Functionele urologie
PROF. EVERAERT
DORIEN HEYLEN
1E MASTER REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2021-2022
47
,48
,INLEIDING
- 60 % van volwassen bevolking heeft symptomen van lagere urinewegen
- 1/3 van doktersafspraken gaat over symptomen van lagere urinewegen
- Dagelijkse incontinentie: 5-9 % van bevolking
o Vrouwen 4 keer meer dan mannen
- Incidentie symptomen neemt toe met leeftijd
- Incontinentie
o Ernstig urineverlies 1/2 gaat op consultatie
o Urineverlies 1/3 gaat op consultatie
- Duidelijke onderbehandeling van symptomen van lagere urinewegen
Normale blaasfunctie
- Vullingsfase
o Blaasspier ontspant
o Plaskanaal dicht
- Ledigingsfase
o Blaasspier trekt samen
o Plaskanaal open
Bij klachten symptomen van lagere urinewegen (LUTS)
- Symptomen van een gestoorde vullingsfase
o Overactieve blaas: urge, vele kleine plasjes, nycturie, bedplassen en/of
drangincontinentie
o Stress-incontinentie of inspanningsgebonden incontinentie: urineverlies bij hoesten,
niezen, springen…
- Symptomen van een gestoorde ledigingsfase
o Last van startproblemen, trage straal, moeizaam plassen, gevoel niet leeg te plassen,
nadruppelen, niet kunnen plassen en soms overloopincontinentie
Aan de hand van symptomen diagnostiek en behandeling van diverse urologische aandoeningen
49
, 1. NEUROGENE BLAAS
- Intacte sensorische en motorische innervatie nodig: blaasvulling, urine ophouden en blaas
ledigen
- Probleem in dit complex evenwichtssysteem blaas kan niet meer normaal functioneren =
neurogene blaas
- Frequentste oorzaak van neurogeen blaaslijden: ruggenmergletsels door wervelfracturen
- Andere oorzaken
o Tabes dorsalis
o Diabetes mellitus
o Multiple sclerose
o Ziekte van Parkinson
o Ruggenmergtumoren
o Hernia van discus intervertebralis
o Congenitale aandoeningen (meningomyelocele, sacrale lipomen of agenesie)
- Abdomino-perineale resectie van rectum en radicale hysterectomie brengen blaasinnervatie in
gedrag (tijdelijk/definitief)
1. Neuroanatomie, fysiologie en pathologie
1.1 Eff erente innervati e
NAAR DE DETRUSOR
- Parasympatische zenuwen ontstaan t.h.v. S2-4 in nucleus van Budge en bereiken de blaas via
nervi (splanchnici) pelvini of nervi erigentes
- Blaastrigonum wordt bezenuwd door motorische zenuwen afkomstig van T11 tot L2
o Orthosympatisch type
NAAR DE SFINCTER
- Motorische innervatie van externe sfincter en bekkenbodemspieren is somatisch, dus willekeurig
- Bereikt de sfincter via nervus pudendalis
- Zenuwen ontstaan uit S2-4 in nucleus van Onuf
1.2 Aff erente innervati e
- Gevoelens uit blaas en urethra stijgen op naar centraal zenuwstelsel via
o Sympatische vezels T9-L2
o Parasympatische vezels
o Somatische vezels S2-S4
- Receptoren van druk, pijn, tensie en temperatuur bevinden zich in blaasmucosa, blaasspier,
serosa, urethrale sfincter en bekkenbodem
- Signaal gaat over hypogastrische, pelvische en pudendale zenuwen
50
PROF. EVERAERT
DORIEN HEYLEN
1E MASTER REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2021-2022
47
,48
,INLEIDING
- 60 % van volwassen bevolking heeft symptomen van lagere urinewegen
- 1/3 van doktersafspraken gaat over symptomen van lagere urinewegen
- Dagelijkse incontinentie: 5-9 % van bevolking
o Vrouwen 4 keer meer dan mannen
- Incidentie symptomen neemt toe met leeftijd
- Incontinentie
o Ernstig urineverlies 1/2 gaat op consultatie
o Urineverlies 1/3 gaat op consultatie
- Duidelijke onderbehandeling van symptomen van lagere urinewegen
Normale blaasfunctie
- Vullingsfase
o Blaasspier ontspant
o Plaskanaal dicht
- Ledigingsfase
o Blaasspier trekt samen
o Plaskanaal open
Bij klachten symptomen van lagere urinewegen (LUTS)
- Symptomen van een gestoorde vullingsfase
o Overactieve blaas: urge, vele kleine plasjes, nycturie, bedplassen en/of
drangincontinentie
o Stress-incontinentie of inspanningsgebonden incontinentie: urineverlies bij hoesten,
niezen, springen…
- Symptomen van een gestoorde ledigingsfase
o Last van startproblemen, trage straal, moeizaam plassen, gevoel niet leeg te plassen,
nadruppelen, niet kunnen plassen en soms overloopincontinentie
Aan de hand van symptomen diagnostiek en behandeling van diverse urologische aandoeningen
49
, 1. NEUROGENE BLAAS
- Intacte sensorische en motorische innervatie nodig: blaasvulling, urine ophouden en blaas
ledigen
- Probleem in dit complex evenwichtssysteem blaas kan niet meer normaal functioneren =
neurogene blaas
- Frequentste oorzaak van neurogeen blaaslijden: ruggenmergletsels door wervelfracturen
- Andere oorzaken
o Tabes dorsalis
o Diabetes mellitus
o Multiple sclerose
o Ziekte van Parkinson
o Ruggenmergtumoren
o Hernia van discus intervertebralis
o Congenitale aandoeningen (meningomyelocele, sacrale lipomen of agenesie)
- Abdomino-perineale resectie van rectum en radicale hysterectomie brengen blaasinnervatie in
gedrag (tijdelijk/definitief)
1. Neuroanatomie, fysiologie en pathologie
1.1 Eff erente innervati e
NAAR DE DETRUSOR
- Parasympatische zenuwen ontstaan t.h.v. S2-4 in nucleus van Budge en bereiken de blaas via
nervi (splanchnici) pelvini of nervi erigentes
- Blaastrigonum wordt bezenuwd door motorische zenuwen afkomstig van T11 tot L2
o Orthosympatisch type
NAAR DE SFINCTER
- Motorische innervatie van externe sfincter en bekkenbodemspieren is somatisch, dus willekeurig
- Bereikt de sfincter via nervus pudendalis
- Zenuwen ontstaan uit S2-4 in nucleus van Onuf
1.2 Aff erente innervati e
- Gevoelens uit blaas en urethra stijgen op naar centraal zenuwstelsel via
o Sympatische vezels T9-L2
o Parasympatische vezels
o Somatische vezels S2-S4
- Receptoren van druk, pijn, tensie en temperatuur bevinden zich in blaasmucosa, blaasspier,
serosa, urethrale sfincter en bekkenbodem
- Signaal gaat over hypogastrische, pelvische en pudendale zenuwen
50
