Sociaal Agogische Vaardigheden
Agogisch werken
Agogie(k) en veranderen
De wereld verandert in een hoog tempo en ook mensen veranderen:
- Ouder worden
- Aanpassen aan omstandigheden
- Jezelf of situatie om leven zinvoller te maken
- Ernstige problemen om eruit te komen of leren mee omgaan
Soms kan het nodig of handig zijn dat iemand (professioneel) je daarbij helpt, steunt of meedenkt =
werkgebied van de agogiek.
Maar veranderen kost tijd en energie want je moet soms nieuw normen, gewoontes, gedachten en
gedragen je eigen maken. Je wordt overspoeld door communicatie, die bedoeld is om gedrag te
beïnvloeden. Daarom gaat het hier over de manier waarop je mensen kan helpen, begeleiden of
beïnvloeden bij hun verandering. Het gaat hier enkel om de professionele beïnvloeding van mensen met de
bedoeling hun welzijn te verhogen door dienst- en hulpverlening:
- Maatschappelijk werk
- Werkbegeleiding
- Justitiehulp
- Opbouwwerk
- Psychotherapie
- Vormingswerk
- Voorlichting
- Organisatieadvies
1
, Agogiek: omschrijving
Agogiek = de leer of de studie van het doen veranderen van mensen. Het biedt aanwijzingen voor de wijze
waarop je mensen kan helpen, begeleiden of beïnvloeden in hun verandering. Het is ook nodig dat de
agogiek bestudeert hoe menselijke veranderingen plaatsvindt.
Sociale agogiek = de studie van de systematische en intentionele interventies gericht op het ondersteunen
van individuen en groepen in hun sociale en culturele ontplooiing.
= professionele beïnvloeding van mensen met de bedoeling dat deze mensen het op een of andere manier
beter krijgen (= verhogen van het welzijn).
Studie = een wetenschap
Om mensen in agogische beroepen te
ondersteunen in hun handelen
= handelingswetenschap
Systematisch Handelt volgens een methodiek en niet in het
wilde weg
Welke aanpak het meest effect zal hebben
Intentioneel (bedoeld) Doel = verandering ¹ willekeurig
Een verandering naar een situatie die van tevoren
gepland is
Doel is vooraf duidelijk
Interventies = tussenkomst in situaties
De bedoeling om een situatie te beïnvloeden
Individuen en groepen De cliënten in een agogisch proces
Sociale en culturele ontplooiing Doel = verbeteren van het welzijn
Begeleiding is gericht op psychosociale en
culturele veranderingen (= mensen meer of beter
te laten deelnemen aan de samenleving)
Psyche = psychische of Sociaal = onderlinge
geest verhoudingen van
mensen
2
, Verandering nader bekeken
Sociaal werkers willen verandering bij de mensen met wie ze werken als individu of als groep en willen
veranderingen op het niveau van de samenleving. Maar verandering stelt hoge eisen aan de betrokkenen.
Verandering kan een oude situatie vervangen zijn, of iets nieuws aan de situatie toevoegen. De
uitgangssituatie kan verschillend zijn in een veranderingsproces:
- Sociale agogiek: een negatieve of vervelende uitgangssituatie. Daarbij is er een probleem en de
verandering is het probleem wegwerken.
- Anagogiek: een positieve of goede uitgangssituatie. Hierbij streeft men naar nog een betere
toestand, een verbetering van de standaardsituatie. Hier bevindt zich ook de culturele en
vrijetijdsagogiek van sociaal cultureel werkers.
- Preventie: niet-veranderen van de situatie, bv. harm-reduction waarin men vermijdt dat de
gezondheidstoestand van een druggebruiker slechter wordt.
In de agogiek zijn de veranderingen blijvend van aard, waardoor deze moeilijker te realiseren is en er ook
meer tijd voor nodig is.
Verschillende niveaus van sociaal agogisch handelen
Een agoog (= hulpverlener) streeft verandering na op verschillende niveaus:
- Micro: individuele personen en (kleine) groepen
- Meso: organisaties en kleinere samenlevingsverbanden
- Macro: grote samenlevingsverbanden en maatschappij als geheel
Hier wordt vooral gefocust op het microniveau door de vaardigheden te
ontwikkelen in de interactie met cliënten.
3
Agogisch werken
Agogie(k) en veranderen
De wereld verandert in een hoog tempo en ook mensen veranderen:
- Ouder worden
- Aanpassen aan omstandigheden
- Jezelf of situatie om leven zinvoller te maken
- Ernstige problemen om eruit te komen of leren mee omgaan
Soms kan het nodig of handig zijn dat iemand (professioneel) je daarbij helpt, steunt of meedenkt =
werkgebied van de agogiek.
Maar veranderen kost tijd en energie want je moet soms nieuw normen, gewoontes, gedachten en
gedragen je eigen maken. Je wordt overspoeld door communicatie, die bedoeld is om gedrag te
beïnvloeden. Daarom gaat het hier over de manier waarop je mensen kan helpen, begeleiden of
beïnvloeden bij hun verandering. Het gaat hier enkel om de professionele beïnvloeding van mensen met de
bedoeling hun welzijn te verhogen door dienst- en hulpverlening:
- Maatschappelijk werk
- Werkbegeleiding
- Justitiehulp
- Opbouwwerk
- Psychotherapie
- Vormingswerk
- Voorlichting
- Organisatieadvies
1
, Agogiek: omschrijving
Agogiek = de leer of de studie van het doen veranderen van mensen. Het biedt aanwijzingen voor de wijze
waarop je mensen kan helpen, begeleiden of beïnvloeden in hun verandering. Het is ook nodig dat de
agogiek bestudeert hoe menselijke veranderingen plaatsvindt.
Sociale agogiek = de studie van de systematische en intentionele interventies gericht op het ondersteunen
van individuen en groepen in hun sociale en culturele ontplooiing.
= professionele beïnvloeding van mensen met de bedoeling dat deze mensen het op een of andere manier
beter krijgen (= verhogen van het welzijn).
Studie = een wetenschap
Om mensen in agogische beroepen te
ondersteunen in hun handelen
= handelingswetenschap
Systematisch Handelt volgens een methodiek en niet in het
wilde weg
Welke aanpak het meest effect zal hebben
Intentioneel (bedoeld) Doel = verandering ¹ willekeurig
Een verandering naar een situatie die van tevoren
gepland is
Doel is vooraf duidelijk
Interventies = tussenkomst in situaties
De bedoeling om een situatie te beïnvloeden
Individuen en groepen De cliënten in een agogisch proces
Sociale en culturele ontplooiing Doel = verbeteren van het welzijn
Begeleiding is gericht op psychosociale en
culturele veranderingen (= mensen meer of beter
te laten deelnemen aan de samenleving)
Psyche = psychische of Sociaal = onderlinge
geest verhoudingen van
mensen
2
, Verandering nader bekeken
Sociaal werkers willen verandering bij de mensen met wie ze werken als individu of als groep en willen
veranderingen op het niveau van de samenleving. Maar verandering stelt hoge eisen aan de betrokkenen.
Verandering kan een oude situatie vervangen zijn, of iets nieuws aan de situatie toevoegen. De
uitgangssituatie kan verschillend zijn in een veranderingsproces:
- Sociale agogiek: een negatieve of vervelende uitgangssituatie. Daarbij is er een probleem en de
verandering is het probleem wegwerken.
- Anagogiek: een positieve of goede uitgangssituatie. Hierbij streeft men naar nog een betere
toestand, een verbetering van de standaardsituatie. Hier bevindt zich ook de culturele en
vrijetijdsagogiek van sociaal cultureel werkers.
- Preventie: niet-veranderen van de situatie, bv. harm-reduction waarin men vermijdt dat de
gezondheidstoestand van een druggebruiker slechter wordt.
In de agogiek zijn de veranderingen blijvend van aard, waardoor deze moeilijker te realiseren is en er ook
meer tijd voor nodig is.
Verschillende niveaus van sociaal agogisch handelen
Een agoog (= hulpverlener) streeft verandering na op verschillende niveaus:
- Micro: individuele personen en (kleine) groepen
- Meso: organisaties en kleinere samenlevingsverbanden
- Macro: grote samenlevingsverbanden en maatschappij als geheel
Hier wordt vooral gefocust op het microniveau door de vaardigheden te
ontwikkelen in de interactie met cliënten.
3
