Eigentijdse geschiedenis
Inhoudsopgave
1 Introductie van eigentijdse geschiedenis door de ogen van Trump ......................................................... 4
1.1 Ecologie: klimaatverandering .............................................................................................................. 4
1.2 Demografie: feedbackloop energievoorziening ................................................................................... 5
1.3 Economie en maatschappij: internationale migratie ........................................................................... 6
1.4 Internationale politiek: terrorisme en koude oorlog in Azië en Europa................................................ 7
2 Wat is eigentijdse geschiedenis ............................................................................................................. 11
2.1 Peak Oil .............................................................................................................................................. 13
2.2 Samenvatting van cirteria ter afbakening ......................................................................................... 13
2.3 Groeivernellingen: great acceleration ................................................................................................ 14
2.3.1 Bevolkingsgroei ............................................................................................................................. 14
Economische groei....................................................................................................................................... 14
Energieverbruik ........................................................................................................................................... 14
Stijging CO2-uitstoot.................................................................................................................................... 15
3 ..................................................................................................................................................................... 15
3.1 Geschiedenis van het vakdomein ....................................................................................................... 15
4 ..................................................................................................................................................................... 15
4.1 Globale samenhang ........................................................................................................................... 15
4.1.1 Aralmeer ........................................................................................................................................ 16
5 Biosfeer onder druk: ecologie ............................................................................................................... 19
5.1 Inleiding.............................................................................................................................................. 19
5.2 3 manifestaties die drukken op het milieu: Bodem, lucht en water ................................................... 19
5.2.1 Bodem ........................................................................................................................................... 20
5.2.2 Lucht .............................................................................................................................................. 21
5.2.3 Water ............................................................................................................................................ 22
6 Oorzaken druk op milieu ....................................................................................................................... 24
6.1 Bevolkingsgroei en urbanisering ........................................................................................................ 24
6.1.1 Theorie van de demografische transitie: Waarom groeit de wereldbevolking zo explosief aan? 25
6.1.2 Mortaliteitstranistie ...................................................................................................................... 27
7 Orde en wanorde in de wereld .............................................................................................................. 44
7.1 Nuclear age ........................................................................................................................................ 47
7.2 De VS en de USSR van koude vrede naar koude oorlog...................................................................... 48
7.3 Koude oorlog ...................................................................................................................................... 50
7.3.1 Oorzaken ....................................................................................................................................... 50
7.3.2 De directe naoorlog ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
,8 De directe naoorlog .............................................................................................................................. 56
8.1 Hoe kwam de oorlog tot ontwikkeling en werd e onvermijdelijk ....................................................... 62
Blokvorming ..................................................................................................................................................... 66
8.2 Koude oorlog in Azië............................................................................... Error! Bookmark not defined.
9 Dekolonisatie in Azië – globaliisering van de koude oorlog ..........................Error! Bookmark not defined.
9.1 Wapen en ruimtewedloop .................................................................................................................. 84
9.2 Dood van stalin en destalinisering ..................................................................................................... 87
9.3 Berlijnse muur en cubacrisis ................................................................... Error! Bookmark not defined.
,
, 1 Introductie van eigentijdse geschiedenis door de
ogen van Trump
4 thema’s die de lijnen vormen van de cursus
→ zijn onlosmakelijk verbonden aan mekaar
1. Ecologie
2. Demografie en energie
3. Economie en maatschappij
4. Internationale politiek
Basis leggen door inleidende hoofdstukken die de ondergrond van conflicten in koude oorlog
leggen
→ Trump is geen toeval: legt aandacht op bv Panamakanaal
Grondstoffennood in VS door olieafhankelijkheid
= drijver van internationale geopolitiek
1.1 Ecologie: klimaatverandering
Trump zet opnieuw in op fossiele brandstof, gas en olie
Groene maatregelen van Biden worden genegeerd en vervangen
oorzaak: VS kon recent weer exporteur worden van gas en olie door fracking
Olieproductie en gasproductie neemt toe door exploitatie van niet conventionele voorraden
olie en gas
Fracking= schalielagen barsten waardoor gas en olie vrijkomen
=> uitbreiding van olie & gasproductie in de VS
=> milieuvervuilend en energieverspillend
Gevolg = VS is olie-onafhankelijk geworden, meer export
negatieve milieueffecten
Kaart obv gegevens ivm klimaat-en natuurrampen met hoge kosten in 2021
(meer dan 1 miljard dollar)
• Bosbranden: denk aan Californië
• Tornados
• Droogtes
• Hevige neerslag, stromen
• Stijging van zeeniveau: bedreiging van Miami
➔ mensheid heeft grotere energienoden
Sinds het einde van WO2 is onze behoefte aan energie een belangrijke drijver van conflict
= door de mens gecreerde klimaatverandering
Inhoudsopgave
1 Introductie van eigentijdse geschiedenis door de ogen van Trump ......................................................... 4
1.1 Ecologie: klimaatverandering .............................................................................................................. 4
1.2 Demografie: feedbackloop energievoorziening ................................................................................... 5
1.3 Economie en maatschappij: internationale migratie ........................................................................... 6
1.4 Internationale politiek: terrorisme en koude oorlog in Azië en Europa................................................ 7
2 Wat is eigentijdse geschiedenis ............................................................................................................. 11
2.1 Peak Oil .............................................................................................................................................. 13
2.2 Samenvatting van cirteria ter afbakening ......................................................................................... 13
2.3 Groeivernellingen: great acceleration ................................................................................................ 14
2.3.1 Bevolkingsgroei ............................................................................................................................. 14
Economische groei....................................................................................................................................... 14
Energieverbruik ........................................................................................................................................... 14
Stijging CO2-uitstoot.................................................................................................................................... 15
3 ..................................................................................................................................................................... 15
3.1 Geschiedenis van het vakdomein ....................................................................................................... 15
4 ..................................................................................................................................................................... 15
4.1 Globale samenhang ........................................................................................................................... 15
4.1.1 Aralmeer ........................................................................................................................................ 16
5 Biosfeer onder druk: ecologie ............................................................................................................... 19
5.1 Inleiding.............................................................................................................................................. 19
5.2 3 manifestaties die drukken op het milieu: Bodem, lucht en water ................................................... 19
5.2.1 Bodem ........................................................................................................................................... 20
5.2.2 Lucht .............................................................................................................................................. 21
5.2.3 Water ............................................................................................................................................ 22
6 Oorzaken druk op milieu ....................................................................................................................... 24
6.1 Bevolkingsgroei en urbanisering ........................................................................................................ 24
6.1.1 Theorie van de demografische transitie: Waarom groeit de wereldbevolking zo explosief aan? 25
6.1.2 Mortaliteitstranistie ...................................................................................................................... 27
7 Orde en wanorde in de wereld .............................................................................................................. 44
7.1 Nuclear age ........................................................................................................................................ 47
7.2 De VS en de USSR van koude vrede naar koude oorlog...................................................................... 48
7.3 Koude oorlog ...................................................................................................................................... 50
7.3.1 Oorzaken ....................................................................................................................................... 50
7.3.2 De directe naoorlog ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
,8 De directe naoorlog .............................................................................................................................. 56
8.1 Hoe kwam de oorlog tot ontwikkeling en werd e onvermijdelijk ....................................................... 62
Blokvorming ..................................................................................................................................................... 66
8.2 Koude oorlog in Azië............................................................................... Error! Bookmark not defined.
9 Dekolonisatie in Azië – globaliisering van de koude oorlog ..........................Error! Bookmark not defined.
9.1 Wapen en ruimtewedloop .................................................................................................................. 84
9.2 Dood van stalin en destalinisering ..................................................................................................... 87
9.3 Berlijnse muur en cubacrisis ................................................................... Error! Bookmark not defined.
,
, 1 Introductie van eigentijdse geschiedenis door de
ogen van Trump
4 thema’s die de lijnen vormen van de cursus
→ zijn onlosmakelijk verbonden aan mekaar
1. Ecologie
2. Demografie en energie
3. Economie en maatschappij
4. Internationale politiek
Basis leggen door inleidende hoofdstukken die de ondergrond van conflicten in koude oorlog
leggen
→ Trump is geen toeval: legt aandacht op bv Panamakanaal
Grondstoffennood in VS door olieafhankelijkheid
= drijver van internationale geopolitiek
1.1 Ecologie: klimaatverandering
Trump zet opnieuw in op fossiele brandstof, gas en olie
Groene maatregelen van Biden worden genegeerd en vervangen
oorzaak: VS kon recent weer exporteur worden van gas en olie door fracking
Olieproductie en gasproductie neemt toe door exploitatie van niet conventionele voorraden
olie en gas
Fracking= schalielagen barsten waardoor gas en olie vrijkomen
=> uitbreiding van olie & gasproductie in de VS
=> milieuvervuilend en energieverspillend
Gevolg = VS is olie-onafhankelijk geworden, meer export
negatieve milieueffecten
Kaart obv gegevens ivm klimaat-en natuurrampen met hoge kosten in 2021
(meer dan 1 miljard dollar)
• Bosbranden: denk aan Californië
• Tornados
• Droogtes
• Hevige neerslag, stromen
• Stijging van zeeniveau: bedreiging van Miami
➔ mensheid heeft grotere energienoden
Sinds het einde van WO2 is onze behoefte aan energie een belangrijke drijver van conflict
= door de mens gecreerde klimaatverandering
