ALGEMENE PSYCHOLOGIE
1STE BACHELOR
2024 – 2025
1
, HOOFDSTUK 1
WAT IS PSYCHOLOGIE?
2
, DEEL 1. WAT IS PSYCHOLOGIE
1. WAT IS PSYCHOLOGIE NIET?
Psychologie wordt vaak verward met lekenpsychologie en pseudopsychologie.
• Lekenpsychologie verwijst naar volkswijsheden en intuïtie zonder wetenschappelijke basis.
• Pseudopsychologie omvat theorieën die als wetenschappelijk worden gepresenteerd, maar niet
bewezen zijn.
• Grafologie stelt dat je iemands persoonlijkheid kunt
afleiden uit hun handschrift, maar wordt als
pseudowetenschap beschouwd.
• Kleurenprofielen beweren dat kleurvoorkeuren iets zeggen
over persoonlijkheid, maar ook dit heeft geen
wetenschappelijke onderbouwing.
1.1 WAT IS PSYCHOLOGIE WEL?
Psychologie is een wetenschappelijke discipline die zich richt op het gedrag en de mentale processen.
• Het gedrag van mensen wordt bestudeerd als extern waarneembaar verschijnsel.
• Mentale processen verwijzen naar de interne processen zoals gedachten, emoties, en cognitie die dat
gedrag aansteken. Psychologie is dus zowel meetbaar (gedrag) als onmeetbaar (intelligentie,
gevoelens). Het woord ‘psychologie’ komt van het Griekse "psyche" (geest) en "logos" (studie of rede),
wat het gebied van studie van de geest aanduidt.
2. ONTWIKKELINGEN DIE PSYCHOLOGIE MOGELIJK GEMAAKT HEBBEN
Psychologie heeft een lange geschiedenis, maar werd pas relatief recent een formele wetenschap.
• De wetenschappelijke studie van de geest werd mogelijk door een verschuiving in het mensbeeld: van
een immateriële ziel naar de geest als object van studie.
• Psychologie evolueerde van filosofische overwegingen over de werking van de geest naar het
systematische onderzoek van de geest in lijn met de natuurwetenschappen. Dit maakte psychologie als
wetenschap pas echt mogelijk.
3
, 2.1 ONTWIKKELING IN DE FILOSOFIE
2.1.1 OUD-GRIEKSE FILOSOFEN (500-400 v.C.)
De oude Griekse filosofen introduceerden fundamentele ideeën over de relatie tussen geest en lichaam, het
universum, en de aard van kennis. Plato stelde dat de geest en het lichaam twee aparte entiteiten waren, wat
de basis vormde voor het dualisme. Aristoteles, zijn leerling, benadrukte de rol van zintuiglijke waarneming in
het verkrijgen van kennis.
• Dualisme: De geest is een aparte entiteit van het lichaam.
• Geocentrisme: De aarde als centrum van het universum.
• Kennis: Een product van rede, goddelijke inspiratie en intuïtie.
• Filosofen: Socrates, Plato en Aristoteles legden de basis voor systematisch denken over de menselijke
natuur.
2.1.2 T.E.M. 15e EEUW
In de middeleeuwen speelde de kerk een cruciale rol in het bepalen van de kennis. Theologen zoals Thomas van
Aquino probeerden Griekse filosofie te combineren met het christelijke geloof. Kennis was voornamelijk
gebaseerd op religieuze autoriteit en interpretatie van de Bijbel.
• Religie: God en de Bijbel waren de belangrijkste bronnen van waarheid.
• Filosofie: De rede werd gebruikt om de relatie tussen de mens en God te begrijpen.
• Wetenschap: Wetenschap was ondergeschikt aan religie en kerkelijke autoriteit.
2.1.3 WETENSCHAPPELIJKE REVOLUTIE (16e EEUW)
De wetenschappelijke revolutie begon met de heliocentrische theorie van Copernicus, die het geocentrische
wereldbeeld uitdaagde. Wetenschappers begonnen over te stappen van speculatie naar empirisch onderzoek.
• Copernicus: Heliocentrisch model van het universum.
• Empirisch onderzoek: Wetenschappelijke methoden begonnen te domineren.
• Belangrijke invloeden: Boekdrukkunst, Reformatie, ontdekkingsreizen, en contacten met islamitische
en Chinese wetenschappers.
• Verandering in denken: Wetenschappelijke ideeën vervingen religieuze dogma’s.
2.1.4 RATIONALISME (17e EEUW)
Het rationalisme kwam op in de 17e eeuw, met filosofen zoals René Descartes die stelden dat waarheid
uitsluitend door de rede te achterhalen was. Het idee van "Ik denk, dus ik ben" benadrukte de rol van twijfel als
middel om zekerheid te verkrijgen.
• Rationalisme: Waarheid wordt bereikt door de rede.
• Descartes: "Je pense, donc je suis" als basis voor rationeel denken.
• Nativisme: Sommige kennis is aangeboren en ontwikkeld door de rede.
• Dualisme: Het lichaam als machine, de geest als rationeel wezen.
4
1STE BACHELOR
2024 – 2025
1
, HOOFDSTUK 1
WAT IS PSYCHOLOGIE?
2
, DEEL 1. WAT IS PSYCHOLOGIE
1. WAT IS PSYCHOLOGIE NIET?
Psychologie wordt vaak verward met lekenpsychologie en pseudopsychologie.
• Lekenpsychologie verwijst naar volkswijsheden en intuïtie zonder wetenschappelijke basis.
• Pseudopsychologie omvat theorieën die als wetenschappelijk worden gepresenteerd, maar niet
bewezen zijn.
• Grafologie stelt dat je iemands persoonlijkheid kunt
afleiden uit hun handschrift, maar wordt als
pseudowetenschap beschouwd.
• Kleurenprofielen beweren dat kleurvoorkeuren iets zeggen
over persoonlijkheid, maar ook dit heeft geen
wetenschappelijke onderbouwing.
1.1 WAT IS PSYCHOLOGIE WEL?
Psychologie is een wetenschappelijke discipline die zich richt op het gedrag en de mentale processen.
• Het gedrag van mensen wordt bestudeerd als extern waarneembaar verschijnsel.
• Mentale processen verwijzen naar de interne processen zoals gedachten, emoties, en cognitie die dat
gedrag aansteken. Psychologie is dus zowel meetbaar (gedrag) als onmeetbaar (intelligentie,
gevoelens). Het woord ‘psychologie’ komt van het Griekse "psyche" (geest) en "logos" (studie of rede),
wat het gebied van studie van de geest aanduidt.
2. ONTWIKKELINGEN DIE PSYCHOLOGIE MOGELIJK GEMAAKT HEBBEN
Psychologie heeft een lange geschiedenis, maar werd pas relatief recent een formele wetenschap.
• De wetenschappelijke studie van de geest werd mogelijk door een verschuiving in het mensbeeld: van
een immateriële ziel naar de geest als object van studie.
• Psychologie evolueerde van filosofische overwegingen over de werking van de geest naar het
systematische onderzoek van de geest in lijn met de natuurwetenschappen. Dit maakte psychologie als
wetenschap pas echt mogelijk.
3
, 2.1 ONTWIKKELING IN DE FILOSOFIE
2.1.1 OUD-GRIEKSE FILOSOFEN (500-400 v.C.)
De oude Griekse filosofen introduceerden fundamentele ideeën over de relatie tussen geest en lichaam, het
universum, en de aard van kennis. Plato stelde dat de geest en het lichaam twee aparte entiteiten waren, wat
de basis vormde voor het dualisme. Aristoteles, zijn leerling, benadrukte de rol van zintuiglijke waarneming in
het verkrijgen van kennis.
• Dualisme: De geest is een aparte entiteit van het lichaam.
• Geocentrisme: De aarde als centrum van het universum.
• Kennis: Een product van rede, goddelijke inspiratie en intuïtie.
• Filosofen: Socrates, Plato en Aristoteles legden de basis voor systematisch denken over de menselijke
natuur.
2.1.2 T.E.M. 15e EEUW
In de middeleeuwen speelde de kerk een cruciale rol in het bepalen van de kennis. Theologen zoals Thomas van
Aquino probeerden Griekse filosofie te combineren met het christelijke geloof. Kennis was voornamelijk
gebaseerd op religieuze autoriteit en interpretatie van de Bijbel.
• Religie: God en de Bijbel waren de belangrijkste bronnen van waarheid.
• Filosofie: De rede werd gebruikt om de relatie tussen de mens en God te begrijpen.
• Wetenschap: Wetenschap was ondergeschikt aan religie en kerkelijke autoriteit.
2.1.3 WETENSCHAPPELIJKE REVOLUTIE (16e EEUW)
De wetenschappelijke revolutie begon met de heliocentrische theorie van Copernicus, die het geocentrische
wereldbeeld uitdaagde. Wetenschappers begonnen over te stappen van speculatie naar empirisch onderzoek.
• Copernicus: Heliocentrisch model van het universum.
• Empirisch onderzoek: Wetenschappelijke methoden begonnen te domineren.
• Belangrijke invloeden: Boekdrukkunst, Reformatie, ontdekkingsreizen, en contacten met islamitische
en Chinese wetenschappers.
• Verandering in denken: Wetenschappelijke ideeën vervingen religieuze dogma’s.
2.1.4 RATIONALISME (17e EEUW)
Het rationalisme kwam op in de 17e eeuw, met filosofen zoals René Descartes die stelden dat waarheid
uitsluitend door de rede te achterhalen was. Het idee van "Ik denk, dus ik ben" benadrukte de rol van twijfel als
middel om zekerheid te verkrijgen.
• Rationalisme: Waarheid wordt bereikt door de rede.
• Descartes: "Je pense, donc je suis" als basis voor rationeel denken.
• Nativisme: Sommige kennis is aangeboren en ontwikkeld door de rede.
• Dualisme: Het lichaam als machine, de geest als rationeel wezen.
4
