Les 1: Taaltechnologie ontrafeld
• Virtual reality: je komt terecht in een volledig virtuele wereld
• Augmented reality: je bent nog altijd in de werkelijkheid maar er worden dingen toegevoegd
Artificiële intelligentie (of kunstmatige intelligentie)
= de mogelijkheid van een machine om mensachtige vaardigheden te vertonen - zoals redeneren, leren,
plannen en creativiteit.
Ook: verzamelnaam voor de technologieën die machines een
zekere vorm van (menselijke) intelligentie verschaffen
> meestal bepaalde taak
> nog geen “human-like AI”
Wat is taaltechnologie?
Binnen het domein van de taaltechnologie buigen we ons over vragen als:
• Hoe goed kunnen computers teksten vertalen, samenvatten, schrijven?
- Hoe goed kunnen computers conversaties onderhouden met mensen?
- Kunnen computers emoties of ironie herkennen in een tekst?
- Voor welke maatschappelijke toepassingen kan taaltechnologie ingezet worden?
Cyberveiligheid
Een moderator kan waarschijnlijke pestberichten detecteren, maar is niet volledig accuraat
Automatische sentimentanalyse
Automatische manier of mensen eerder positief of negatief zijn over een product
• Sentimentanalyse: enkel positief of negatief
• Emotieanalyse: echt de toon van het bericht gaan bepalen
Digital humanities
Taaltechnologie = onderdeel van AI, echt de
toepassingen
Digitale tekstanalyse = echt onderzoeken en
onderzoeksmethode
Deze twee zijn nauw verband
, Digital humanities: geen echte concrete definitie
Wij gebruiken deze: Digital Humanities of Digitale Geesteswetenschappen is een onderzoeksdomein op het
kruispunt van computer- of digitale technologieën en de Humanities of Geesteswetenschappen.
Humanities/ geesteswetenschappen?
= Term uit de renaissance: shift van god > mens centraal in wereldbeeld (“antropocentrisme”) disciplines die
focussen op de kunsten, literatuur, muziek, dans, theater, architectuur, filosofie en elke uitdrukking van
menselijke cultuur.
• Tweerichtingsverkeer tussen “digital” en “humanities”:
o Gebruik van technologie en digitale methodes bij geesteswetenschappelijk onderzoek
o Kritische reflectie en stellen van ”humanistische” vragen over de technologie
Digital humanities: Systematisch gebruik van digitale bronnen en methodes (databanken, tekstanalysetools,
programmeertalen, visualisaties, enz.) in de geesteswetenschappen en de analyse van hun toepassing
➔ Update vorige definitie
➔ Doel:
o Onderzoek in de humanities verzamelen, organiseren, analyseren en presenteren met behulp
van computationele methodes
o ultiem doel: nieuwe vragen stellen en beantwoorden, en oude vragen op een nieuwe manier
benaderen
DIGITAL HUMANITIES: VOORBEELDPROJECTEN
• Data (tekst, beeld, video) gaan koppelen aan geografische informatie en zo kan je het resultaat tonen op
een kaart (visualiseren)
• Mensen vanuit verschillende disciplisten gaan samenwerken met ingenieurs om bepaalde zaken te
onderzoeken
• Verdwenen zwinhavens (Brugge in 3D): Combinatie van traditionele archeologie en non-invasieve
methodes (zonder het landschap te beschadigen). Soort reconstructie maar dan virtueel
Wechanged: netwerken van vrouwelijke editors
• Van vrouwen die leefden tussen 1710 en 1920
• Data verzameld, ook over tijdschriften en artikels die ze geschreven hadden, hun eigennamen (=
persoonsnamen, organisaties, landen, bedrijven,…)
• Eens de database klaar was met informatie hebben ze een patroon proberen maken, proberen
visualiseren, om te zien wie wie kende enz
➔ Metadata (tekstdata), proberen visualiseren met geografische informatie
Cune-iif-orm = spijkerschrift
• 3D visualisaties van kleitabletten met spijkerschrift (”cuneiform”)
• Automatische digitalisering
• Men heeft een miljoen kleitabletten die zijn bewerkt met spijkerschrift en men heeft onderzoek gedaan
naar wat er omstaat
• Moeilijk? Het is niet digitaal dus computers kunnen er moeilijk naar kijken, het moet worden
omgevormd naar een alphabetisch geschrift
• Virtual reality: je komt terecht in een volledig virtuele wereld
• Augmented reality: je bent nog altijd in de werkelijkheid maar er worden dingen toegevoegd
Artificiële intelligentie (of kunstmatige intelligentie)
= de mogelijkheid van een machine om mensachtige vaardigheden te vertonen - zoals redeneren, leren,
plannen en creativiteit.
Ook: verzamelnaam voor de technologieën die machines een
zekere vorm van (menselijke) intelligentie verschaffen
> meestal bepaalde taak
> nog geen “human-like AI”
Wat is taaltechnologie?
Binnen het domein van de taaltechnologie buigen we ons over vragen als:
• Hoe goed kunnen computers teksten vertalen, samenvatten, schrijven?
- Hoe goed kunnen computers conversaties onderhouden met mensen?
- Kunnen computers emoties of ironie herkennen in een tekst?
- Voor welke maatschappelijke toepassingen kan taaltechnologie ingezet worden?
Cyberveiligheid
Een moderator kan waarschijnlijke pestberichten detecteren, maar is niet volledig accuraat
Automatische sentimentanalyse
Automatische manier of mensen eerder positief of negatief zijn over een product
• Sentimentanalyse: enkel positief of negatief
• Emotieanalyse: echt de toon van het bericht gaan bepalen
Digital humanities
Taaltechnologie = onderdeel van AI, echt de
toepassingen
Digitale tekstanalyse = echt onderzoeken en
onderzoeksmethode
Deze twee zijn nauw verband
, Digital humanities: geen echte concrete definitie
Wij gebruiken deze: Digital Humanities of Digitale Geesteswetenschappen is een onderzoeksdomein op het
kruispunt van computer- of digitale technologieën en de Humanities of Geesteswetenschappen.
Humanities/ geesteswetenschappen?
= Term uit de renaissance: shift van god > mens centraal in wereldbeeld (“antropocentrisme”) disciplines die
focussen op de kunsten, literatuur, muziek, dans, theater, architectuur, filosofie en elke uitdrukking van
menselijke cultuur.
• Tweerichtingsverkeer tussen “digital” en “humanities”:
o Gebruik van technologie en digitale methodes bij geesteswetenschappelijk onderzoek
o Kritische reflectie en stellen van ”humanistische” vragen over de technologie
Digital humanities: Systematisch gebruik van digitale bronnen en methodes (databanken, tekstanalysetools,
programmeertalen, visualisaties, enz.) in de geesteswetenschappen en de analyse van hun toepassing
➔ Update vorige definitie
➔ Doel:
o Onderzoek in de humanities verzamelen, organiseren, analyseren en presenteren met behulp
van computationele methodes
o ultiem doel: nieuwe vragen stellen en beantwoorden, en oude vragen op een nieuwe manier
benaderen
DIGITAL HUMANITIES: VOORBEELDPROJECTEN
• Data (tekst, beeld, video) gaan koppelen aan geografische informatie en zo kan je het resultaat tonen op
een kaart (visualiseren)
• Mensen vanuit verschillende disciplisten gaan samenwerken met ingenieurs om bepaalde zaken te
onderzoeken
• Verdwenen zwinhavens (Brugge in 3D): Combinatie van traditionele archeologie en non-invasieve
methodes (zonder het landschap te beschadigen). Soort reconstructie maar dan virtueel
Wechanged: netwerken van vrouwelijke editors
• Van vrouwen die leefden tussen 1710 en 1920
• Data verzameld, ook over tijdschriften en artikels die ze geschreven hadden, hun eigennamen (=
persoonsnamen, organisaties, landen, bedrijven,…)
• Eens de database klaar was met informatie hebben ze een patroon proberen maken, proberen
visualiseren, om te zien wie wie kende enz
➔ Metadata (tekstdata), proberen visualiseren met geografische informatie
Cune-iif-orm = spijkerschrift
• 3D visualisaties van kleitabletten met spijkerschrift (”cuneiform”)
• Automatische digitalisering
• Men heeft een miljoen kleitabletten die zijn bewerkt met spijkerschrift en men heeft onderzoek gedaan
naar wat er omstaat
• Moeilijk? Het is niet digitaal dus computers kunnen er moeilijk naar kijken, het moet worden
omgevormd naar een alphabetisch geschrift
