Samenvatting boek V2
hoofdstuk 1
1.1 Wat zijn de probleemstelling, de doelstelling en de onderzoeksvraag?
Bij de vertaling van een probleem in een onderzoeksvraag moet je achtereenvolgens
nadenken over de volgende zaken:
1. probleemstelling
2. doelstelling
3. onderzoeksethiek
4. onderzoeksvraag
1.1.1 Probleemstelling
In het voorstel dat je schrijft om een onderzoek op te zetten, en ook in het
onderzoeksverslag als je het onderzoek hebt uitgevoerd, begin je met de probleemstelling.
De probleemstelling is de achtergrond waaruit de onderzoeksvraag voortkomt. Het
analyseren van het probleem is lastig. Vaak weten opdrachtgevers wel wat ze willen
bereiken maar kunnen ze niet aangeven wat het probleem is.
1.1.2 Doelstelling
Onderzoek doe je altijd met een doel. De doelstelling is het antwoord op de vraag waarom je
het onderzoek doet, wat je ermee wilt bereiken. Uit de doelstelling blijkt ook het verschil
tussen zuiver wetenschappelijk en toegepast onderzoek. Het doel om met onderzoek alleen
kennis te verzamelen is een kenmerk van zuiver wetenschappelijk onderzoek. Bij toegepast
onderzoek verzamel je ook kennis, maar die pas je toe. De verzamelde kennis moet
bijdragen aan de oplossing van een probleem.
1.1.3 Onderzoeksethiek
Voordat je met je onderzoek start, moet je jezelf afvragen of het ethisch verantwoord is om
het onderzoek uit te voeren. Je voert een onderzoek alleen uit als je de volgende vijf vragen
positief kunt beantwoorden:
● Doet de respondent vrijwillig mee?
● Ondervindt de respondent geen negatieve gevolgen van het onderzoek?
● Legt de onderzoeker goed uit wat hij gaat doen en waarom?
● Zijn de onderzoeksresultaten minimaal vertrouwelijk, maar het liefst anoniem?
● Wordt het onderzoek op een betrouwbare en valide manier uitgevoerd?
1.1.4 Onderzoeksvraag
Je doet onderzoek om antwoord te krijgen op een onderzoeksvraag. De onderzoeksvraag is
de vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven. Je moet jezelf in iedere fase van
onderzoek afvragen: geeft dit antwoord op de onderzoeksvraag? Het is belangrijk dat de
onderzoeksvraag echt een vraag is en geen stelling. Ook moet er goed en lang stil gestaan
,worden bij de formulering van de onderzoeksvraag. Een onderzoeksvraag leidt vaak tot
deelvragen.
1.2 Kwalitatief of kwantitatief
1.2.1 Open en gesloten onderzoeksvragen
Een open vraag is een vraag waarbij de respondent zich vrij kan uitdrukken over een
bepaald onderwerp. Dit type vraag is niet gericht en stelt respondenten in staat om te
antwoorden in hun eigen woorden. De onderzoeker begint met een open vizier.
Een gesloten vraag maakt een beperkt aantal antwoorden mogelijk. De onderzoekers weten
wat ze kunnen verwachten. Er kan gericht gewerkt worden.
1.2.2 Kwalitatief en kwantitatief onderzoek
- Kwalitatief onderzoek
In het geval van een open onderzoeksvraag doe je kwalitatief onderzoek. Kwalitatief
onderzoek is onderzoek waarbij problemen in en van situaties, gebeurtenissen en personen
beschreven en geïnterpreteerd worden met behulp van gegeven van kwalitatieve aard, zoals
belevingen, ervaringen en betekenisverleningen, die verzameld zijn via open interviews en/
of participerende observatie en/of gebruik van bestaande documenten.
Bij kwalitatief onderzoek gaat het vooral om het verkrijgen van inzichten en minder om
harde, getalsmatig onderbouwde feiten. De meest gangbare opvatting van kwalitatief
onderzoek is dat je je open opstelt voor datgene wat je in het onderzoeksveld tegen komt.
De onderzoeksgegevens die je analyseert bij kwalitatief onderzoek zijn meestal teksten.
Bij kwalitatief onderzoek moet je duidelijk maken hoe je aan je conclusies komt. Die
conclusies moeten plausibel en je werkwijze moet transparant zijn. Dit wordt de
verifieerbaarheidseis genoemd.
- Kwantitatief onderzoek
Als de onderzoeksvraag smal is en je weet wat je inhoudelijk kunt verwachten als je gaat
interviewen of observeren, dan doe je kwantitatief onderzoek. In kwantitatief onderzoek leg
je aan je respondenten telkens dezelfde vragen voor of je observeert telkens hetzelfde soort
gedrag volgens vaste richtlijnen. Voorafgaand aan de dataverzameling weet je welke vragen
je gaat stellen. Kwantitatief onderzoek is onderzoek waarbij het onderzoeksmateriaal bestaat
uit cijfermatige gegevens die statistisch geanalyseerd worden om antwoord te geven op de
onderzoeksvraag.
Voor kwantitatief onderzoek geldt de reproduceerbaarheid. Je onderzoeksverslag moet zo in
elkaar zitten dat iemand anders in staat is het onderzoek te herhalen.
, 1.3 Wat zijn onderzoekseenheden en eigenschappen / kenmerken?
Het is belangrijk dat bij een onderzoek duidelijk wordt over wie of wat er iets gezegd wordt.
Alle eenheden vormen gezamenlijk de populatie.
1.3.1 Onderzoekseenheden
Door stil te staan bij de vraag over wie of wat je uitspraken wilt doen leg je de generalisatie
pretentie van je onderzoek vast. Onderzoekseenheden zijn de personen, bedrijven,
instanties of situaties waarover je op basis van je onderzoek uitspraken wilt doen.
1.3.2 Eigenschappen of kenmerken
Het is ook belangrijk om aan te geven wat je over je eenheden gaat zeggen. Naast je
eenheden moet je ook eigenschappen of kenmerken onderscheiden. Kenmerken zijn de
eigenschappen van de eenheden waarover je uitspraken doet op basis van de
onderzoeksresultaten.
1.3.3 Verband tussen eenheden en kenmerken
Door een datamatrix te ontwerpen krijg je helder in beeld wat de onderzoekseenheden zijn
en wat de eigenschappen van die onderzoekseenheden zijn.
1.4 Wat is er al bekend over het onderzoeksontwerp?
Wanneer je verzoek krijgt om een onderzoek op te zetten waarbij je uitgaat van een bepaald
probleem, begin je met een eerste oriëntatie. Je overlegt en kijkt wat er op internet en in de
literatuur bekend is over het onderwerp. Om je voor te bereiden op je onderzoek zijn er twee
mogelijkheden:
● Het doen van een vooronderzoek
● Het doen van een bronnenonderzoek
1.4.1 Vooronderzoek
Soms is het verstandig om eerst een kwalitatief vooronderzoek te doen. Als je alle informatie
hebt verzameld kun je sneller een onderzoeksvoorstel schrijven.
1.4.2 Bronnenonderzoek
Het kan zijn dat je een onderzoek van plan bent dat al door anderen is gedaan. Ook als je
geen vergelijkbaar onderzoek kunt vinden, is het verstandig om eerst in de literatuur en op
internet te kijken of er verwante onderzoeken zijn gedaan. Door literatuuronderzoek te doen
verkrijg je informatie over:
● het definiëren en meten van kenmerken
Door onderzoek te doen leer je hoe anderen de eigenschappen of kenmerken die jij wilt
onderzoeken definiëren en vooral hoe zij die meten.
● het maken van een onderzoeksopzet
hoofdstuk 1
1.1 Wat zijn de probleemstelling, de doelstelling en de onderzoeksvraag?
Bij de vertaling van een probleem in een onderzoeksvraag moet je achtereenvolgens
nadenken over de volgende zaken:
1. probleemstelling
2. doelstelling
3. onderzoeksethiek
4. onderzoeksvraag
1.1.1 Probleemstelling
In het voorstel dat je schrijft om een onderzoek op te zetten, en ook in het
onderzoeksverslag als je het onderzoek hebt uitgevoerd, begin je met de probleemstelling.
De probleemstelling is de achtergrond waaruit de onderzoeksvraag voortkomt. Het
analyseren van het probleem is lastig. Vaak weten opdrachtgevers wel wat ze willen
bereiken maar kunnen ze niet aangeven wat het probleem is.
1.1.2 Doelstelling
Onderzoek doe je altijd met een doel. De doelstelling is het antwoord op de vraag waarom je
het onderzoek doet, wat je ermee wilt bereiken. Uit de doelstelling blijkt ook het verschil
tussen zuiver wetenschappelijk en toegepast onderzoek. Het doel om met onderzoek alleen
kennis te verzamelen is een kenmerk van zuiver wetenschappelijk onderzoek. Bij toegepast
onderzoek verzamel je ook kennis, maar die pas je toe. De verzamelde kennis moet
bijdragen aan de oplossing van een probleem.
1.1.3 Onderzoeksethiek
Voordat je met je onderzoek start, moet je jezelf afvragen of het ethisch verantwoord is om
het onderzoek uit te voeren. Je voert een onderzoek alleen uit als je de volgende vijf vragen
positief kunt beantwoorden:
● Doet de respondent vrijwillig mee?
● Ondervindt de respondent geen negatieve gevolgen van het onderzoek?
● Legt de onderzoeker goed uit wat hij gaat doen en waarom?
● Zijn de onderzoeksresultaten minimaal vertrouwelijk, maar het liefst anoniem?
● Wordt het onderzoek op een betrouwbare en valide manier uitgevoerd?
1.1.4 Onderzoeksvraag
Je doet onderzoek om antwoord te krijgen op een onderzoeksvraag. De onderzoeksvraag is
de vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven. Je moet jezelf in iedere fase van
onderzoek afvragen: geeft dit antwoord op de onderzoeksvraag? Het is belangrijk dat de
onderzoeksvraag echt een vraag is en geen stelling. Ook moet er goed en lang stil gestaan
,worden bij de formulering van de onderzoeksvraag. Een onderzoeksvraag leidt vaak tot
deelvragen.
1.2 Kwalitatief of kwantitatief
1.2.1 Open en gesloten onderzoeksvragen
Een open vraag is een vraag waarbij de respondent zich vrij kan uitdrukken over een
bepaald onderwerp. Dit type vraag is niet gericht en stelt respondenten in staat om te
antwoorden in hun eigen woorden. De onderzoeker begint met een open vizier.
Een gesloten vraag maakt een beperkt aantal antwoorden mogelijk. De onderzoekers weten
wat ze kunnen verwachten. Er kan gericht gewerkt worden.
1.2.2 Kwalitatief en kwantitatief onderzoek
- Kwalitatief onderzoek
In het geval van een open onderzoeksvraag doe je kwalitatief onderzoek. Kwalitatief
onderzoek is onderzoek waarbij problemen in en van situaties, gebeurtenissen en personen
beschreven en geïnterpreteerd worden met behulp van gegeven van kwalitatieve aard, zoals
belevingen, ervaringen en betekenisverleningen, die verzameld zijn via open interviews en/
of participerende observatie en/of gebruik van bestaande documenten.
Bij kwalitatief onderzoek gaat het vooral om het verkrijgen van inzichten en minder om
harde, getalsmatig onderbouwde feiten. De meest gangbare opvatting van kwalitatief
onderzoek is dat je je open opstelt voor datgene wat je in het onderzoeksveld tegen komt.
De onderzoeksgegevens die je analyseert bij kwalitatief onderzoek zijn meestal teksten.
Bij kwalitatief onderzoek moet je duidelijk maken hoe je aan je conclusies komt. Die
conclusies moeten plausibel en je werkwijze moet transparant zijn. Dit wordt de
verifieerbaarheidseis genoemd.
- Kwantitatief onderzoek
Als de onderzoeksvraag smal is en je weet wat je inhoudelijk kunt verwachten als je gaat
interviewen of observeren, dan doe je kwantitatief onderzoek. In kwantitatief onderzoek leg
je aan je respondenten telkens dezelfde vragen voor of je observeert telkens hetzelfde soort
gedrag volgens vaste richtlijnen. Voorafgaand aan de dataverzameling weet je welke vragen
je gaat stellen. Kwantitatief onderzoek is onderzoek waarbij het onderzoeksmateriaal bestaat
uit cijfermatige gegevens die statistisch geanalyseerd worden om antwoord te geven op de
onderzoeksvraag.
Voor kwantitatief onderzoek geldt de reproduceerbaarheid. Je onderzoeksverslag moet zo in
elkaar zitten dat iemand anders in staat is het onderzoek te herhalen.
, 1.3 Wat zijn onderzoekseenheden en eigenschappen / kenmerken?
Het is belangrijk dat bij een onderzoek duidelijk wordt over wie of wat er iets gezegd wordt.
Alle eenheden vormen gezamenlijk de populatie.
1.3.1 Onderzoekseenheden
Door stil te staan bij de vraag over wie of wat je uitspraken wilt doen leg je de generalisatie
pretentie van je onderzoek vast. Onderzoekseenheden zijn de personen, bedrijven,
instanties of situaties waarover je op basis van je onderzoek uitspraken wilt doen.
1.3.2 Eigenschappen of kenmerken
Het is ook belangrijk om aan te geven wat je over je eenheden gaat zeggen. Naast je
eenheden moet je ook eigenschappen of kenmerken onderscheiden. Kenmerken zijn de
eigenschappen van de eenheden waarover je uitspraken doet op basis van de
onderzoeksresultaten.
1.3.3 Verband tussen eenheden en kenmerken
Door een datamatrix te ontwerpen krijg je helder in beeld wat de onderzoekseenheden zijn
en wat de eigenschappen van die onderzoekseenheden zijn.
1.4 Wat is er al bekend over het onderzoeksontwerp?
Wanneer je verzoek krijgt om een onderzoek op te zetten waarbij je uitgaat van een bepaald
probleem, begin je met een eerste oriëntatie. Je overlegt en kijkt wat er op internet en in de
literatuur bekend is over het onderwerp. Om je voor te bereiden op je onderzoek zijn er twee
mogelijkheden:
● Het doen van een vooronderzoek
● Het doen van een bronnenonderzoek
1.4.1 Vooronderzoek
Soms is het verstandig om eerst een kwalitatief vooronderzoek te doen. Als je alle informatie
hebt verzameld kun je sneller een onderzoeksvoorstel schrijven.
1.4.2 Bronnenonderzoek
Het kan zijn dat je een onderzoek van plan bent dat al door anderen is gedaan. Ook als je
geen vergelijkbaar onderzoek kunt vinden, is het verstandig om eerst in de literatuur en op
internet te kijken of er verwante onderzoeken zijn gedaan. Door literatuuronderzoek te doen
verkrijg je informatie over:
● het definiëren en meten van kenmerken
Door onderzoek te doen leer je hoe anderen de eigenschappen of kenmerken die jij wilt
onderzoeken definiëren en vooral hoe zij die meten.
● het maken van een onderzoeksopzet
