Hoofdstuk 5: Het gastro-intestinaal stelsel
Acute buikpijn
= verzamelnaam voor hevige buikpijn zonder voorlopige diagnose
Geen chronische pijn
Soorten pijn:
Koliekpijn Afsluiting holle organen (bv. Niersteen, galsteen)
Bewegingsdrang
Wisselend verloop
Continue pijn Prikkeling van buikvlies (bv. Perforatie, appendicitis)
Scherpe, stekende pijn
Slechter bij bewegen
Oorzaken:
Infectie Koorts
Pijn komt langzaam en verergert progressief
Aanwijzing voor: appendicitis, cholecystitis, diverticulitis
Perforatie Hevige pijn die plots begonnen is
Eerst plaatselijk, later over volledig abdomen
Aanwijzing: perforatie ulcus maag/ duodenum trauma of voorwerp, of van
galblaas
Bloeding Relatief weinig pijn die continu aanwezig is
Ev. gerefereerde pijn (schouderpijn)
Hypotensie, shock Aanwijzing ruptuur milt, lever, mesenteriumscheur, extra-uteriene
zwangerschap, bloeding tgv anticoagulantia
Obstructie Koliekpijn met pijnvrije intervallen zonder koorts
Aanwijzing voor: ingeklemde breuk, galsteen-of niersteen, dunne darm of colon
ileus, paralytische ileus
Vasculaire Plots begin hevige pijn, niet specifiek abdominaal
problemen Aanwijzing voor: dreigend rupturerend abdominaal aneurysma, trombose van
mesenterium
1
, Plaats van pijn:
Rechter onderste Appendicitis
kwadrant Niet-specifieke buikpijn
Ingeklemde breuk
Diverticulitis
Uretersteen
Rechter bovenste Cholecystitis
kwadrant Hepatitis
Leverabces of tumor
Maagstreek Maag of duodenumulcus
Pancreatitis
Hartinfarct
Abdominaal aneurysma
Linker onderste kwadrant Peridiverticulitis
Ingeklemde breuk
Extra-uteriene zwangerschap
Follikelbloeding
Ovariumcyste
Uretersteen
Linker bovenste kwadrant Miltruptuur of infarct
Pleurale pneumonie
Flankpijn Niersteen
Pyelitis
Retroperitoneale bloeding
Klinisch onderzoek:
o Zien:
Zwelling buik
Bewegen of stilliggen
Huiduitslag
Stoelgang (bloed, zwart)
Hematurie
o Voelen:
2
Acute buikpijn
= verzamelnaam voor hevige buikpijn zonder voorlopige diagnose
Geen chronische pijn
Soorten pijn:
Koliekpijn Afsluiting holle organen (bv. Niersteen, galsteen)
Bewegingsdrang
Wisselend verloop
Continue pijn Prikkeling van buikvlies (bv. Perforatie, appendicitis)
Scherpe, stekende pijn
Slechter bij bewegen
Oorzaken:
Infectie Koorts
Pijn komt langzaam en verergert progressief
Aanwijzing voor: appendicitis, cholecystitis, diverticulitis
Perforatie Hevige pijn die plots begonnen is
Eerst plaatselijk, later over volledig abdomen
Aanwijzing: perforatie ulcus maag/ duodenum trauma of voorwerp, of van
galblaas
Bloeding Relatief weinig pijn die continu aanwezig is
Ev. gerefereerde pijn (schouderpijn)
Hypotensie, shock Aanwijzing ruptuur milt, lever, mesenteriumscheur, extra-uteriene
zwangerschap, bloeding tgv anticoagulantia
Obstructie Koliekpijn met pijnvrije intervallen zonder koorts
Aanwijzing voor: ingeklemde breuk, galsteen-of niersteen, dunne darm of colon
ileus, paralytische ileus
Vasculaire Plots begin hevige pijn, niet specifiek abdominaal
problemen Aanwijzing voor: dreigend rupturerend abdominaal aneurysma, trombose van
mesenterium
1
, Plaats van pijn:
Rechter onderste Appendicitis
kwadrant Niet-specifieke buikpijn
Ingeklemde breuk
Diverticulitis
Uretersteen
Rechter bovenste Cholecystitis
kwadrant Hepatitis
Leverabces of tumor
Maagstreek Maag of duodenumulcus
Pancreatitis
Hartinfarct
Abdominaal aneurysma
Linker onderste kwadrant Peridiverticulitis
Ingeklemde breuk
Extra-uteriene zwangerschap
Follikelbloeding
Ovariumcyste
Uretersteen
Linker bovenste kwadrant Miltruptuur of infarct
Pleurale pneumonie
Flankpijn Niersteen
Pyelitis
Retroperitoneale bloeding
Klinisch onderzoek:
o Zien:
Zwelling buik
Bewegen of stilliggen
Huiduitslag
Stoelgang (bloed, zwart)
Hematurie
o Voelen:
2
