H10 Oudere mens
- Vergrijzing: aandeel ouderen in totale bevolking neemt toe
- Verzilvering: toenemende aandeel oudere ouderen
- Ontgroening: aandeel jongeren in totale populatie neemt af door afname
geboortecijfer
Verouderde samenleving
Levensverwachting = 80,8 jaar
- Mannen: 78,5 jaar
- Vrouwen: 83,1 jaar
Veroudering:
- Verminderde reseve lichaamsfuncties
- Geringere veiligheidsmarges
- Kleine verstoring systeem doen falen
- 58,3% van +75 : gezondheid goed
- 44,1% van +75 : 1 of meerdere chronische aandoeningen
- Daling inkomen, stijging medische kosten
Heterogeniteit: grote verschillen wat betreft fysieke, psychosociale en maatschappelijke
kenmerken
Zorgcategorieën:
Onafhankelijke oudere Weinig comorbiditeit, goede cognitieve en
functionele status
Fragiele oudere Meerdere comorbiditeit of milde tot matige
cognitieve achteruitgang of 2 instrumentele
ADL tekorten (iADL) of ondervoeding
Afhankelijke oudere Rust- en verzorgingstehuis (RVT) of
eindstatium chronische ziekte of matige tot
ernstige cognitieve achteruitgang op >2 ADL
afhankelijkheidsscores (hulpbehoevend)
iADL: 2 of meer? -> fragiele oudere bADL: 2 of meer?-> afhankelijke oudere
- Telefoneren - Wassen
- Maaltijd bereiden - Binnenshuis verplaatsen
- Boodschappen - Eten
- Geldbeheer - Kleden
- Medicatie gebruiken - Toiletbezoek
- Verplaatsen
- Was doen
- Huishouden
, Geriatrische patiënt: ouderen met een complex ziektebeeld als gevolg van veelvoud aan
stoornissen, lichamelijke en geestelijke functies, uiteenlopende ziekten en/of ontregelde
sociale situatie. Het zelfstandig functioneren en kwaliteit van leven negatief beïnvloed.
- Zorgprogramma is wettelijk bepaald
Veroudering
1. “Frailty” of broosheid
- Ouderdomsgebonden kwetbaarheid: structurele en functionele achteruitgang van
verschillende orgaansystemen
- Onafhankelijkheid in gevaar
- Vetbaarheid voor ziekten en ziekteverwikkelingen neemt toe
- Individuele verschillen: niet alle ouderen zijn broos of frail
- Reservecapaciteit: grootte van reserves bepaalt mate van kwetsbaarheid
- Frailty syndroom: als er 3 van de 5 criteria aanwezig zijn
o Gewichtsverlies
o Verminderde uithoudingsvermogen
o Verminderde lichaamsactiviteit
o Verminderde wandelsnelheid
o Spierzwakte
2. Veranderingen van zintuigelijke gewaarwording
- Olfactorisch smaakverlies: slecht ruiken, kan gevaarlijk zijn (voedselvergiftiging)
- Smaakverlies: gevolg van ziekten en medicijngebruik, slechte tand- en mondhygiëne,
prothesen en veranderde speekselproductie
o Gevolgen: verminderde eetlust, te veel suiker en zout gebruik
- Tips:
o Voeding aantrekkelijk serveren
o Aanbieden wat ze lusten
o In vorm van buffet, geur van verse koffie
o Eten in gezelschap
o Gebruik van kruiden en specerijen
3. Veroudering mond en tanden
- Atrofie van speekselklieren vermindert speekselvloed, bevordert cariërsvorming en
wijzigt speekselsamenstelling
o Gevolgen:
Candidiasis: infectie met schimmel
Speeksel wordt viskeuzer, moeilijker om te slikken
Tandvleesslijmvlies verdunt
Verlies van tanden en plaatsing prothese
- Door gewichtverlies kan prothese los zitten
- Voor onderzoeken worden ze vaak nuchter gehouden: droge mond, uitgedroogde
tong, dorst…
- Tips:
o Aanpassen consistentie: puree, geen rauwkost, smeerbaar beleg…
o Mond hygiëne
o Regelmatig consult bij tandarts, zeker wanneer kunstgebit niet meer past
- Vergrijzing: aandeel ouderen in totale bevolking neemt toe
- Verzilvering: toenemende aandeel oudere ouderen
- Ontgroening: aandeel jongeren in totale populatie neemt af door afname
geboortecijfer
Verouderde samenleving
Levensverwachting = 80,8 jaar
- Mannen: 78,5 jaar
- Vrouwen: 83,1 jaar
Veroudering:
- Verminderde reseve lichaamsfuncties
- Geringere veiligheidsmarges
- Kleine verstoring systeem doen falen
- 58,3% van +75 : gezondheid goed
- 44,1% van +75 : 1 of meerdere chronische aandoeningen
- Daling inkomen, stijging medische kosten
Heterogeniteit: grote verschillen wat betreft fysieke, psychosociale en maatschappelijke
kenmerken
Zorgcategorieën:
Onafhankelijke oudere Weinig comorbiditeit, goede cognitieve en
functionele status
Fragiele oudere Meerdere comorbiditeit of milde tot matige
cognitieve achteruitgang of 2 instrumentele
ADL tekorten (iADL) of ondervoeding
Afhankelijke oudere Rust- en verzorgingstehuis (RVT) of
eindstatium chronische ziekte of matige tot
ernstige cognitieve achteruitgang op >2 ADL
afhankelijkheidsscores (hulpbehoevend)
iADL: 2 of meer? -> fragiele oudere bADL: 2 of meer?-> afhankelijke oudere
- Telefoneren - Wassen
- Maaltijd bereiden - Binnenshuis verplaatsen
- Boodschappen - Eten
- Geldbeheer - Kleden
- Medicatie gebruiken - Toiletbezoek
- Verplaatsen
- Was doen
- Huishouden
, Geriatrische patiënt: ouderen met een complex ziektebeeld als gevolg van veelvoud aan
stoornissen, lichamelijke en geestelijke functies, uiteenlopende ziekten en/of ontregelde
sociale situatie. Het zelfstandig functioneren en kwaliteit van leven negatief beïnvloed.
- Zorgprogramma is wettelijk bepaald
Veroudering
1. “Frailty” of broosheid
- Ouderdomsgebonden kwetbaarheid: structurele en functionele achteruitgang van
verschillende orgaansystemen
- Onafhankelijkheid in gevaar
- Vetbaarheid voor ziekten en ziekteverwikkelingen neemt toe
- Individuele verschillen: niet alle ouderen zijn broos of frail
- Reservecapaciteit: grootte van reserves bepaalt mate van kwetsbaarheid
- Frailty syndroom: als er 3 van de 5 criteria aanwezig zijn
o Gewichtsverlies
o Verminderde uithoudingsvermogen
o Verminderde lichaamsactiviteit
o Verminderde wandelsnelheid
o Spierzwakte
2. Veranderingen van zintuigelijke gewaarwording
- Olfactorisch smaakverlies: slecht ruiken, kan gevaarlijk zijn (voedselvergiftiging)
- Smaakverlies: gevolg van ziekten en medicijngebruik, slechte tand- en mondhygiëne,
prothesen en veranderde speekselproductie
o Gevolgen: verminderde eetlust, te veel suiker en zout gebruik
- Tips:
o Voeding aantrekkelijk serveren
o Aanbieden wat ze lusten
o In vorm van buffet, geur van verse koffie
o Eten in gezelschap
o Gebruik van kruiden en specerijen
3. Veroudering mond en tanden
- Atrofie van speekselklieren vermindert speekselvloed, bevordert cariërsvorming en
wijzigt speekselsamenstelling
o Gevolgen:
Candidiasis: infectie met schimmel
Speeksel wordt viskeuzer, moeilijker om te slikken
Tandvleesslijmvlies verdunt
Verlies van tanden en plaatsing prothese
- Door gewichtverlies kan prothese los zitten
- Voor onderzoeken worden ze vaak nuchter gehouden: droge mond, uitgedroogde
tong, dorst…
- Tips:
o Aanpassen consistentie: puree, geen rauwkost, smeerbaar beleg…
o Mond hygiëne
o Regelmatig consult bij tandarts, zeker wanneer kunstgebit niet meer past
