Sociologie
Les 1: 22/09/2025
inleiding
Wat is sociologie?
Vb voetbalveld, sociale verbanden of interactiekaders -> verschillende posities op een veld.
o De samenleving = speelveld
o Mensen die handelen id samenleving = spelers
o Sociale spelregels = geen “free riders”
Er wordt van je verwacht dat je weet hoe je je moet gedragen in de samenleving.
In de sociologie bekijken we wie er deel uitmaakt v de samenleving, welke rollen men
vervult, status en welke afspraken er gemaakt worden ( positie, rollen, status, prestige ).
Belangrijk hoe wij naar de samenleving kijken, naar de persoon los van zijn rol kijken.
Er is een link tussen sociale feiten, we gaan kijken naar:
o Sociale feiten die los staan van individu
o Historische context
o Link leggen tussen wat individuele persoon beleeft en welke sociale krachten invloed
hebben
Vaak worden associaties gelegd tussen uiterlijke voorkomen en sociale indeling = sociale
feiten vergelijken met ander sociaal feit:
o Vb bij het dragen van een pak wordt men in hogere klassen geschat
2 rollen die onverenigbaar zijn, bv je studie en hobby.
“tea drinking” in Engeland is ritueel of traditie die mensen elke dag op bepaald moment
uitvoeren ( ook sciesta in Spanje )
Dominant maatschappelijk patronen = instituties
Kan verwijzen naar wetgeving en regels maar ook naar gedragingen, de algemeen geldende
normen.
Alles is contingent maar niet arbitrair.
Alles had anders kunnen zijn maar niet alles is willekeurig
Vat het historische en macrogegeven samen.
Het had zo kunnen zijn maar is niet zo door historie.
,Bv stel dat sciestas er niet waren geweest dan was dit arbitrair, maar ze zijn niet arbitrair dus
dit betekend dat de hsitoriek erin ligt dat er altijd al warme temperaturen zijn geweest en
sciesta hieruit voortgevloeid werd.
Massa komt uit industriele revolutie, van massaproductie.
Eerste definitie van sociologie:
o Gedrag van de mens in sociale context
o Interactie tussen mensen
Een wetenschap die de maatschappelijke patronen en structuren bestudeert in hun
ontstaan, voortbestaan en veranderen en het sociale handelen van mensen in de
interactie met deze patronen en structuren.
Socialisatie is het proces waarbij de mens zich de regels eigen maakt.
Als sociologen bekijk je de samenleving als een objectieve werkelijkheid, de mens is een
sociaal product en de samenleving is een menselijk product ( = cirkelwerking, het ene zorgt
voor het andere ).
Sociaal feit = bepaalde ordening van hoe men moet samenleven, volgens regelmaten en
routines binnen sociale ruimte en sociale tijd.
Sociologen gaan onafhankelijke en afhankelijke variabelen met elkaar vergelijken maar altijd
binnen ruimte en tijd.
29/09/2025 ( gastles )
Wat is onderwijs en wat kan het doen?
“onderwijs is het krachtigste wapen om de wereld te veranderen”
Uitspraak van Nelson Mandela
o Met onderwijs geef je bagage mee aan elk kind om droom in de samenleving waar te
kunnen maken
o Onderwijs = gelijke kansen machine, overheid moet ervoor ervoor zorgen dat elk
kind, ongeacht wat dan ook, zo goed mogelijk versterkt wordt en gelijke kansen krijgt
o Samenleving kan door onderwijs versterkt en geordend worden
o Minister van onderwijs: ooit stonden we aan de wereldtop op vlak van onderwijs
We hadden onderwijssysteem dat sterk gestuurd werd door kennis, veel studeren
o Pedagogen vonden dat er minder ingezet moest worden op blokken en studeren
o Nieuwe wet vanuit overheid met nieuwe minimumdoelen ; meer inzetten op kunnen
en minder op kennen
o Minister vindt dat eerst op kennen moet worden ingezet en daarna pas het kunnen
o Gevolgen : dalende prestaties
o Leerkrachten wisten al langer dat er terug naar kennen overgeschakeld moest worden
,o Gedrag valt aan te leren en te sturen
o Na internationale resultaten, iedereen in shock
o Terug naar de basis ( nieuwe minimumdoelen in kleuterklas )
o Minder pedagogen betrokken, enkel onderwijskenners en cognitieve psychologen
betrokken voor nieuwe minimumdoelen
o Minimumdoelen zijn helder, duidelijk en samenhangend
o Discussie in de media ; kleuters moeten zich zelf ontwikkelen
Kleuters kun je perfect dingen aanleren, ze leren heel snel en veel ( uiteraard op hun
niveau )
Geen ontwikkelingsdoelen maken maar minimumdoelen maken
o Ligt op basiskennis wiskunde en nederlands (bv eerst rekentafels goed kennen om
daarna staartdelingen te kunnen doen )
o Basis = leren lezen, schrijven, rekenen
o Welzijn en kennen van iets hangt samen ( bv. Als kind prijs mee mag nemen odat hij
wiskundekampioen is geeft dit het kind een trots gevoel en voldoening )
o Leren kinderen kritisch te laten nadenken over wat ze zien op sociale media
o Terug naar pen en papier in het lager onderwijs, Invulboeken en ipads weg
o Geen gsm in lagere en middelbare school :
1. In de les zijn al veel prikkels en het is moeilijk om zich dan nog goed te focussen
2. Tijdens middag weinig sociale interactie, we moeten meer praten met elkaar +
sommige kinderen hebben geen gsm
o Digitale veranderingen meer ingezet op lager onderwijs, zij zijn het toekomstige
secundaire onderwijs
o Meer ingezet op Nederlands
o Anderstalige nieuwkomers: vroeger direct in hogere klas gezet maar spreekt geen
Nederlands, nu eerst zorgen dat kind Nederlands leert en daarna inschuiven in het
riguliere onderwijs (max. na 2 jaar )
o Buso kinderen vaak buitenlanders
o Onderwijs is enige tak waar we dit kunnen doen
o Onderwijs staat tegenover arbeidsmarkt : diploma’s openen deuren, vergroten
kansen, verminderen ongelijkheid
o Nieuwe geletterdheid : sociale media begrijpen
Algoritme leidt je naar zelfde argumenten
Eigen mening en ideeën worden beïnvloed, wat je ziet blijft hangen
o Afspraken maken op school en de gevolgen zijn belangrijk
o School moet veilige omgeving zijn waar er structuren zijn
o Structuren zijn belangrijk voor kinderen, ook dit zijn we een beetje kwijtgeraakt
o Scholen die structuur toe passen zijn tot meer leren gekomen, minder agressiviteit
Bv. In stilte in de rij staan, wachtend op leerkracht bij belsignaal
, Les 2: 06/10/2025
4 tegengestelede krachten
o Wat is aangeboren en wat is aangeleerd?
o Nature vs nurture : bv alcoholverslaving
is dit een aangeboren of aangeleerde aandoening.
- Verschillende soorten van solidariteit
Iedereen is zogezegd gelijk voor de wet maar toch wordt er binnen deze
termen gesproken over klassenjustitie etc.
- 4 topics waar sociologen zich mee bezig houden
2.I Individu vs samenleving
micro vs macro
o je hebt een persoonlijk leven, in welke maten is je vertoonde gedrag bepaald door
groepen waar je deel van uitmaakt
o individu vs structuur botst soms
o kan soms voor verwachtingen of voorspellingen zorgen, zoals voorspellen hoe
anderen zich tegenover jou gaan gedragen
o kritisch gestimuleerd worden
actor factor dillema ( verschillende opvattingen )
o individu bepaald wat er in de samenleving gebeurd, alles waar we betekenis aan
geven vloeit voort uit het individu
o de samneleving als de som vd individuen, structuur bepaalt gedrag van ons allemaal
en we hebben 0 vrijheidsmarge
o combi van beide: zowel structuren voorspellen als gedrag waar individuen en groepen
kunnen elkaar verhelderen en wat algemeen geldt veranderen
o algemeen geldende regels zijn van toepassing ookal wil je geen deel uitmaken van de
samenleving, toch maak je er deel van uit
Balans tussen collectieve factoren en individu
Individuele factoren zijn ook verbonden met de groep waar ze deel van uitmaken
Les 1: 22/09/2025
inleiding
Wat is sociologie?
Vb voetbalveld, sociale verbanden of interactiekaders -> verschillende posities op een veld.
o De samenleving = speelveld
o Mensen die handelen id samenleving = spelers
o Sociale spelregels = geen “free riders”
Er wordt van je verwacht dat je weet hoe je je moet gedragen in de samenleving.
In de sociologie bekijken we wie er deel uitmaakt v de samenleving, welke rollen men
vervult, status en welke afspraken er gemaakt worden ( positie, rollen, status, prestige ).
Belangrijk hoe wij naar de samenleving kijken, naar de persoon los van zijn rol kijken.
Er is een link tussen sociale feiten, we gaan kijken naar:
o Sociale feiten die los staan van individu
o Historische context
o Link leggen tussen wat individuele persoon beleeft en welke sociale krachten invloed
hebben
Vaak worden associaties gelegd tussen uiterlijke voorkomen en sociale indeling = sociale
feiten vergelijken met ander sociaal feit:
o Vb bij het dragen van een pak wordt men in hogere klassen geschat
2 rollen die onverenigbaar zijn, bv je studie en hobby.
“tea drinking” in Engeland is ritueel of traditie die mensen elke dag op bepaald moment
uitvoeren ( ook sciesta in Spanje )
Dominant maatschappelijk patronen = instituties
Kan verwijzen naar wetgeving en regels maar ook naar gedragingen, de algemeen geldende
normen.
Alles is contingent maar niet arbitrair.
Alles had anders kunnen zijn maar niet alles is willekeurig
Vat het historische en macrogegeven samen.
Het had zo kunnen zijn maar is niet zo door historie.
,Bv stel dat sciestas er niet waren geweest dan was dit arbitrair, maar ze zijn niet arbitrair dus
dit betekend dat de hsitoriek erin ligt dat er altijd al warme temperaturen zijn geweest en
sciesta hieruit voortgevloeid werd.
Massa komt uit industriele revolutie, van massaproductie.
Eerste definitie van sociologie:
o Gedrag van de mens in sociale context
o Interactie tussen mensen
Een wetenschap die de maatschappelijke patronen en structuren bestudeert in hun
ontstaan, voortbestaan en veranderen en het sociale handelen van mensen in de
interactie met deze patronen en structuren.
Socialisatie is het proces waarbij de mens zich de regels eigen maakt.
Als sociologen bekijk je de samenleving als een objectieve werkelijkheid, de mens is een
sociaal product en de samenleving is een menselijk product ( = cirkelwerking, het ene zorgt
voor het andere ).
Sociaal feit = bepaalde ordening van hoe men moet samenleven, volgens regelmaten en
routines binnen sociale ruimte en sociale tijd.
Sociologen gaan onafhankelijke en afhankelijke variabelen met elkaar vergelijken maar altijd
binnen ruimte en tijd.
29/09/2025 ( gastles )
Wat is onderwijs en wat kan het doen?
“onderwijs is het krachtigste wapen om de wereld te veranderen”
Uitspraak van Nelson Mandela
o Met onderwijs geef je bagage mee aan elk kind om droom in de samenleving waar te
kunnen maken
o Onderwijs = gelijke kansen machine, overheid moet ervoor ervoor zorgen dat elk
kind, ongeacht wat dan ook, zo goed mogelijk versterkt wordt en gelijke kansen krijgt
o Samenleving kan door onderwijs versterkt en geordend worden
o Minister van onderwijs: ooit stonden we aan de wereldtop op vlak van onderwijs
We hadden onderwijssysteem dat sterk gestuurd werd door kennis, veel studeren
o Pedagogen vonden dat er minder ingezet moest worden op blokken en studeren
o Nieuwe wet vanuit overheid met nieuwe minimumdoelen ; meer inzetten op kunnen
en minder op kennen
o Minister vindt dat eerst op kennen moet worden ingezet en daarna pas het kunnen
o Gevolgen : dalende prestaties
o Leerkrachten wisten al langer dat er terug naar kennen overgeschakeld moest worden
,o Gedrag valt aan te leren en te sturen
o Na internationale resultaten, iedereen in shock
o Terug naar de basis ( nieuwe minimumdoelen in kleuterklas )
o Minder pedagogen betrokken, enkel onderwijskenners en cognitieve psychologen
betrokken voor nieuwe minimumdoelen
o Minimumdoelen zijn helder, duidelijk en samenhangend
o Discussie in de media ; kleuters moeten zich zelf ontwikkelen
Kleuters kun je perfect dingen aanleren, ze leren heel snel en veel ( uiteraard op hun
niveau )
Geen ontwikkelingsdoelen maken maar minimumdoelen maken
o Ligt op basiskennis wiskunde en nederlands (bv eerst rekentafels goed kennen om
daarna staartdelingen te kunnen doen )
o Basis = leren lezen, schrijven, rekenen
o Welzijn en kennen van iets hangt samen ( bv. Als kind prijs mee mag nemen odat hij
wiskundekampioen is geeft dit het kind een trots gevoel en voldoening )
o Leren kinderen kritisch te laten nadenken over wat ze zien op sociale media
o Terug naar pen en papier in het lager onderwijs, Invulboeken en ipads weg
o Geen gsm in lagere en middelbare school :
1. In de les zijn al veel prikkels en het is moeilijk om zich dan nog goed te focussen
2. Tijdens middag weinig sociale interactie, we moeten meer praten met elkaar +
sommige kinderen hebben geen gsm
o Digitale veranderingen meer ingezet op lager onderwijs, zij zijn het toekomstige
secundaire onderwijs
o Meer ingezet op Nederlands
o Anderstalige nieuwkomers: vroeger direct in hogere klas gezet maar spreekt geen
Nederlands, nu eerst zorgen dat kind Nederlands leert en daarna inschuiven in het
riguliere onderwijs (max. na 2 jaar )
o Buso kinderen vaak buitenlanders
o Onderwijs is enige tak waar we dit kunnen doen
o Onderwijs staat tegenover arbeidsmarkt : diploma’s openen deuren, vergroten
kansen, verminderen ongelijkheid
o Nieuwe geletterdheid : sociale media begrijpen
Algoritme leidt je naar zelfde argumenten
Eigen mening en ideeën worden beïnvloed, wat je ziet blijft hangen
o Afspraken maken op school en de gevolgen zijn belangrijk
o School moet veilige omgeving zijn waar er structuren zijn
o Structuren zijn belangrijk voor kinderen, ook dit zijn we een beetje kwijtgeraakt
o Scholen die structuur toe passen zijn tot meer leren gekomen, minder agressiviteit
Bv. In stilte in de rij staan, wachtend op leerkracht bij belsignaal
, Les 2: 06/10/2025
4 tegengestelede krachten
o Wat is aangeboren en wat is aangeleerd?
o Nature vs nurture : bv alcoholverslaving
is dit een aangeboren of aangeleerde aandoening.
- Verschillende soorten van solidariteit
Iedereen is zogezegd gelijk voor de wet maar toch wordt er binnen deze
termen gesproken over klassenjustitie etc.
- 4 topics waar sociologen zich mee bezig houden
2.I Individu vs samenleving
micro vs macro
o je hebt een persoonlijk leven, in welke maten is je vertoonde gedrag bepaald door
groepen waar je deel van uitmaakt
o individu vs structuur botst soms
o kan soms voor verwachtingen of voorspellingen zorgen, zoals voorspellen hoe
anderen zich tegenover jou gaan gedragen
o kritisch gestimuleerd worden
actor factor dillema ( verschillende opvattingen )
o individu bepaald wat er in de samenleving gebeurd, alles waar we betekenis aan
geven vloeit voort uit het individu
o de samneleving als de som vd individuen, structuur bepaalt gedrag van ons allemaal
en we hebben 0 vrijheidsmarge
o combi van beide: zowel structuren voorspellen als gedrag waar individuen en groepen
kunnen elkaar verhelderen en wat algemeen geldt veranderen
o algemeen geldende regels zijn van toepassing ookal wil je geen deel uitmaken van de
samenleving, toch maak je er deel van uit
Balans tussen collectieve factoren en individu
Individuele factoren zijn ook verbonden met de groep waar ze deel van uitmaken
