Geschiedenis Legende: Rome is ontstaan in 753 v.C
Werkelijkheid: 7e eeuw v.C.
Legende Romelus & Remus: het beeld van de wolf gaat terug op de oudheid. Romelus & Remus zelf, zijn
beelden uit de 16de eeuw en zijn onder het beeld geplaatst.
Precies zoals wij het RR gebruiken, er is het oude recht en het gerecipieerde recht.
Een nederzetting van bescheiden omvang ! agrarisch en primitief
(vb. Spiegelstraf: men wil heel duidelijk straffen. Wat men andere aandoet, doet men de dader ook aan. In de straf zie je de spiegel van
het misdrijf.)
Stadstaat is militair sterk. Staatsorganisatie is gebaseerd op het militair. De term civis (romeinse burger)
wordt aan militaire taal ontleend en betekent daar wapenbroeder.Je wordt handelingsbekwaam (je kunt
rechten uitoefenen) als je militair bent. Militaire inzet wordt beloond (na 10 jaar in de strijd) met
vrijheden/libertates zoals vrijheid van meningsuiting, voorrang van rechtsmacht of verkiesbaarheid, …
Deze fundamentele vrijheden heten mos maiorum, “zeden van de ouden” of m.a.w. gewoonterechtelijke
gegroeide machtsbeschermingen.
Basis: de familia (kleinste kern van de staat)
! Hoeksteen van de burgerlijke samenleving. Een verzamelnaam voor zowel de groep mensen, als de gronden
en goederen die beheerd worden door de pater familias
! Pater familias = de baas van de familia, eigenaar van grond,vrijen die op het domein leven en aan hem
gebonden zijn, goederen + de slaven die op het domein werken.
,Instellingen • DE KONINGSTIJD (753v.C. tot 510 v.C)
Koninkrijk Rome met de koning als militaire aanvoerder. Heeft een imperium (=soevereine macht) die hij niet
volledig kan gebruiken, omdat hij beperkt wordt door de libertates van de stijders. Rex: de
imperumbevoegdheid
3 standen:
-‐ Patriciërs: grondbezitters
-‐ Plebejers: hebben niet dezelfde rijkdom maar zijn wel vrij
-‐ Clientes: zijn verbonden a/d patriciërs
• DE REPUBLIEK (vanaf 510 v.C.)
! wordt als ideaal beschouwd (later overgegaan in keizerrijk)
De Senaat (senex)
- Senex: oude man
- “raad van de ouden”: het zijn rustige, verzadigde mensen, met ervaring & kennis
- aanvankelijk enkel de hoofden van patricische families, later ook plebejers
- geen verkiezingen, toegang op basis van verdiensten (meestal oud-magistraten) eenmaal je erin zit, zit je
erin voor de rest van je leven
- je blijft senator voor het leven
- zwaartepunt voor Romeins politieke leven
Vier volksvergaderingen (Populus)
- 3 comitia: zowel patriciërs als plebejers, syn. (PP)
comitia centuriata: gebaseerd op militaire grondslag
tributa: gebaseerd op stadswijken en de oude tribus
curiata: gebaseerd op territoriale indeling
- volksraad: enkel plebejers, syn. Concilium plebis
- hele vrije bevolking vertegenwoordigd
- maakt wetten
Magistraten
- mensen in dienst van de staat, omdat men iets kan. (niet omdat het grootgrondbezitters waren)
- vervullen openbare functies + worden verkozen
, priesters: religieuze opdrachten
consuls: politieke en militaire bevoegdheden (beetje de eerste minister, ze zijn met 2)
praetoren: juridische bevoegdheden (minister van justitie)
censoren: toezicht op goede zeden + opstellen 5-jaarlijkse
volkstellingen als basis voor fiscaliteit + houden bij wie belasting (cijns) betaalt (overheid die bepaalde
documenten niet laat publiceren)
quaestoren: openbare financiën, boekhouding vh parlement
aedielen: marktaangelegenheden
volkstribunen: rechten van plebejers verdedigen (door een plebejer, tegen een patriciër)
dictator: 1 man die door consuls wordt aangesteld in noodsituaties en bijzondere volmachten heeft.
= annualiteit (annaliteit): een magistraat wordt slechts voor 1 jaar aangesteld om machtsmisbruik te
voorkomen. Na een jaar kunt u uw taak zo goed kennen, de misbruiken, de achterpoortjes,… dus je wordt te
gevaarlijk en de taak wordt doorgegeven aan een ander. Onmiddellijke herverkiezing is ook niet mogelijk, later
kan je wel opnieuw verkozen worden.
= collegialiteit: voor elke functie zijn meerdere magistraten aangesteld zodat ze elkaar kunnen controleren.
We stellen een college aan. Ze mogen allemaal de bevoegdheid uitoefenen, en elk apart handelen, maar ze
houden elkaar in de gaten. Ze kunnen een veto stellen tegen een andere.
Wat als er een probleem is tussen 2 consuls? ! je stelt een dictator aan voor 6 maanden en dan moet hij weer
weg. Hij heeft een beperkte bevoegdheid in de tijd.
= lex curiata de imperio: besluit van de comitia curiata (volksvergadering) waarbij de pas verkozen hogere
magistraten imperium wordt verleend. (aan consuls en praetoren)
= hiërarchie: de hogere magistraten mogen lagere controleren en zelfs schorsen
= magistraten kunnen door de Senaat over hun imperium ter verantwoording geroepen worden en zijn zelfs
strafrechtelijk aansprakelijk voor malversaties (=ambtsmisdaad)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper seller123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.