THEORIE BLOK 12 (CVA)
Inhoud
Fysiologie...................................................................................................................................................................2
H6: Het zenuwstelsel.............................................................................................................................................2
H7.7.2 Archiniveau................................................................................................................................................3
H7.7.3 Paleoniveau................................................................................................................................................4
H7.7.4 Neoniveau..................................................................................................................................................5
H7.6 Spasticiteit.....................................................................................................................................................5
H10.5.2 Hersencirculatie.......................................................................................................................................5
Klinische neurologie..................................................................................................................................................7
H8.3 Apraxie..........................................................................................................................................................7
H8.2 Afasie.............................................................................................................................................................7
H8.4 Agnosie..........................................................................................................................................................9
H8.7.1 Korte- en langetermijngeheugenstoornissen............................................................................................9
H8.10 Moeilijk grijpbare klachten.........................................................................................................................9
H9.1.3 Gezichtsveldstoornissen..........................................................................................................................10
Van actie naar contractie (H2.3).............................................................................................................................11
Geriatrie in de fysiotherapie en kinesitherapie......................................................................................................14
H10: CVA..............................................................................................................................................................14
Neurorevalidatie in de eerste lijn (Deel 1)..............................................................................................................15
Neurorevalidatie in de eerste lijn (Deel 2)..............................................................................................................16
KNGF Richtlijn..........................................................................................................................................................18
Diagnostisch proces.............................................................................................................................................19
Therapie...............................................................................................................................................................22
Zorg dragen voor een paretische arm.....................................................................................................................26
1
,FYSIOLOGIE
H6: HET ZENUWSTELSEL
Tractus neurologicus (= zenuwstelsel)
1. Centrale zenuwstelsel (CZS)
a. Hersenen
Cerebrum: grote hersenen
- Cerebrale cortex: hersenschors
(grijze stof) bewustzijn en
intellect
Diencephalon: tussen hersenen
(thalamus en hypothalamus)
Cerebellum: kleine hersenen
coördineren van beweging
Hersenstam: middenhersenen, pons en medulla oblongata controle over
ademhaling- en cardiovasculair systeem, invloed op bijna alles van het CZS
b. Wervelkolom/ruggenmerg: kanalen van zenuwvezels die geleiding van
zenuwimpulsen in twee richtingen mogelijk maken
2. Perifere zenuwstelsel (PZS)
a. Sensorische deel (afferente deel): informeren van het CZS over wat er binnen en
buiten het lichaam gebeurt
b. Motorische deel (efferente deel): zenden van informatie vanuit het CZS naar de
verschillende delen van het lichaam in reactie op de inkomende signalen van het
sensorische deel
Autonome zenuwstelsel: stuurt de onbewuste interne functies in het lichaam
- Sympathisch: “vecht-of-vlucht-systeem” stijging hartfrequentie,
stijging bloeddruk, zweten, versnelde stofwisseling
- Parasympatisch: huishoudelijk systeem van het lichaam spijsvertering,
urinelozing, uitscheiding door klieren
Somatische zenuwstelsel: controleert interacties van buitenaf
Neuron
Drie soorten:
1. Sensorische neuronen: vangen
signalen op van binnen en buiten
het lichaam en dragen die over aan
andere neuronen in de hersenen of
het ruggenmerg
2. Motorische neuronen: geven vanuit
het zenuwstelsel prikkels door aan
spiercel
3. Schakelcellen: verbinding tussen
motorisch en sensorische neuronen
2
, Cellichaam (soma)
- Vanuit het cellichaam verspreiden zich naar alle kanten de uitlopers
dendrieten en het axon
Meerder dendrieten
- Ontvangers van het neuron
- Binnenkomende impulsen komen hier naar binnen
Één axon
- Zender van het neuron
- Geleidt impulsen weg van het cellichaam
- Eindtakjes aan het uiteinde: gevuld met talrijke blaasjes waarin chemische stoffen
zitten neurotransmitters
Myelineschede: omhulsel van myeline die de axonen van motorneuronen beschermen,
ze zorgen voor betere geleiding
Neurotransmitters: worden gebruikt voor de communicatie tussen een neuron en een
ander neuron.
Zenuwimpuls: een elektrische lading is het signaal dat overgaat van het ene neuron naar
het volgende.
Synaps: de plaats van impulsoverdracht van het ene neuron naar een ander neuron
Gliacellen
Ondersteunende functie voor de werking van de neuronen:
Kunnen een isolatielaag vormen rondom zenuwvezels
Zuurstof en voedingsstoffen uit capillairen doorvoeren naar de neuronen
Schadelijke stoffen uit het bloed tegenhouden
H7.7.2 ARCHINIVEAU
Hoofdfuncties: motoriek gericht op handhaving van de lichaamshouding en bescherming
(reflexen die lopen via het ruggenmergniveau = spinale/ruggenmergreflexen en reflexen die
lopen via de hersenstam = hersenstamreflexen)
Reflexen
Myotatische reflex = spierrekkingsreflex gaat uit
van de spierspoel
- Verlenging van een spier wordt tegengewerkt
of ongedaan gemaakt
- Langelus reflex (long-loop reflexes) = de weg
van de tweede en derde golf (deze hebben
een grotere invloed op de sterkte van de
reflexactiviteit)
- Fasische reflexactiviteit = reflex om snelle,
passieve veranderingen van een
gewrichtsstand te compenseren (gebeurt
vooral als een myotatische reflex te traag is)
3
Inhoud
Fysiologie...................................................................................................................................................................2
H6: Het zenuwstelsel.............................................................................................................................................2
H7.7.2 Archiniveau................................................................................................................................................3
H7.7.3 Paleoniveau................................................................................................................................................4
H7.7.4 Neoniveau..................................................................................................................................................5
H7.6 Spasticiteit.....................................................................................................................................................5
H10.5.2 Hersencirculatie.......................................................................................................................................5
Klinische neurologie..................................................................................................................................................7
H8.3 Apraxie..........................................................................................................................................................7
H8.2 Afasie.............................................................................................................................................................7
H8.4 Agnosie..........................................................................................................................................................9
H8.7.1 Korte- en langetermijngeheugenstoornissen............................................................................................9
H8.10 Moeilijk grijpbare klachten.........................................................................................................................9
H9.1.3 Gezichtsveldstoornissen..........................................................................................................................10
Van actie naar contractie (H2.3).............................................................................................................................11
Geriatrie in de fysiotherapie en kinesitherapie......................................................................................................14
H10: CVA..............................................................................................................................................................14
Neurorevalidatie in de eerste lijn (Deel 1)..............................................................................................................15
Neurorevalidatie in de eerste lijn (Deel 2)..............................................................................................................16
KNGF Richtlijn..........................................................................................................................................................18
Diagnostisch proces.............................................................................................................................................19
Therapie...............................................................................................................................................................22
Zorg dragen voor een paretische arm.....................................................................................................................26
1
,FYSIOLOGIE
H6: HET ZENUWSTELSEL
Tractus neurologicus (= zenuwstelsel)
1. Centrale zenuwstelsel (CZS)
a. Hersenen
Cerebrum: grote hersenen
- Cerebrale cortex: hersenschors
(grijze stof) bewustzijn en
intellect
Diencephalon: tussen hersenen
(thalamus en hypothalamus)
Cerebellum: kleine hersenen
coördineren van beweging
Hersenstam: middenhersenen, pons en medulla oblongata controle over
ademhaling- en cardiovasculair systeem, invloed op bijna alles van het CZS
b. Wervelkolom/ruggenmerg: kanalen van zenuwvezels die geleiding van
zenuwimpulsen in twee richtingen mogelijk maken
2. Perifere zenuwstelsel (PZS)
a. Sensorische deel (afferente deel): informeren van het CZS over wat er binnen en
buiten het lichaam gebeurt
b. Motorische deel (efferente deel): zenden van informatie vanuit het CZS naar de
verschillende delen van het lichaam in reactie op de inkomende signalen van het
sensorische deel
Autonome zenuwstelsel: stuurt de onbewuste interne functies in het lichaam
- Sympathisch: “vecht-of-vlucht-systeem” stijging hartfrequentie,
stijging bloeddruk, zweten, versnelde stofwisseling
- Parasympatisch: huishoudelijk systeem van het lichaam spijsvertering,
urinelozing, uitscheiding door klieren
Somatische zenuwstelsel: controleert interacties van buitenaf
Neuron
Drie soorten:
1. Sensorische neuronen: vangen
signalen op van binnen en buiten
het lichaam en dragen die over aan
andere neuronen in de hersenen of
het ruggenmerg
2. Motorische neuronen: geven vanuit
het zenuwstelsel prikkels door aan
spiercel
3. Schakelcellen: verbinding tussen
motorisch en sensorische neuronen
2
, Cellichaam (soma)
- Vanuit het cellichaam verspreiden zich naar alle kanten de uitlopers
dendrieten en het axon
Meerder dendrieten
- Ontvangers van het neuron
- Binnenkomende impulsen komen hier naar binnen
Één axon
- Zender van het neuron
- Geleidt impulsen weg van het cellichaam
- Eindtakjes aan het uiteinde: gevuld met talrijke blaasjes waarin chemische stoffen
zitten neurotransmitters
Myelineschede: omhulsel van myeline die de axonen van motorneuronen beschermen,
ze zorgen voor betere geleiding
Neurotransmitters: worden gebruikt voor de communicatie tussen een neuron en een
ander neuron.
Zenuwimpuls: een elektrische lading is het signaal dat overgaat van het ene neuron naar
het volgende.
Synaps: de plaats van impulsoverdracht van het ene neuron naar een ander neuron
Gliacellen
Ondersteunende functie voor de werking van de neuronen:
Kunnen een isolatielaag vormen rondom zenuwvezels
Zuurstof en voedingsstoffen uit capillairen doorvoeren naar de neuronen
Schadelijke stoffen uit het bloed tegenhouden
H7.7.2 ARCHINIVEAU
Hoofdfuncties: motoriek gericht op handhaving van de lichaamshouding en bescherming
(reflexen die lopen via het ruggenmergniveau = spinale/ruggenmergreflexen en reflexen die
lopen via de hersenstam = hersenstamreflexen)
Reflexen
Myotatische reflex = spierrekkingsreflex gaat uit
van de spierspoel
- Verlenging van een spier wordt tegengewerkt
of ongedaan gemaakt
- Langelus reflex (long-loop reflexes) = de weg
van de tweede en derde golf (deze hebben
een grotere invloed op de sterkte van de
reflexactiviteit)
- Fasische reflexactiviteit = reflex om snelle,
passieve veranderingen van een
gewrichtsstand te compenseren (gebeurt
vooral als een myotatische reflex te traag is)
3