SR SV H8 Formeel strafrecht: de strafprocedure (opsporing,
vervolging en berechting)
Voorbereidend onderzoek
Voordat de strafrechter in Nederland een strafzaak gaat berechten, vindt er eerst een
feitenonderzoek plaats door zogenoemde opsporingsambtenaren of
onderzoeksrechters. We noemen dit de fase van het voorbereidend onderzoek.
Onderzoek dat aan de berechting voorgaat.
Opsporing
(art.132a Sv) Bij het doen van opsporing proberen we vast te stellen of iemand een
strafbaar feit kan begaan, begaat of zou hebben begaan.
Het moet gaan om een onderzoek onder gezag van de officier van justitie.
Onderzoek door de rechter-commisaris
De OvJ kan vorderen dat dit onderzoek wordt gedaan door een rechter-commissaris.
Ook een verdachte kan een rechter-commissaris verzoeken onderzoek te verrichten. De
rechter-commissaris heeft namelijk soms meer bevoegdheden.
Toezicht op de voortgang van het onderzoek door de rechter-commisaris
De rechter-commissaris houdt ook toezicht op het goede verloop van het onderzoek en
de voortvarendheid daarvan.
Personen met opsporing belast
De wet maakt onderscheid tussen algemene en bijzondere opsporingsambtenaren. Ze
kunne in het volgende worden onderverdeeld:
- De officieren van justitie
- De opsporingsambtenaren van politie
- De hulpofficieren van justitie: tussen categorie met meer bevoegdheden dan Oa
maar minder dan OvJ
- Officieren en onderofficieren van de Koninklijke Marechaussee
De buitengewone opsporingsambtenaren gaan bijvoorbeeld over de belastingdienst,
gemeentelijke toezichthouders of boswachters.
Verbalisering
Alle ambtenaren zijn verplicht hun bevindingen op te schrijven. Dit proces-verbaal moet
worden opgemaakt, gedateerd en ondertekend. De ambtenaar moet tot slot redenen
van wetenschap aantonen. Dit kan worden ingediend als bewijs.
Aanvang opsporing
Relatief rechercheren = De opsporing naar aanleiding van een redelijk vermoeden van
, een strafbaar feit (art. 27 Sv) Het onderzoeken van feiten naar aanleiding van een
bepaalde gebeurtenis.
Proactief rechercheren wanneer er nog geen concrete strafbare gedraging is begaan.
Bijzondere bevoegdheden
Opsporing kan zelfs al een begin maken wanneer er in een zekere fase nog geen sprake
is van een concreet begane strafbare gedraging.
Bijzondere opsporingsbevoegdheden mogen in bepaalde gevallen al worden ingezet
wanneer er sprake is van het doen van onderzoek naar aanleiding van aanwijzingen dat
strafbare gedragingen zijn begaan, worden begaan of zullen worden begaan, zonder dat
er sprake is van een concrete verdenking of verdachte van een dergelijke strafbare
gedraging.
Opsporingsbevoegdheden
Opsporingsbevoegdheden kunnen worden onderverdeeld in ´opsporingstechnieken´
en ´dwangmiddelen´.
Bij de toepassing van een dwangmiddel wordt de opsporingsbevoegdheid tegen de wil
en desnoods met dwang op de verdachte uitgeoefend. Verzet hiertegen kan zelfs een
strafbaar feit opleveren.
Bij toepassing van bijzondere opsporingsbevoegdheden ondervindt een verdachte
veelal geen of minder helder. Sterker nog, vaak weet de verdachte niet eens dat er een
opsporingsbevoegdheid op hem wordt uitgeoefend omdat de toepassing heimelijk is.
Wanneer een opsporingsbevoegdheid niet in de wet is opgenomen, dient de overheid
zich te onthouden van het beperken van het (grond)recht van de burger en mag die, in
de meeste gevallen, niet worden gebruikt.
Figuur 8.2 Inbreuk opsporingshandelingen op de grondrechten van burgers
Opsporingsambtenaren hebben ook controlebevoegdheden. Bevoegdheden die niet
binnen de sfeer van het strafprocesrecht worden uitgeoefend maar buiten de sfeer van
het strafprocesrecht liggen. Controlebevoegdheden hebben de strekking om de
naleving van bepaalde voorschriften te controleren.
De vervolging
Onder vervolging werd verstaan het voorleggen van een strafzaak van een verdachte
aan een rechter. Wanneer de officier van justitie besluit om een verdachte te vervolgen,
wordt de zaak aan de rechter voorgelegd. Op het moment dat de OvJ de rechter betrekt
in de strafzaak is er sprake van vervolging.
Strafbeschikking is wanneer deze bevoegdheid aan een opsporingsambtenaar (straf
beschikte) word gegeven. Dit is alleen bij kleine delicten gaat over een misdrijf waar niet
vervolging en berechting)
Voorbereidend onderzoek
Voordat de strafrechter in Nederland een strafzaak gaat berechten, vindt er eerst een
feitenonderzoek plaats door zogenoemde opsporingsambtenaren of
onderzoeksrechters. We noemen dit de fase van het voorbereidend onderzoek.
Onderzoek dat aan de berechting voorgaat.
Opsporing
(art.132a Sv) Bij het doen van opsporing proberen we vast te stellen of iemand een
strafbaar feit kan begaan, begaat of zou hebben begaan.
Het moet gaan om een onderzoek onder gezag van de officier van justitie.
Onderzoek door de rechter-commisaris
De OvJ kan vorderen dat dit onderzoek wordt gedaan door een rechter-commissaris.
Ook een verdachte kan een rechter-commissaris verzoeken onderzoek te verrichten. De
rechter-commissaris heeft namelijk soms meer bevoegdheden.
Toezicht op de voortgang van het onderzoek door de rechter-commisaris
De rechter-commissaris houdt ook toezicht op het goede verloop van het onderzoek en
de voortvarendheid daarvan.
Personen met opsporing belast
De wet maakt onderscheid tussen algemene en bijzondere opsporingsambtenaren. Ze
kunne in het volgende worden onderverdeeld:
- De officieren van justitie
- De opsporingsambtenaren van politie
- De hulpofficieren van justitie: tussen categorie met meer bevoegdheden dan Oa
maar minder dan OvJ
- Officieren en onderofficieren van de Koninklijke Marechaussee
De buitengewone opsporingsambtenaren gaan bijvoorbeeld over de belastingdienst,
gemeentelijke toezichthouders of boswachters.
Verbalisering
Alle ambtenaren zijn verplicht hun bevindingen op te schrijven. Dit proces-verbaal moet
worden opgemaakt, gedateerd en ondertekend. De ambtenaar moet tot slot redenen
van wetenschap aantonen. Dit kan worden ingediend als bewijs.
Aanvang opsporing
Relatief rechercheren = De opsporing naar aanleiding van een redelijk vermoeden van
, een strafbaar feit (art. 27 Sv) Het onderzoeken van feiten naar aanleiding van een
bepaalde gebeurtenis.
Proactief rechercheren wanneer er nog geen concrete strafbare gedraging is begaan.
Bijzondere bevoegdheden
Opsporing kan zelfs al een begin maken wanneer er in een zekere fase nog geen sprake
is van een concreet begane strafbare gedraging.
Bijzondere opsporingsbevoegdheden mogen in bepaalde gevallen al worden ingezet
wanneer er sprake is van het doen van onderzoek naar aanleiding van aanwijzingen dat
strafbare gedragingen zijn begaan, worden begaan of zullen worden begaan, zonder dat
er sprake is van een concrete verdenking of verdachte van een dergelijke strafbare
gedraging.
Opsporingsbevoegdheden
Opsporingsbevoegdheden kunnen worden onderverdeeld in ´opsporingstechnieken´
en ´dwangmiddelen´.
Bij de toepassing van een dwangmiddel wordt de opsporingsbevoegdheid tegen de wil
en desnoods met dwang op de verdachte uitgeoefend. Verzet hiertegen kan zelfs een
strafbaar feit opleveren.
Bij toepassing van bijzondere opsporingsbevoegdheden ondervindt een verdachte
veelal geen of minder helder. Sterker nog, vaak weet de verdachte niet eens dat er een
opsporingsbevoegdheid op hem wordt uitgeoefend omdat de toepassing heimelijk is.
Wanneer een opsporingsbevoegdheid niet in de wet is opgenomen, dient de overheid
zich te onthouden van het beperken van het (grond)recht van de burger en mag die, in
de meeste gevallen, niet worden gebruikt.
Figuur 8.2 Inbreuk opsporingshandelingen op de grondrechten van burgers
Opsporingsambtenaren hebben ook controlebevoegdheden. Bevoegdheden die niet
binnen de sfeer van het strafprocesrecht worden uitgeoefend maar buiten de sfeer van
het strafprocesrecht liggen. Controlebevoegdheden hebben de strekking om de
naleving van bepaalde voorschriften te controleren.
De vervolging
Onder vervolging werd verstaan het voorleggen van een strafzaak van een verdachte
aan een rechter. Wanneer de officier van justitie besluit om een verdachte te vervolgen,
wordt de zaak aan de rechter voorgelegd. Op het moment dat de OvJ de rechter betrekt
in de strafzaak is er sprake van vervolging.
Strafbeschikking is wanneer deze bevoegdheid aan een opsporingsambtenaar (straf
beschikte) word gegeven. Dit is alleen bij kleine delicten gaat over een misdrijf waar niet
