1e semester
Financial Accounting
F. Kemp
Bedrijfskunde
1e semester
,HOORCOLLEGE 1
LEERDOEL 1: HET DOEL VAN FINANCIAL ACCOUNTING OMSCHRIJVEN
Financial accounting is het proces van informatieverstrekking aan externe partijen ter ondersteuning van hun besluitvormen.
Strategisch belang: positioneert accounting als de taal die een onderneming spreekt met de buitenwereld en als een essentieel
instrument voor externe besluitvorming
Management account: richt zich op informatievoorziening voor interne beslissingen, genomen door het management
Bedrijfsadministratie: een brede functie van algemene informatievoorziening binnen een organisatie
Financial accounting: informatie verstrekken aan externe belanghebbende om hen in staat te stellen weloverwegen beslissingen te maken
Verschil tussen interne en externe informatieverschaffing
Intern Extern
Wettelijke voorschriften Nee Ja
Frequentie Vrijwel doorlopend Periodiek
Detaillering Zeer gedetailleerd Meer globaal
Tijdstip van berichtgeving Vrij snel na einde periode Later
Mogelijke neiging tot ‘creatieve Nee, althans niet op het niveau van Ja
accounting’ de centrale leiding
LEERDOEL 2: HET MAATSCHAPPELIJK BELANG VAN FINANCIAL ACCOUNTING UITLEGGEN
Financial accounting creëert een gelijk speelveld door informatie asymmetrie aan te pakken – ontstaat wanneer er in een (financiële)
transactie één partij een informatievoordeel heeft ten opzichte van de andere partijen.
→ Adverse selection – één partij beschikt over inside information die de andere partij niet heeft vóór de transactie
Oplossing: ondernemingen verplichten hun prestaties en financiële positie openbaar te maken, zodat alle partijen toegang hebben tot benodigde
informatie (= financial reporting)
→ Moral Hazard – één of meerdere partijen hebben in een contract, informatie over de uitvoering van het contract en anderen niet
(verborgen acties)
Oplossing: gedrag van andere partij controleren en het delen van informatie om opportunistisch gedrag te ontmoedigen)
LEERDOEL 3: DE HISTORISCHE ONTWIKKELING VAN ACCOUNTI NG
Jan Ympyn Industriële Internationale
Luca Paciola VOC Beurscrash en Europese
revolutie
Christoffel regulering harmonisatie staandaarden
(1445-1519) (17e eeuw) (18e - 19e
(1929 - 1933) (1970 - 1990) (2025)
(1543) eeuw)
• Luca Pacioli (1445–1519): Italiaanse wiskundige en monnik; beschreef in 1494 de Venetiaanse methode van dubbel boekhouden
en introduceerde journalen en grootboeken.
• Jan Ympyn Christoffel (?–1543): Antwerpse handelaar; verspreidde boekhoudkundige kennis in de Lage Landen en publiceerde
het eerste Nederlandse boekhoudboek (1543) gebaseerd op de Italiaanse methode.
• Simon Stevin (1548–1620): Wiskundig genie; benadrukt het intellectuele klimaat waarin wiskunde en handel/staat verweven
raakten.
• VOC (17e eeuw): Eerste beursgenoteerde bedrijf; verplichtte betrouwbare jaarrekeningen en ontwikkelde filiaalboekhouden
vanwege internationaal netwerk en aandeelhouders.
• Industriële Revolutie (18e–19e eeuw): Groei van grotere, kapitaalintensieve ondernemingen door nieuwe technologieën; leidde
tot behoefte aan formele financiële verslaggeving voor banken en investeerders.
• Beurskrach en Regulering (1929–1933): Crash legde gevaren van ongereguleerde markten bloot; resulteerde in oprichting van de
SEC en ontwikkeling van accountingstandaarden door de GAAP. NL bedrijven moeten de IFRS regels
• Europese Harmonisatie (1970–1990): Economische integratie leidde tot EU-richtlijnen om jaarverslagen in lidstaten te
harmoniseren en vergelijkbaar te maken.
• Internationale Standaarden (2005): Globalisering vereiste uniforme verslaggeving; invoering van IFRS voor alle beursgenoteerde
bedrijven in Europa
,LEERDOEL 4: DE ELEMENTEN VAN DE BALANS EN DE RESULTATENREKENING BENOEMEN
Balans – financiële positie van een onderneming op een bepaald moment
Activa (bezittingen) = passiva (schulden) + eigen vermogen
Winst- en verliesrekening – prestaties van een onderneming: hoeveel winst of verlies is er gemaakt?
Opbrengsten – kosten = nettowinst
HOORCOLLEGE 2
LEERDOEL 1: DE ONDERDELEN VAN DE VIJF FINANCIËLE OVERZICHTEN UITLEGGEN
Overzicht Wat laat het zien Periode/tijdstip Belangrijkste onderdelen Belangrijk voor
analyse
1. Balance Sheet (Balans) Financiële positie van Op een specifieke datum Activa (bezittingen) = Passiva Toont solvabiliteit:
een onderneming op een (schulden) + Eigen vermogen kan het bedrijf zijn
bepaald moment. schulden betalen?
• Activa: cash, investeringen, Hoe groot is de
debiteuren, voorraden, vaste buffer (eigen
activa, immateriële activa vermogen)?
Vlottende activa: Bezittingen die
binnen één jaar in geld kunnen
worden omgezet, zoals voorraad,
Eigen vermogen is
debiteuren en kasgeld.
een beschermlaag,
Vaste activa: Bezittingen die langer mocht er iets fout
dan één jaar gebruikt worden in het gaan wat is dan de
bedrijf, zoals gebouwen, machines
maximale buffer
en voertuigen.
van het bedrijf?
• Passiva: crediteuren, leningen,
belastingen, verplichtingen
• Eigen vermogen:
aandelenkapitaal + ingehouden
winsten
2. Income Statement Prestaties van een Over een periode Opbrengsten – Kosten = Toont
(Winst- en onderneming: hoeveel (jaar, kwartaal, maand) Nettowinst rendabiliteit:
Verliesrekening) winst of verlies is er verdient het
gemaakt? • Opbrengsten: verkoop, rente, bedrijf meer dan
huur het uitgeeft?
• Kosten: lonen, huur,
afschrijvingen, kostprijs
verkopen
3. Statement of Veranderingen in het Over een periode Common Stock Toont
Stockholders’ Equity eigen vermogen (jaar, kwartaal, maand) (aandelenkapitaal) + Retained kapitaalstructuur
(Overzicht van Eigen gedurende een periode. Earnings (ingehouden winsten) en beleid: hoeveel
Vermogen) winst wordt
• Beginstand + toevoegingen uitgekeerd of
(uitgifte aandelen, nettowinst) – herbelegd?
verminderingen (dividend) =
eindstand
4. Statement of Cash In- en uitstromen van Over een periode 3 soorten kasstromen: Toont liquiditeit:
Flows geld (cash) binnen de (jaar, kwartaal, maand) kan het bedrijf zijn
(Kasstroomoverzicht) onderneming. 1. Operationele activiteiten – rekeningen
dagelijkse bedrijfsvoering betalen en
2. Investeringsactiviteiten – investeringen
aankoop/verkoop activa financieren?
3. Financieringsactiviteiten –
leningen, aandelen, dividend
Som = verandering in cashpositie
5. Other Comprehensive Niet-gerealiseerde Over een periode Voorbeelden: koersverschillen, Geeft vollediger
Income (OCI / winsten en verliezen (nog (jaar, kwartaal, maand) herwaarderingen, beeld van
Totaaloverzicht) niet verkocht of omgezet pensioenaanpassingen totaalresultaat
in cash) naast de
nettowinst.
, LEERDOEL 2: HET VERBAND TUSSEN DE VIJF FINANCIËLE OVERIZCHTEN UITLEGGEN
1. Winst- en verliesrekening berekent de nettowinst
➔ Die nettowinst wordt toegevoegd aan ingehouden winsten in het overzicht van het Eigen Vermogen
➔ De eindstand van Retained Earnings komt terecht op de balans bij het eigen vermogen
2. Kasstroomoverzicht verklaart waarom cashpositie op de balans veranderd
3. Totaaloverzicht vult de winst aan met ongerealiseerde posten
LEERDOEL 3: ONDERLIGGENDE BASISCONCEPTEN VAN ACCOUNTING UITLEGGEN
De voordelen om informatie te verstrekken, moeten zwaarder wegen dan de kosten
- Je drukt iets uit een bepaalde waarde (Monetary unit)
- Van alle activiteiten in een onderneming moet verslag worden gedaan (separate entity)
- De onderneming blijft voor het komende jaar gewoon bestaan (going concern) —> continuïteit; de onderneming bestaat nog
Elementen die moeten worden gemeten en gerapporteerd:
- Activa – schulden – eigen vermogen – investeringen van eigenaren – uitbetalingen aan eigenaren
- Opbrengsten – Kosten
- Totaaloverzicht
Meetconcept - Historische kostprijs: de prijs die je er ooit voor hebt betaald, niet wat het nu waard is.
Doel van financiële verslaggeving Fundamentele kenmerken van nuttige informatie
Relevantie: informatie moet relevant zijn Getrouwe weergave: informatie moet
Het verstrekken van financiële informatie betrouwbaar zijn op basis van de
voor de beslissingen van gebruikers
die nuttig is voor bestaande en potentiële bedrijfsactiviteiten
investeerders, geldverstrekkers en
andere schuldeisers Tijdigheid, verifieerbaarheid, vergelijkbaarheid en begrijpelijkheid
Versterkende kenmerken van nuttige informatie
LEERDOEL 4: HET EFFECT VAN FINANCIËLE TRANSACTIES IN DE BALANS VERWERKEN
Een balans biedt een momentopname van de financiële positie van een bedrijf:
Activa = Schulden + Eigen Vermogen
Dit evenwicht wordt gehandhaafd door het ‘dual effect’ – elke financiële transactie heeft minimaal twee effecten op de balans. Door dit
dubbele effect blijft de vergelijking altijd in evenwicht.
Het analyseren van een transactie gebeurt stapsgewijs:
1) Identificeer de rekeningen die door de transactie worden beïnvloed en bepaal of dit activa, schulden of eigen vermogen zijn.
2) Bepaal voor elke rekening of er sprake is van een stijging of een daling.
3) Verifieer of de balansvergelijking (Activa = Schulden + Eigen Vermogen) na de transactie nog steeds in evenwicht is.`
LEERDOEL 4: EEN BALANS SAMENSTELLEN
Activa (assets) Schulden (Liabilities) Eigen vermogen (Stockholders’ Equity)
- Cash - Accounts Payable (crediteuren) - Common stock (aandelenkapitaal)
- Accounts Receivable (debiteuren) - Notes Payable (ondertekende schulden) - Retained Earnings (ingehouden winsten)
- Notes receivable (te ontvangen geld) - Accrued Payroll (te betalen loonkosten)
- Prepaid expenses (vooruitbetaalde - Taxes ayable (te betalen belastingen)
kosten) - Unearned Revenu (nog te realiseren opbrengst)
- Equipment (machines) - Bonds Payable (obligatieleningen)
- Buildings (gebouwen)
- Intangible assets (immateriële activa)
Financial Accounting
F. Kemp
Bedrijfskunde
1e semester
,HOORCOLLEGE 1
LEERDOEL 1: HET DOEL VAN FINANCIAL ACCOUNTING OMSCHRIJVEN
Financial accounting is het proces van informatieverstrekking aan externe partijen ter ondersteuning van hun besluitvormen.
Strategisch belang: positioneert accounting als de taal die een onderneming spreekt met de buitenwereld en als een essentieel
instrument voor externe besluitvorming
Management account: richt zich op informatievoorziening voor interne beslissingen, genomen door het management
Bedrijfsadministratie: een brede functie van algemene informatievoorziening binnen een organisatie
Financial accounting: informatie verstrekken aan externe belanghebbende om hen in staat te stellen weloverwegen beslissingen te maken
Verschil tussen interne en externe informatieverschaffing
Intern Extern
Wettelijke voorschriften Nee Ja
Frequentie Vrijwel doorlopend Periodiek
Detaillering Zeer gedetailleerd Meer globaal
Tijdstip van berichtgeving Vrij snel na einde periode Later
Mogelijke neiging tot ‘creatieve Nee, althans niet op het niveau van Ja
accounting’ de centrale leiding
LEERDOEL 2: HET MAATSCHAPPELIJK BELANG VAN FINANCIAL ACCOUNTING UITLEGGEN
Financial accounting creëert een gelijk speelveld door informatie asymmetrie aan te pakken – ontstaat wanneer er in een (financiële)
transactie één partij een informatievoordeel heeft ten opzichte van de andere partijen.
→ Adverse selection – één partij beschikt over inside information die de andere partij niet heeft vóór de transactie
Oplossing: ondernemingen verplichten hun prestaties en financiële positie openbaar te maken, zodat alle partijen toegang hebben tot benodigde
informatie (= financial reporting)
→ Moral Hazard – één of meerdere partijen hebben in een contract, informatie over de uitvoering van het contract en anderen niet
(verborgen acties)
Oplossing: gedrag van andere partij controleren en het delen van informatie om opportunistisch gedrag te ontmoedigen)
LEERDOEL 3: DE HISTORISCHE ONTWIKKELING VAN ACCOUNTI NG
Jan Ympyn Industriële Internationale
Luca Paciola VOC Beurscrash en Europese
revolutie
Christoffel regulering harmonisatie staandaarden
(1445-1519) (17e eeuw) (18e - 19e
(1929 - 1933) (1970 - 1990) (2025)
(1543) eeuw)
• Luca Pacioli (1445–1519): Italiaanse wiskundige en monnik; beschreef in 1494 de Venetiaanse methode van dubbel boekhouden
en introduceerde journalen en grootboeken.
• Jan Ympyn Christoffel (?–1543): Antwerpse handelaar; verspreidde boekhoudkundige kennis in de Lage Landen en publiceerde
het eerste Nederlandse boekhoudboek (1543) gebaseerd op de Italiaanse methode.
• Simon Stevin (1548–1620): Wiskundig genie; benadrukt het intellectuele klimaat waarin wiskunde en handel/staat verweven
raakten.
• VOC (17e eeuw): Eerste beursgenoteerde bedrijf; verplichtte betrouwbare jaarrekeningen en ontwikkelde filiaalboekhouden
vanwege internationaal netwerk en aandeelhouders.
• Industriële Revolutie (18e–19e eeuw): Groei van grotere, kapitaalintensieve ondernemingen door nieuwe technologieën; leidde
tot behoefte aan formele financiële verslaggeving voor banken en investeerders.
• Beurskrach en Regulering (1929–1933): Crash legde gevaren van ongereguleerde markten bloot; resulteerde in oprichting van de
SEC en ontwikkeling van accountingstandaarden door de GAAP. NL bedrijven moeten de IFRS regels
• Europese Harmonisatie (1970–1990): Economische integratie leidde tot EU-richtlijnen om jaarverslagen in lidstaten te
harmoniseren en vergelijkbaar te maken.
• Internationale Standaarden (2005): Globalisering vereiste uniforme verslaggeving; invoering van IFRS voor alle beursgenoteerde
bedrijven in Europa
,LEERDOEL 4: DE ELEMENTEN VAN DE BALANS EN DE RESULTATENREKENING BENOEMEN
Balans – financiële positie van een onderneming op een bepaald moment
Activa (bezittingen) = passiva (schulden) + eigen vermogen
Winst- en verliesrekening – prestaties van een onderneming: hoeveel winst of verlies is er gemaakt?
Opbrengsten – kosten = nettowinst
HOORCOLLEGE 2
LEERDOEL 1: DE ONDERDELEN VAN DE VIJF FINANCIËLE OVERZICHTEN UITLEGGEN
Overzicht Wat laat het zien Periode/tijdstip Belangrijkste onderdelen Belangrijk voor
analyse
1. Balance Sheet (Balans) Financiële positie van Op een specifieke datum Activa (bezittingen) = Passiva Toont solvabiliteit:
een onderneming op een (schulden) + Eigen vermogen kan het bedrijf zijn
bepaald moment. schulden betalen?
• Activa: cash, investeringen, Hoe groot is de
debiteuren, voorraden, vaste buffer (eigen
activa, immateriële activa vermogen)?
Vlottende activa: Bezittingen die
binnen één jaar in geld kunnen
worden omgezet, zoals voorraad,
Eigen vermogen is
debiteuren en kasgeld.
een beschermlaag,
Vaste activa: Bezittingen die langer mocht er iets fout
dan één jaar gebruikt worden in het gaan wat is dan de
bedrijf, zoals gebouwen, machines
maximale buffer
en voertuigen.
van het bedrijf?
• Passiva: crediteuren, leningen,
belastingen, verplichtingen
• Eigen vermogen:
aandelenkapitaal + ingehouden
winsten
2. Income Statement Prestaties van een Over een periode Opbrengsten – Kosten = Toont
(Winst- en onderneming: hoeveel (jaar, kwartaal, maand) Nettowinst rendabiliteit:
Verliesrekening) winst of verlies is er verdient het
gemaakt? • Opbrengsten: verkoop, rente, bedrijf meer dan
huur het uitgeeft?
• Kosten: lonen, huur,
afschrijvingen, kostprijs
verkopen
3. Statement of Veranderingen in het Over een periode Common Stock Toont
Stockholders’ Equity eigen vermogen (jaar, kwartaal, maand) (aandelenkapitaal) + Retained kapitaalstructuur
(Overzicht van Eigen gedurende een periode. Earnings (ingehouden winsten) en beleid: hoeveel
Vermogen) winst wordt
• Beginstand + toevoegingen uitgekeerd of
(uitgifte aandelen, nettowinst) – herbelegd?
verminderingen (dividend) =
eindstand
4. Statement of Cash In- en uitstromen van Over een periode 3 soorten kasstromen: Toont liquiditeit:
Flows geld (cash) binnen de (jaar, kwartaal, maand) kan het bedrijf zijn
(Kasstroomoverzicht) onderneming. 1. Operationele activiteiten – rekeningen
dagelijkse bedrijfsvoering betalen en
2. Investeringsactiviteiten – investeringen
aankoop/verkoop activa financieren?
3. Financieringsactiviteiten –
leningen, aandelen, dividend
Som = verandering in cashpositie
5. Other Comprehensive Niet-gerealiseerde Over een periode Voorbeelden: koersverschillen, Geeft vollediger
Income (OCI / winsten en verliezen (nog (jaar, kwartaal, maand) herwaarderingen, beeld van
Totaaloverzicht) niet verkocht of omgezet pensioenaanpassingen totaalresultaat
in cash) naast de
nettowinst.
, LEERDOEL 2: HET VERBAND TUSSEN DE VIJF FINANCIËLE OVERIZCHTEN UITLEGGEN
1. Winst- en verliesrekening berekent de nettowinst
➔ Die nettowinst wordt toegevoegd aan ingehouden winsten in het overzicht van het Eigen Vermogen
➔ De eindstand van Retained Earnings komt terecht op de balans bij het eigen vermogen
2. Kasstroomoverzicht verklaart waarom cashpositie op de balans veranderd
3. Totaaloverzicht vult de winst aan met ongerealiseerde posten
LEERDOEL 3: ONDERLIGGENDE BASISCONCEPTEN VAN ACCOUNTING UITLEGGEN
De voordelen om informatie te verstrekken, moeten zwaarder wegen dan de kosten
- Je drukt iets uit een bepaalde waarde (Monetary unit)
- Van alle activiteiten in een onderneming moet verslag worden gedaan (separate entity)
- De onderneming blijft voor het komende jaar gewoon bestaan (going concern) —> continuïteit; de onderneming bestaat nog
Elementen die moeten worden gemeten en gerapporteerd:
- Activa – schulden – eigen vermogen – investeringen van eigenaren – uitbetalingen aan eigenaren
- Opbrengsten – Kosten
- Totaaloverzicht
Meetconcept - Historische kostprijs: de prijs die je er ooit voor hebt betaald, niet wat het nu waard is.
Doel van financiële verslaggeving Fundamentele kenmerken van nuttige informatie
Relevantie: informatie moet relevant zijn Getrouwe weergave: informatie moet
Het verstrekken van financiële informatie betrouwbaar zijn op basis van de
voor de beslissingen van gebruikers
die nuttig is voor bestaande en potentiële bedrijfsactiviteiten
investeerders, geldverstrekkers en
andere schuldeisers Tijdigheid, verifieerbaarheid, vergelijkbaarheid en begrijpelijkheid
Versterkende kenmerken van nuttige informatie
LEERDOEL 4: HET EFFECT VAN FINANCIËLE TRANSACTIES IN DE BALANS VERWERKEN
Een balans biedt een momentopname van de financiële positie van een bedrijf:
Activa = Schulden + Eigen Vermogen
Dit evenwicht wordt gehandhaafd door het ‘dual effect’ – elke financiële transactie heeft minimaal twee effecten op de balans. Door dit
dubbele effect blijft de vergelijking altijd in evenwicht.
Het analyseren van een transactie gebeurt stapsgewijs:
1) Identificeer de rekeningen die door de transactie worden beïnvloed en bepaal of dit activa, schulden of eigen vermogen zijn.
2) Bepaal voor elke rekening of er sprake is van een stijging of een daling.
3) Verifieer of de balansvergelijking (Activa = Schulden + Eigen Vermogen) na de transactie nog steeds in evenwicht is.`
LEERDOEL 4: EEN BALANS SAMENSTELLEN
Activa (assets) Schulden (Liabilities) Eigen vermogen (Stockholders’ Equity)
- Cash - Accounts Payable (crediteuren) - Common stock (aandelenkapitaal)
- Accounts Receivable (debiteuren) - Notes Payable (ondertekende schulden) - Retained Earnings (ingehouden winsten)
- Notes receivable (te ontvangen geld) - Accrued Payroll (te betalen loonkosten)
- Prepaid expenses (vooruitbetaalde - Taxes ayable (te betalen belastingen)
kosten) - Unearned Revenu (nog te realiseren opbrengst)
- Equipment (machines) - Bonds Payable (obligatieleningen)
- Buildings (gebouwen)
- Intangible assets (immateriële activa)
