Samenvatting Myologie van hoofd en hals 1ste bachelor tandheelkunde

Ontleedkunde van het menselijk lichaam
Myologie H&H
Introductie
Functies spieren:
 Skeletonderdelen t.o.v. elkaar verplaatsen
 Skelet in bepaalde positie houden
 Kracht uitoefenen over een gewricht
 Huid, ogen, etc. bewegen

+- 700 spieren, 60% van je gewicht
3 voornaamste soorten (van vorm):
1. Buikvormig
2. vedervormig (iets vlakker)
3. vlak
Opbouw spier:
 Musculus = spiervezels
 Fascia: omringt de musculus, bindweefselig vlies dat de spiervezels bij elkaar houdt.
 Tendo: vasthechting van spieren tussen 2 posities; Origo (waar spier niet beweegt, blijft
op zijn plaats) en Insertio (waar kracht op uitgeoefend wordt).

Contracties:
 Isotonische contractie: verkorting spier (insertio beweegt in richting van origo).
 Isometrische contractie: krachtwerking zonder verandering lengte spier

3 soorten spieren (histofunctioneel):

1. Dwarsgestreepte spier
2. Hartspier
3. Gladde spier

HS1: kaakspieren en supra-hyoidale spieren
-> bepalen de beweging van de onderkaak
 Sluiten van de mond: vnl. kaakspieren
o Zeer krachtige spieren
- M. masseter
- M. temporalis
o Minder krachtige spieren
- M. pterygoïdeus medialis
 Openen van de mond: vnl. supra-hyoidale spieren en zwaartekracht
o M. mylohyoideus
o M. geniohyoideus
o M. digastricus
o M. pterygoïdeus lateralis (kaakspier)

,Kaakspieren
Musculus Masseter
Eigenschappen:
 = “kauwer” (een van de sterkste kauwspieren)
 Dikke, krachtige, vierkante spier
 Enkel bij zoogdieren terug te vinden
 Heeft 2 lagen:
o Buitenste laag: pars superficialis
- Origo: processus zygomaticus van de arcus zygomaticus
- Spier loopt: caudaal (naar onder) en dorsaal (naar achter)
- Insertio: tuberositas masseterica (onderaan ramus mandibula)
o Diepe laag: pars profunda
- Origo: onderrand jukboog aan de binnenzijde (volledig) en buitenzijde
(laatste 1/3)
- Spier loopt: caudaal (naar onder)
- Insertio: tuberositas masseterica (onderaan ramus mandibula)
 Bedekt door fascia (masseterica) -> loopt dorsaal verder in fascia van de parotis
(speekselklier)

Functies:
 sluiten van de mond
 helpt een beetje via schuine vezels bij protrusie/retrusie (kaak naar voor of achter
schuiven)

Pathologie:
 bruxisme: hypertrofie van m. masseter -> spier vergroot bij mensen die constant hun
tanden op elkaar klemmen, constant kauwgom eten, etc.
 asymmetrisch gezicht
 last van kaakgewricht
 maligne hyperthermie kan voorkomen: spieren reageren anders op bepaalde
anesthesieën (verhoogde lichaamstemperatuur, nierschade, hersenschade, etc.
-> schadelijk en dodelijk!)

, Musculus Temporalis
Eigenschappen:
 grootste kaakspier
 waaiervormige spier met verschillende werkingsrichtingen
 bedekt het os temporale
 Origo: fossa temporalis (begrensd door : arcus zygomaticus, linea temporalis
inferior, processus frontalis van het os zygomaticum)
 Spier loopt: caudo-ventraal (voorste vezels lopen verticaal en achterste vezels
bijna horizontaal) -> vezels komen samen tot een pees die door de arcus
zygomaticus loopt
 Insertio: processus coronoideus van de mandibula (binnenste en buitenste deel)
+ anterieure deel van de ramus van de mandibula
 Bedekt door de fascia temporalis (belangrijk: wordt soms gebruikt om
trommelvliesperforatie chirurgisch te herstellen
Functies:
 Sluiten van de mond (verticale voorste vezels + middelste vezels)
 Retrusie van de onderkaak = kaak naar achter trekken (dorsale horizontale vezels +
middelste vezels)
 Unilaterale contractie = kaak van links naar rechts bewegen (verticale voorste vezels aan
de kant naar waar de onderkaak beweegt)
Pathologie:
 Bruxisme / tandenknarsen: hoofdpijn en kaakpijn (overbelasting van de m. temporalis)




Musculus
Pterygoïdeus Lateralis
-> zit ‘verstopt’ achter de processus coronoideus (mandibula) en arcus
zygomaticus: in de fossa infra-temporalis.