Samenvatting Sociologie (3de jaar) ( )

SOCIOLOGIE
DEVIANTIE

 Gedrag dat afwijkt van de norm
 Voorbeeld: langdurig ziek, criminieel gedrag
 Dia 2: man met ernstig psychische stoornis  trapedomanie
o Behandeling: slavernij, zweepslagen

DEFINITIE

 Deviant gedrag (zorg): stoornis of ziekte
 Sociologische refelctie op afwijkend gedrag en stoornis
 Variaties in gedrag  categoriseren als afwijkend
 Afwijking van culturele normen
 Leken VS professionelen
o Leek
 iemand die geen specifieke opleiding heeft gekregen
 oordeelt vanuit intuïtie/ buikgevoel
 gedrag is raar, abnormaal
o Professionelen
 Kijken op specifieke manier naar afwijking
 opleiding vb sociaal werker, VPK, ergotherapeuten,….  standpunten kunnen
verschillen
 Gedrag is afwijkend als
o Oordeel ander, negatief oordeel, wijze waarop anderen ons gedrag waarnemen
o Vergelijking met een context ( gangbare normen binnen een cultuur)
o Neiging tot labelen
 Criminialiteit (rechtelijk)
 Mentale stoornissen
 Professionele visie op deviantie
o Vooral medische en sociale wetenschappen
 3 disciplines
 Psychiatrie
 Pscyhologie
 Sociologie
o Overlappend maar ook vaak tegenstrijdige hypothesen
o Binnen elk van deze 3 disciplines geen stabiliteit
o Geen kennis opbouw, bepaalde theorie op een bepaald moment dominant

TOEPASSING GEESTELIJKE GEZONHEID: PSYCHIATRIE

 Dominante visie
 Medicaliseren van afwijkend gedrag  beschouwen als gevolg van een ziekte

,  Diagnose (ziekte identificeren), prognose (toekomstig verloop), etiologie (oorzaak), behandeling
(chemotherapie, hoe met ziekte omgaan)
 Denken in termen van ziekte en gezondheid
 Medicaliserend en biologiserend model dominant: probleamatisch gedrag is een uiting van een ziekte ,
met biologische oorzaak
 Zwakke punten
o Geen bewijs van biologische oorzaak
o Diagnose heeft altijd betrekking op het gedrag van de persoon
 Verschillende visies
o Mendel: erfelijkheid
o In jaren 30 en 40 nefaste gavolgen  mensen waren biologisch minderwaardig
o Tijdens WO2  actieve uitroeiing van mensen met mentale stoornissen  aan hun lot
overgelaten en sterven aan honger en ontbering
o Later: mentale stoornissen een psychosociale etiologie  meer humane behandeling 
institutionele psychotherapie ( overdag gaan werken)
o Antipsychiatrie: mentale ziekte bestaat niet, samenleven en de vraag naar sociale
verhoudingen
o Vanaf jaren 80: terug medicalisering
 Evolutie sinds 20ste eeuw: steriliseren van mensen

TOEPASSING GEESTELIJKE GEZONDHEID: PSYCHOLOGIE

 Verschillende standpunten
o Statistisch standpunt
o Standpunt van het ideaal
o De aanwezigheid van specifiek gedrag
o Verstoorde cognities
 Statische standpunt: klokcurve
o Normale verdeling
o Wie bepaalt er wat er normaal is?
 Cutt-off punten
 Waardeoordeel door leken en professionelen  deviant gedrag
o vb laag IQ instellingen om te helpen tot een normaal persoon, niet voor mensen met hoog IQ

TOEPASSING GEESTELIJKE GEZONDHEID: SOCIOLOGIE

 Verschillende perspectieven
o Sociaal veroorzaking
o Sociaal constructivisme
o Symbolisch interactionisme ( labeling)


POSITIVISME

 Sociologische factoren die een oorzakelijk effect hebben op mentale stoornissen
 Sociale invloeden spelen rol in de etiologie van aadoeningen
 Correlaties (vb ADHD,ASS, schizofrenie)
o Stoornis duidelijk genetische oorzaak, ouders gaan op zoek naar info
o ADHD: ouders die een huis huren, kind later op het jaar geboren, sociale klasse
 Mentale stoornissen beschouwd als objectieve werkelijkheid