Voedingsleer
4. Koolhydraten
4.1 Omschrijving
Koolhydraten (suikers) geven het lichaam energie. Ze zijn het voedsel van onze hersenen en
zenuwstelsel en onmisbaar voor een goede fysieke, mentale en emotionele gezondheid.
• Suikers, zetmeel en vezels zijn vormen van koolhydraten in onze voeding.
• Koolhydraten kunnen het best gegeten worden in de vorm van voedingsmiddelen.
• Goede bronnen: volkoren graanproducten (volkorenbrood en volkoren pasta), aardappels,
groente en fruit.
• Slechte bronnen: frisdrank, koek, snoep…
4.2 Functies
= energieleverancier / brandstof voor het lichaam
ze zorgen ervoor dat je kunt bewegen, dat je warm blijft en dat passieve fysiologische
processen kunnen plaatsvinden (o.a. metabolisme, immuunsysteem, hersenfunctionaliteit,
interne thermostaat etc.)
• Brandstof (belangrijkste brandstof), suikers worden snel opgenomen belangrijk bij
inspanningen of sportbeoefening
• Onmisbaar voedsel (voedsel voor de hersencellen, zenuwcellen en rode bloedlichaampjes)
• Reservevoedsel (wordt in de vorm van glycogeen opgeslagen in de lever en de spieren)
• Bloedsuikerspiegel (zorgt voor stabiel en constant suikerniveau in het bloed zodat
organisme optimaal functioneert)
4.3 Indeling koolhydraten
Een koolhydraat bestaat uit één of meer suikermoleculen, de sachariden. (opgebouwd uit C,H,O)
• Monosachariden: 1 sacharide
• Disachariden: 2 aan elkaar verbonden sachariden
• Oligosachariden uit 3 tot 9 sachariden
• Polysachariden: uit meer dan 9 sachariden
, 4.3.1 Enkelvoudige suikers
Bestaan slechts uit 1 molecule/koolhydraateenheid.
Vb: fructose-glucose-galactose
Ze worden door vertering direct opgenomen in het bloed en gebruiken geen energie om te verteren.
De meest ideale suikers
De mens kan alleen enkelvoudige suikers in het bloed opnemen en naar de cellen transporteren.
=> Eigenschappen:
Ze zijn oplosbaar in water.
Ze hebben een zoete smaak.
Bij verhitting (160°C) gaan ze karamelliseren.
Ze komen o.a. voor in: (rijp) fruit, honing
Glucose (druivensuiker-dextrose):
in o.a. druiven, honing
de meest voorkomende koolhydraat en het eindproduct van alle andere suikers
na vertering wordt glucose in de dunne darm opgenomen en komt zo in het bloed terecht
glucose wordt gebruikt als brandstof (voor de hersencellen, de zenuwcellen en de rode
bloedlichaampjes). Ideaal voor ademhaling, hartslag, spijsvertering, het verrichten van arbeid.
Glucose kan ook tijdelijk als glycogeen in de lever en spieren worden opgeslagen (als je snel
energie nodig hebt)
bij tekort aan koolhydraten, vormt het lichaam glucose uit aminozuren (bouwstenen van
eiwit)/spiermassa
bij teveel koolhydraten kan glucose omgezet worden in vet (bij vrouwen vaak op heupen en dijen
/ bij mannen vaak in de buikholte)
Fructose (vruchtensuiker):
o.a. in fruit en maakt ook deel uit van honing.
fructose smaakt zoeter dan glucose en wordt trager opgenomen in de dunne darm dan glucose
wordt in lever omgezet naar glucose
Galactose (uit melk):
beter opgenomen door de dunne darm dan fructose.
galactose ontstaat in de dunne darm uit lactose (melksuiker) uit melk.
wordt in lever omgezet naar glucose
4. Koolhydraten
4.1 Omschrijving
Koolhydraten (suikers) geven het lichaam energie. Ze zijn het voedsel van onze hersenen en
zenuwstelsel en onmisbaar voor een goede fysieke, mentale en emotionele gezondheid.
• Suikers, zetmeel en vezels zijn vormen van koolhydraten in onze voeding.
• Koolhydraten kunnen het best gegeten worden in de vorm van voedingsmiddelen.
• Goede bronnen: volkoren graanproducten (volkorenbrood en volkoren pasta), aardappels,
groente en fruit.
• Slechte bronnen: frisdrank, koek, snoep…
4.2 Functies
= energieleverancier / brandstof voor het lichaam
ze zorgen ervoor dat je kunt bewegen, dat je warm blijft en dat passieve fysiologische
processen kunnen plaatsvinden (o.a. metabolisme, immuunsysteem, hersenfunctionaliteit,
interne thermostaat etc.)
• Brandstof (belangrijkste brandstof), suikers worden snel opgenomen belangrijk bij
inspanningen of sportbeoefening
• Onmisbaar voedsel (voedsel voor de hersencellen, zenuwcellen en rode bloedlichaampjes)
• Reservevoedsel (wordt in de vorm van glycogeen opgeslagen in de lever en de spieren)
• Bloedsuikerspiegel (zorgt voor stabiel en constant suikerniveau in het bloed zodat
organisme optimaal functioneert)
4.3 Indeling koolhydraten
Een koolhydraat bestaat uit één of meer suikermoleculen, de sachariden. (opgebouwd uit C,H,O)
• Monosachariden: 1 sacharide
• Disachariden: 2 aan elkaar verbonden sachariden
• Oligosachariden uit 3 tot 9 sachariden
• Polysachariden: uit meer dan 9 sachariden
, 4.3.1 Enkelvoudige suikers
Bestaan slechts uit 1 molecule/koolhydraateenheid.
Vb: fructose-glucose-galactose
Ze worden door vertering direct opgenomen in het bloed en gebruiken geen energie om te verteren.
De meest ideale suikers
De mens kan alleen enkelvoudige suikers in het bloed opnemen en naar de cellen transporteren.
=> Eigenschappen:
Ze zijn oplosbaar in water.
Ze hebben een zoete smaak.
Bij verhitting (160°C) gaan ze karamelliseren.
Ze komen o.a. voor in: (rijp) fruit, honing
Glucose (druivensuiker-dextrose):
in o.a. druiven, honing
de meest voorkomende koolhydraat en het eindproduct van alle andere suikers
na vertering wordt glucose in de dunne darm opgenomen en komt zo in het bloed terecht
glucose wordt gebruikt als brandstof (voor de hersencellen, de zenuwcellen en de rode
bloedlichaampjes). Ideaal voor ademhaling, hartslag, spijsvertering, het verrichten van arbeid.
Glucose kan ook tijdelijk als glycogeen in de lever en spieren worden opgeslagen (als je snel
energie nodig hebt)
bij tekort aan koolhydraten, vormt het lichaam glucose uit aminozuren (bouwstenen van
eiwit)/spiermassa
bij teveel koolhydraten kan glucose omgezet worden in vet (bij vrouwen vaak op heupen en dijen
/ bij mannen vaak in de buikholte)
Fructose (vruchtensuiker):
o.a. in fruit en maakt ook deel uit van honing.
fructose smaakt zoeter dan glucose en wordt trager opgenomen in de dunne darm dan glucose
wordt in lever omgezet naar glucose
Galactose (uit melk):
beter opgenomen door de dunne darm dan fructose.
galactose ontstaat in de dunne darm uit lactose (melksuiker) uit melk.
wordt in lever omgezet naar glucose
