TAAL TUSSEN NATUUR EN
CULTUUR
1. DEEL 1.1: WAT IS MENSELIJKE NATUURLIJKE TAAL?
VRAAG 1. Welke kenmerken onderscheiden natuurlijke talen van kunstmatige talen? (a) Geef voor
de verschillende soorten kunstmatige talen aan voor welke kenmerken ze precies van natuurlijke talen
verschillen. (b)
ANTWOORD:
MENSELIJKE NATUURLIJKE TAAL:
1. Natuurlijke taal wordt binnen gemeenschap gebruikt voor algemene
communicatiedoeleinden
2. Natuurlijke taal heeft lange traditie (= is niet bewust gecreëerd en het precieze
ontstaansmoment er van is moeilijk te bepalen)
3. Natuurlijke taal wordt door kinderen spontaan aangeleerd of verworven zonder dat er
formele taalinstructie nodig is (àtaal stuk voor stuk aanleren zoals een taal dat niet
moedertaal is op school vb.)
KUNSTMATIGE TALEN:
1. Kunsttalen = talen die op een bepaald moment bewust door mensen zijn ontworpen om
natuurlijke talen te vervangen
à vb. Esperanto = taal gecreëerd in ’87 met de bedoeling een taal te creëren die door
alle mensen zou kunnen worden begrepen (->verhaal toren van Babel)
àvb. Klingon = de taal van de Klingonen in Star trek
àvb. Dothraki = taal van nomadevolk in Game of Thrones
2. Wetenschappelijke talen = talen die op een bepaald moment bewust ontworpen zijn door
wetenschappers met een welbepaald doel voor ogen vb. notatiesystemen voor formele
logica, de algebra, de taal van de wiskunde, etc.
3. Computer – en programmeertalen kunnen ook tot kunstmatige talen gekend worden
, Natuurlijke taal Kunstmatige taal
Doel Doel: gebruikt binnen een Doel: enkel gebruikt om te
gemeenschap voor algemene communiceren over 1
communicatiedoeleinden domein
Bewust of onbewust Lange traditie => niet Bewust gecreerd =>
bewust gecreerd => precieze ontstaansmoment kan
ontstaansmoment onduidelijk aangeduid worden
Verwerven/aanleren Door kinderen spontaan Moet worden aangeleerd
verworven of aangeleerd
Antwoord (a)
1. Kunsttalen: vb Esperanto
Bewust of onbewust: bewust Ontworpen
Doel: natuurlijke taal te vervangen, een ‘universele taal’ creën, Babeltoren
" Bekendste voorbeeld: Esperanto – Lejzer Ldwik Zamenhof (1887)
Oudste voorbeeld: Lingua Ignota – Hildegard Von Bingen (12de eeuw)
" Kunsttalen met andre doeleinden: fantasietalen vb. Klingon (Star Trek), Dothraki
(Game of thrones)
2. Wetenschappelijke talen
Bewust of onbewust: bewust ontworpen
Doel: door wetenschappers en filosofen om wetenschappelijke vraagstukken te
vergemakkelijken, -notatiesystemen
" Bekendste voorbeelden: algebra, formele logica, wiskunde
" Oudste voorbeeld: Characertstica Universalis Leibniz
3. Computer- en programmeertalen
Bewust of onbewust: bewust ontworpen
Doel: programmeren
" Bekendste voorbeeld: python
Antwoord (b)
VRAAG 2. Waarom is geschreven taal voor de taalkunde secundair t.o.v. gesproken taal?
ANTWOORD:
Geschreven taal is secundair/geen vorm van natuurlijk taalgebruik WANT:
¨ Ontwikkeld zich niet spontaan, wordt aangeleerd (vb. op school), als een resultaat van een
bewuste beslissing
¨ Er bestaat geen enkele levende menselijke natuurlijke taal die wel geschreven, maar niet
gesproken wordt
SCHRIFTSYSTEMEN: verschillende systemen die gehanteerd worden om taal neer te schrijven
" Wordt bestudeerd in een tak van de taalkunde graphemics
" Deze wetenschappelijke studie v/h schrift is NIET spelling (=orthografie)
" In graphemics wordt beschreven welke schriftsystemen er zijn en uit welke symbolen
die bestaan
" Spelling zegt de correcte schrijfwijze van worden-> is dus normatief = bepaald
normen die zeggen hoe woorden geschreven moeten worden
,SYLLABISCH SCHRIFT: schriftsysteem waar de tekens met lettergrepen corresponderen
" Schriftsystemen van verschillende talen worden vernoemd naar de kleinste
zelfstandige eenheden waarmee de schrifttekkens corresponderen
" In syllabisch schrift zijn de kleinste zelfstandige eenheden de lettergrepen die
corresponderen met de tekens
" Vb. Cherokee (= Noord Amerikaans inheemse taal)
LOGOGRAFISCH SCHRIFT:een schriftsysteem waar de schrifttekens corresponderen met
begrippen of woorden
" “gedachte” is een van de betekenissen van het oud-Griekse woord ‘logos’
" het Chineese schriftsysteem is een gedeeltelijk voorbeeld hiervan (sommige tekens in
het Chinese schrift beantwoorden dan weer eerder aan lettergrepen)
ALFABETISCH SCHRIFT: de verschillende lettertekens corresponderen in rpincipe aan
bepaalde klanken van de taal.
" Vb. Nederlands, Engels, Frans, Duits en Spaans
" Er is wel geen eenduidige correspondentie tussen de schrifttekens van het alfabet en
de klanken – niet elke letter correspondeert een bepaalde klank en omgekeerd
" Vb. t-klank in het Nederlands geschreven met -t (tak) -d (hand) of -dt (vindt) of k-
klank: -k (koek), -c (cafe), -ch (Christen); en -q (qua) én o-klank: -o (horen), -oo
(boot), -au (chauffeur), -oa (caoch) en -eau (bureau)
SPIJKERSCHRIFT: het eerste volledige schriftsysteem (3300 v.Ch. in Mesopotamië), waarin
ieder woord een teken weergeeft
" Werd waarschijnlijk gebruikt voor handeltransacties te noteren
" Chinesche schrift (ook Logografisch) en andere schriftsystemen (zoals die van de
Maya’s) zijn onafhankelijk van het spijkerschrift ontstaan
, VRAAG 3. In Welke zin is de context waarin gesproken en gescrheven taal worden gebruikt
verschillend?(a) Welke gevolgen heeft dat voor de vorm van de gebruikte taal? (b) Illustreer je
antwoord aan de hand van het volgend voorbeeld (van Tannen 2006: 175-176)(c)
Gesproken tekst:
Gina : Have you ever smelled a magnolia blossom?
Sue: Mmhmm.
Gina: Absolutely gorgeous.
Sue: Yeah, they’re great.
Geschreven tekst:
On one particular morning this summer, there was a certain flagrance
that I recognized to be a glorious magnolia.
ANTWOORD:
Gesproken taal: gesproken taal wordt meetsal gebruikt in face-to-face gesprekken, maar ook vb. in
telefoongescprekken en online contacten.
Geschreven interactie: vindt meestal plaats zonder dat de lezers fysiek in de nabijheid van de schrijver
moeten zijn en zonder dat zij meteen kunnen reageren op wat er geschreven staat – ze zijn niet alleen
in ruimte maar ook in tijd van de schrijver verwijderd
Antwoord (a)
Geschreven interactie Gesproken taal
" Zonder dat de ontvanger aanwezig " Face-to-face, ontvanger is aanwezig
is (ook online)
" Eenrichting interactie (boek)/geen " Dialoog =>directe reactie
directe reactie (mail, brief)
" Schrijver en ontvanger kunnen in " Hier en nu!
tijd verwijderd zijn
" Ruimte voor interpretatie en " Geelijktijdig bedacht en
overdenken geformuleerd
" Context moet expliciet genoemd " Kan functioneren in een context
worden
" lange gecompliceerde zinnen " informatie wordt stukje per stukje
overgebracht in korte zinnen
" passieve tekst=> letterlijke " gezichtsuitdrukkingen, intonatie
interpretatie
" bewuste, formele regels + " Eerder informeel, minder regels aan
normatieve context verbonden
CULTUUR
1. DEEL 1.1: WAT IS MENSELIJKE NATUURLIJKE TAAL?
VRAAG 1. Welke kenmerken onderscheiden natuurlijke talen van kunstmatige talen? (a) Geef voor
de verschillende soorten kunstmatige talen aan voor welke kenmerken ze precies van natuurlijke talen
verschillen. (b)
ANTWOORD:
MENSELIJKE NATUURLIJKE TAAL:
1. Natuurlijke taal wordt binnen gemeenschap gebruikt voor algemene
communicatiedoeleinden
2. Natuurlijke taal heeft lange traditie (= is niet bewust gecreëerd en het precieze
ontstaansmoment er van is moeilijk te bepalen)
3. Natuurlijke taal wordt door kinderen spontaan aangeleerd of verworven zonder dat er
formele taalinstructie nodig is (àtaal stuk voor stuk aanleren zoals een taal dat niet
moedertaal is op school vb.)
KUNSTMATIGE TALEN:
1. Kunsttalen = talen die op een bepaald moment bewust door mensen zijn ontworpen om
natuurlijke talen te vervangen
à vb. Esperanto = taal gecreëerd in ’87 met de bedoeling een taal te creëren die door
alle mensen zou kunnen worden begrepen (->verhaal toren van Babel)
àvb. Klingon = de taal van de Klingonen in Star trek
àvb. Dothraki = taal van nomadevolk in Game of Thrones
2. Wetenschappelijke talen = talen die op een bepaald moment bewust ontworpen zijn door
wetenschappers met een welbepaald doel voor ogen vb. notatiesystemen voor formele
logica, de algebra, de taal van de wiskunde, etc.
3. Computer – en programmeertalen kunnen ook tot kunstmatige talen gekend worden
, Natuurlijke taal Kunstmatige taal
Doel Doel: gebruikt binnen een Doel: enkel gebruikt om te
gemeenschap voor algemene communiceren over 1
communicatiedoeleinden domein
Bewust of onbewust Lange traditie => niet Bewust gecreerd =>
bewust gecreerd => precieze ontstaansmoment kan
ontstaansmoment onduidelijk aangeduid worden
Verwerven/aanleren Door kinderen spontaan Moet worden aangeleerd
verworven of aangeleerd
Antwoord (a)
1. Kunsttalen: vb Esperanto
Bewust of onbewust: bewust Ontworpen
Doel: natuurlijke taal te vervangen, een ‘universele taal’ creën, Babeltoren
" Bekendste voorbeeld: Esperanto – Lejzer Ldwik Zamenhof (1887)
Oudste voorbeeld: Lingua Ignota – Hildegard Von Bingen (12de eeuw)
" Kunsttalen met andre doeleinden: fantasietalen vb. Klingon (Star Trek), Dothraki
(Game of thrones)
2. Wetenschappelijke talen
Bewust of onbewust: bewust ontworpen
Doel: door wetenschappers en filosofen om wetenschappelijke vraagstukken te
vergemakkelijken, -notatiesystemen
" Bekendste voorbeelden: algebra, formele logica, wiskunde
" Oudste voorbeeld: Characertstica Universalis Leibniz
3. Computer- en programmeertalen
Bewust of onbewust: bewust ontworpen
Doel: programmeren
" Bekendste voorbeeld: python
Antwoord (b)
VRAAG 2. Waarom is geschreven taal voor de taalkunde secundair t.o.v. gesproken taal?
ANTWOORD:
Geschreven taal is secundair/geen vorm van natuurlijk taalgebruik WANT:
¨ Ontwikkeld zich niet spontaan, wordt aangeleerd (vb. op school), als een resultaat van een
bewuste beslissing
¨ Er bestaat geen enkele levende menselijke natuurlijke taal die wel geschreven, maar niet
gesproken wordt
SCHRIFTSYSTEMEN: verschillende systemen die gehanteerd worden om taal neer te schrijven
" Wordt bestudeerd in een tak van de taalkunde graphemics
" Deze wetenschappelijke studie v/h schrift is NIET spelling (=orthografie)
" In graphemics wordt beschreven welke schriftsystemen er zijn en uit welke symbolen
die bestaan
" Spelling zegt de correcte schrijfwijze van worden-> is dus normatief = bepaald
normen die zeggen hoe woorden geschreven moeten worden
,SYLLABISCH SCHRIFT: schriftsysteem waar de tekens met lettergrepen corresponderen
" Schriftsystemen van verschillende talen worden vernoemd naar de kleinste
zelfstandige eenheden waarmee de schrifttekkens corresponderen
" In syllabisch schrift zijn de kleinste zelfstandige eenheden de lettergrepen die
corresponderen met de tekens
" Vb. Cherokee (= Noord Amerikaans inheemse taal)
LOGOGRAFISCH SCHRIFT:een schriftsysteem waar de schrifttekens corresponderen met
begrippen of woorden
" “gedachte” is een van de betekenissen van het oud-Griekse woord ‘logos’
" het Chineese schriftsysteem is een gedeeltelijk voorbeeld hiervan (sommige tekens in
het Chinese schrift beantwoorden dan weer eerder aan lettergrepen)
ALFABETISCH SCHRIFT: de verschillende lettertekens corresponderen in rpincipe aan
bepaalde klanken van de taal.
" Vb. Nederlands, Engels, Frans, Duits en Spaans
" Er is wel geen eenduidige correspondentie tussen de schrifttekens van het alfabet en
de klanken – niet elke letter correspondeert een bepaalde klank en omgekeerd
" Vb. t-klank in het Nederlands geschreven met -t (tak) -d (hand) of -dt (vindt) of k-
klank: -k (koek), -c (cafe), -ch (Christen); en -q (qua) én o-klank: -o (horen), -oo
(boot), -au (chauffeur), -oa (caoch) en -eau (bureau)
SPIJKERSCHRIFT: het eerste volledige schriftsysteem (3300 v.Ch. in Mesopotamië), waarin
ieder woord een teken weergeeft
" Werd waarschijnlijk gebruikt voor handeltransacties te noteren
" Chinesche schrift (ook Logografisch) en andere schriftsystemen (zoals die van de
Maya’s) zijn onafhankelijk van het spijkerschrift ontstaan
, VRAAG 3. In Welke zin is de context waarin gesproken en gescrheven taal worden gebruikt
verschillend?(a) Welke gevolgen heeft dat voor de vorm van de gebruikte taal? (b) Illustreer je
antwoord aan de hand van het volgend voorbeeld (van Tannen 2006: 175-176)(c)
Gesproken tekst:
Gina : Have you ever smelled a magnolia blossom?
Sue: Mmhmm.
Gina: Absolutely gorgeous.
Sue: Yeah, they’re great.
Geschreven tekst:
On one particular morning this summer, there was a certain flagrance
that I recognized to be a glorious magnolia.
ANTWOORD:
Gesproken taal: gesproken taal wordt meetsal gebruikt in face-to-face gesprekken, maar ook vb. in
telefoongescprekken en online contacten.
Geschreven interactie: vindt meestal plaats zonder dat de lezers fysiek in de nabijheid van de schrijver
moeten zijn en zonder dat zij meteen kunnen reageren op wat er geschreven staat – ze zijn niet alleen
in ruimte maar ook in tijd van de schrijver verwijderd
Antwoord (a)
Geschreven interactie Gesproken taal
" Zonder dat de ontvanger aanwezig " Face-to-face, ontvanger is aanwezig
is (ook online)
" Eenrichting interactie (boek)/geen " Dialoog =>directe reactie
directe reactie (mail, brief)
" Schrijver en ontvanger kunnen in " Hier en nu!
tijd verwijderd zijn
" Ruimte voor interpretatie en " Geelijktijdig bedacht en
overdenken geformuleerd
" Context moet expliciet genoemd " Kan functioneren in een context
worden
" lange gecompliceerde zinnen " informatie wordt stukje per stukje
overgebracht in korte zinnen
" passieve tekst=> letterlijke " gezichtsuitdrukkingen, intonatie
interpretatie
" bewuste, formele regels + " Eerder informeel, minder regels aan
normatieve context verbonden
