Samenvatting Didactiek 3

DEEL 1: Hoe kleuters leren


Wat is goed onderwijs?
 Als we inzicht hebben in het ontwikkelingsproces van kleuters en in de
ondersteunde sociaal emotionele factoren, dan kunnen we ons kleuteronderwijs
daarop afstemmen

Ontwikkelingsproces: hoe zijn kinderen aan het ontwikkelen? Welke stappen
zetten ze allemaal? Hoe kan ik daarop afstemmen?

Kleuters leren op incidentele manier maar groeien naar intentioneel
leren (1llj)

Onderwijsvisie: visies op ontwikkeling
DE VISIE DIE HET MEESTE ZAL GEBRUIKT WORDEN
‘= Sociaal constructivistische visie op leren en ontwikkelen  Je kunt de
ontw. wel stimuleren en voorwaarden scheppen om ontw. te laten plaatsvinden
maar kind moet het zelf doen.’  Wisselwerking lkr- kind, ontw. kinderen
volgen,..

Verschil tss sociaal constructivistische visie en constructivistische visie
Sociaal = Kinderen doen kennis op in interactie met omgeving: leren van elkaar,
leren van lkr,  beinvloeden elkaar

Constructivistische = Kinderen doen eigen kennis op met materiaal

Programmagericht leren: Ontwikkeling moet gestuurd worden
 meer bekijken vanuit perspectief lkr, begeleiders
 Welke doelen wil ik op welk moment bereiken?
 ontw. proces sturen!

Deze 2 visies komen terug in overgang 3kkl naar eerste llj
- Programmagericht: hoe ga je kinderen op zelfde niveau brengen?
- Construvistische: kinderen staan op verschillende niveaus voor overgang
eerste llj, hoe pak je dat aan?
 discussie: hoe bekijken we die overstap? Hoe kunnen we ze daarop
voorbereiden?




SLECHT Comfort zone = als er geen uitdaging is vinden ze het te saai
SLECHT Chaos zone= als het te moeilijk wordt is er angst
GOED: Learning zone = blijven binnen leerzone, niet teveel aanbieden maar ook
niet te weinig, zorg voor voldoende uitdaging

Hoe kan ik bij elk kind in de learning zone blijven? Observeren kind!!
KINDVOLGSYSTEEM  constructivistische visie + programmagerichte visie
 Observaties bijhouden, registreren

1

,Spelen bevordert ontwikkeling
 Bij overgang 1ste llj: grote breuk  discussies!
 Groeien naar intentioneel leren (in 3kkl)
- In welke mate moeten ze werken
- In welke mate mogen ze nog spelen
- Moet het lager onderwijs meer gericht zijn op kleuteronderwijs?

Oudste kleuters tonen meer taakgerichtheid
- Gerichter taak maken
- Groeien naar taakgerichtheid
- Hoe kan ik dat tot een goed einde brengen?
- Belangrijk voor eerste llj

Innerlijk spreken
- Nadenken over hoe ik iets kan aanpakken: wat ik ga doen, hoe ga ik het
doen,.. (zeggen in zichzelf)
- Bij jongste: doeen wat lkr zeggen
- Belangrijk voor eerste llj


Luisteren naar abstracties
- Bij jonge kleuters: concrete dingen (pictogrammen, materialen..)gebruiken
als je iets uitlegt, instructies geeft
- Bij oudere kleuters: iets minder nood aan concrete dingen luisteren naar
woorden, opdrachten, keuzes  maken mentale voorstelling van die zaken
- Belangrijk voor eerste llj




‘Gerichte aandacht voor ontw. mogelijkheden en beperkingen van kinderen
geven richting aan didactische handelen van lkr’  constructivistiche visie: ik
volg kind, ik kijk hoe ze ontwikkelen, vanuit dat weet ik hoe ik moet handelen

Ontwikkelingspsychologie en didactiek: onlosmakend met elkaar
verbonden
(hfst 4 + 5) Ontwikkelingspsychologie om te weten waar kind zit in ontw +
didactiek: weten hoe je verdere stappen moet zetten

Voorwaarden voor ontwikkeling: sociaal emotionele
factoren
 hoe voelt een kind zich? Welbevinden, betrokkenheid? (hfst 4) positieve
zelfbeeld..
 Pedagogisch handelen
 zorgcontinuum: (hfst3) hoe kunnen we ervoor zorgen dat ze zich goed voelen,
dat de ontw. goed verloopt?

Als lkr begeleiden: Hoe?
- Kindvolgsystemen
2

,- Beschikken over kennis: ontw psychologie, leerpedagogiek, culturele
achtergrond kind, ontw. stoornissen
- Differentieren
- Ontw. wijze van elk kind tegemoetkomen




3

, DEEL 2: Pedagogisch handelen



Link met hoofdstukken
Om tot ontwikkeling te kunnen komen: volgen ontw. prcoes + aandacht voor
sociale-emotioenele factoren (voorwaarden) (hfst1)
- Positief zelfbeeld
- Betrokkenheid/welbevinden
- Mogelijkheden bieden om te leren uit ervaringen
- Zorg voor kinderen (hfst 3)

Hoe werken we aan een zorgbrede aanpak? (hfst 3)
- PEDAGOGISCH HANDELEN
- Differentieren

Schoolrijphied is een proces waar kind, ouder en lkr betrokken zijn: (hfst 7)
- Pedagogisch en didactisch begeleiden
 zelfsturing stimuleren: autonomie stimuleren



AANPAK EFFECT
context PROCES doelen
principes output
AANPAK PROCES EFFECT
- Rijke leeromgeving Welbevinden/ - Gave emotionele ontw.
- ruimte voor initiatief betrokkenheid - Exploratiedrang
- positief klimaat - Competenties
- leerkrachtenstijl - verbondenheid

Bij pedagogisch handelen zitten we bij AANPAK: leerkrachtenstijl!


CENTRALE VRAAG: WELKE IMPACT HEEFT DE MANIER WAAROP WIJ MET
DE KINDEREN COMMUNICEREN? WELK EFFECT




Pedagogische relatie
“Een goede relatie hebben met elk kind is een belangrijke voorwaarde
om kinderen te begeleiden in hun ontwikkeling.”

Gericht op de belangen van het kind  niet op belangen lkr = geen gelijkheid
WEL gelijkwaardigheid = wederzijds betrokkenheid, vertrouwen en waardering

Neem emoties van kind serieus  als kind vb. iets erg vindt moet je het
accepteren dat hij het erg vindt!

4