratie van het meest betrouwbare, momenteel beschikbare,
wetenschappelijke bewijs met eigen klinische expertise, en met de voorkeuren en waarden van de cliënt.
Drie aspecten leiden het handelen van de logopedist/audioloog (Dollaghan, 2007):
1. Eigen klinische expertise logopedist/audioloog
2. Evidentie (wetenschappelijke)
3. Voorkeuren en waarden van de patiënt
De omschrijving houdt de verplichting in om van de eerste tot de laatste dag van jouw beroepsleven op de hoogte te
zijn.
,Auteurs deelden deze drie elementen verder op:
*factoren die het klinisch handelen beïnvloeden
Schematisch overzicht van het EBP-model voor LA.
Gebaseerd op het model van algemene geneeskunde en vormt een gesloten circuit, waarin elke stap invloed heeft
op de volgende.
De stappen in het proces zijn gebaseerd op de 5 A’s:
1. Ask a question: stel een beantwoordbare klinische vraag (beantwoordbare klinische vraag (PICO))
2. Acquire information: zoek informatie in de literatuur (trefwoorden & onderzoekstrategie)
3. Appraise the evidence: beoordeel de informatie op kritische wijze naar best beschikbare evidentie en
antwoord op de klinische vraag (selectie en kritische beoordeling, beste beschikbare evidentie, antwoord op
de klinische vraag)
4. Apply the evidence: implementeer de gevonden evidentie in diagnostiek en behandeling (toepassen
interventie)
5. Assess the outcomes: evalueer interventie (evalueren interventie)
,1.3 Evidence-Based handelen: het belang van literatuur
1.3.1 Vakliteratuur vinden
- Engels is de taal van de wetenschap
- Zowel vakliteratuur in het Engels als Nederlands raadplegen
- Thomas More: Limo
- Google Scholar
- PubMed
1.3.2 Zoektermen kiezen
- Niet eenvoudig
• Vaak Engels
• Vakjargon
- Stap 1: steeds het probleem scherp stellen, wat zoek ik juist?
- Rekening houdend met:
• Het doel van jouw opzoekwerk of de opdracht.
• De beschikbare tijd.
• De omvang (van het jouw taak – paper?/eindwerk?)
- Niet eenvoudig, want:
• Vage termen geven veel resultaten
• Mogelijk heb je zelf nog onvoldoende kennis over het onderwerp om zeer precieze termen te kiezen.
- ‘keywords’ van artikels zijn vaak een goed vertrekpunt.
- Andere aanknopingspunten zijn:
• Naslagwerken (encyclopedieën als Wikipedia)
• Synoniemen en/of vertalingen van de termen.
• Combineren van zoektermen
- Andere aanknopingspunten zijn:
• Naslagwerken (encyclopedieën als Wikipedia)
• Synoniemen en/of vertalingen van de termen.
• Combineren van zoektermen (kan ook in google)
- Wees altijd kritisch
- Beoordeel de gevonden informatie
Google Scholar en PubMED
→ AND (beide zoektermen), OR (één van beide zoektermen), NOT (zoekterm niet in de lijst opgenomen)
, Betrouwbaarheid bepalen
- Interne factoren
• Type publicatie
• Opbouw van de publicatie
• Inhoud van de publicatie
• Ouderdom van de publicatie
• Profiel van de auteur
- Externe factoren
• Beoordeling vooraf: redactiecommissies en collegiale toetsing (peer review)
• Beoordeling nadien: recensies en citaties
- Type publicatie
• Beoordeel steeds waaruit het artikel of de informatie komt:
➢ Is het artikel uit een wetenschappelijk tijdschrift?
o Bevatten de resultaten van onderzoek door wetenschappers
o Hebben altijd eenzelfde opbouw (zie later)
➢ Is het artikel uit een vaktijdschrift (beroepsgericht)
o Geschreven door en bedoeld voor vakgenoten
➢ Is het artikel uit een populaire-wetenschappelijk tijdschrift
o Geschreven door journalisten voor een breed publiek zonder voorkennis
- Opbouw van de publicatie
• Een wetenschappelijk artikel heeft steeds eenzelfde systematische opbouw
- Inhoud van de publicatie
• Een wetenschappelijk artikel bevat een objectieve weergave van een onderzoek
• Beoordeel als lezer steeds:
➢ De relevantie van de argumenten
➢ De controleerbaarheid van de data.
➢ De neutraliteit van de taal
- Ouderdom van de publicatie
• Een oude publicatie kan voorbijgestreefd zijn.
• Gebruik recente artikels van
➢ Vaak bestudeerde onderwerpen
➢ Tijdsgebonden onderwerpen
- Profiel van de auteur
• Wie is de onderzoeker of auteur?
• Volgende kenmerken kunnen iets zeggen over de bekwaamheid en degelijkheid:
➢ Opleiding
➢ Functie
➢ Instelling waaraan de auteur verbonden is.
• De auteur is niet noodzakelijk expert in alle domeinen!
1.1 Belang van onderzoek voor de Bachelor in de logopedie en audiologie
Inzicht in de wetenschappelijke methode
1. Als therapeut kom je altijd in contact met resultaten van wetenschappelijk onderzoek.
Je moet op de hoogte blijven van de recente ontwikkelingen die zijn diagnostisch en therapeutisch handelen
sturen.
2. Als therapeut wil je weten of je therapie succesvol is en welke factoren hier een rol in spelen.
3. De researcher stelt andere vragen dan de therapeut, maar allebei stellen ze vragen. De therapeut zoekt
antwoorden op zijn vraag.
4. De therapeut en researcher hebben elkaar nodig.
5. Wetenschappelijk onderzoek vormt de motor van nieuwe inzichten en technieken en bepaalt vooruitgang
van het beroep. Het ligt aan de basis van vernieuwingen en verbeteringen.
a) Zelfstandig of in samenwerking met andere logopedisten
b) Participeren in multidisciplinair onderzoek
c) Leveren van bijdragen aan onderzoek gericht op wetenschappelijke kennisontwikkeling
d) Presteren van onderzoeksresultaten
Therapeut: maakt een individuele foto Researcher: maakt een groepfoto
Wat? Wat?
- Wat is de maximale fonatietijd van de cliënt? - Wat is de gemiddelde fonatietijd van vrouwen
- Wat is de S/Z-ratio? tussen 15 en 25 jaar?
- Wat is de S/Z-ratio bij vrouwen tussen 15-25
jaar?
De informatie die de researcher verzamelt vorm het referentiekader voor de therapeut.
1.2 Evidence-Based Practice in de logopedie en audiologie
Sackett en zijn collega’s omschreven EBP als de integratie van het meest betrouwbare, momenteel beschikbare,
wetenschappelijke bewijs met eigen klinische expertise, en met de voorkeuren en waarden van de cliënt.
Drie aspecten leiden het handelen van de logopedist/audioloog (Dollaghan, 2007):
1. Eigen klinische expertise logopedist/audioloog
2. Evidentie (wetenschappelijke)
3. Voorkeuren en waarden van de patiënt
De omschrijving houdt de verplichting in om van de eerste tot de laatste dag van jouw beroepsleven op de hoogte te
zijn.
,Auteurs deelden deze drie elementen verder op:
*factoren die het klinisch handelen beïnvloeden
Schematisch overzicht van het EBP-model voor LA.
Gebaseerd op het model van algemene geneeskunde en vormt een gesloten circuit, waarin elke stap invloed heeft
op de volgende.
De stappen in het proces zijn gebaseerd op de 5 A’s:
1. Ask a question: stel een beantwoordbare klinische vraag (beantwoordbare klinische vraag (PICO))
2. Acquire information: zoek informatie in de literatuur (trefwoorden & onderzoekstrategie)
3. Appraise the evidence: beoordeel de informatie op kritische wijze naar best beschikbare evidentie en
antwoord op de klinische vraag (selectie en kritische beoordeling, beste beschikbare evidentie, antwoord op
de klinische vraag)
4. Apply the evidence: implementeer de gevonden evidentie in diagnostiek en behandeling (toepassen
interventie)
5. Assess the outcomes: evalueer interventie (evalueren interventie)
,1.3 Evidence-Based handelen: het belang van literatuur
1.3.1 Vakliteratuur vinden
- Engels is de taal van de wetenschap
- Zowel vakliteratuur in het Engels als Nederlands raadplegen
- Thomas More: Limo
- Google Scholar
- PubMed
1.3.2 Zoektermen kiezen
- Niet eenvoudig
• Vaak Engels
• Vakjargon
- Stap 1: steeds het probleem scherp stellen, wat zoek ik juist?
- Rekening houdend met:
• Het doel van jouw opzoekwerk of de opdracht.
• De beschikbare tijd.
• De omvang (van het jouw taak – paper?/eindwerk?)
- Niet eenvoudig, want:
• Vage termen geven veel resultaten
• Mogelijk heb je zelf nog onvoldoende kennis over het onderwerp om zeer precieze termen te kiezen.
- ‘keywords’ van artikels zijn vaak een goed vertrekpunt.
- Andere aanknopingspunten zijn:
• Naslagwerken (encyclopedieën als Wikipedia)
• Synoniemen en/of vertalingen van de termen.
• Combineren van zoektermen
- Andere aanknopingspunten zijn:
• Naslagwerken (encyclopedieën als Wikipedia)
• Synoniemen en/of vertalingen van de termen.
• Combineren van zoektermen (kan ook in google)
- Wees altijd kritisch
- Beoordeel de gevonden informatie
Google Scholar en PubMED
→ AND (beide zoektermen), OR (één van beide zoektermen), NOT (zoekterm niet in de lijst opgenomen)
, Betrouwbaarheid bepalen
- Interne factoren
• Type publicatie
• Opbouw van de publicatie
• Inhoud van de publicatie
• Ouderdom van de publicatie
• Profiel van de auteur
- Externe factoren
• Beoordeling vooraf: redactiecommissies en collegiale toetsing (peer review)
• Beoordeling nadien: recensies en citaties
- Type publicatie
• Beoordeel steeds waaruit het artikel of de informatie komt:
➢ Is het artikel uit een wetenschappelijk tijdschrift?
o Bevatten de resultaten van onderzoek door wetenschappers
o Hebben altijd eenzelfde opbouw (zie later)
➢ Is het artikel uit een vaktijdschrift (beroepsgericht)
o Geschreven door en bedoeld voor vakgenoten
➢ Is het artikel uit een populaire-wetenschappelijk tijdschrift
o Geschreven door journalisten voor een breed publiek zonder voorkennis
- Opbouw van de publicatie
• Een wetenschappelijk artikel heeft steeds eenzelfde systematische opbouw
- Inhoud van de publicatie
• Een wetenschappelijk artikel bevat een objectieve weergave van een onderzoek
• Beoordeel als lezer steeds:
➢ De relevantie van de argumenten
➢ De controleerbaarheid van de data.
➢ De neutraliteit van de taal
- Ouderdom van de publicatie
• Een oude publicatie kan voorbijgestreefd zijn.
• Gebruik recente artikels van
➢ Vaak bestudeerde onderwerpen
➢ Tijdsgebonden onderwerpen
- Profiel van de auteur
• Wie is de onderzoeker of auteur?
• Volgende kenmerken kunnen iets zeggen over de bekwaamheid en degelijkheid:
➢ Opleiding
➢ Functie
➢ Instelling waaraan de auteur verbonden is.
• De auteur is niet noodzakelijk expert in alle domeinen!
