Samenvatting H5: INLEIDING INTEGRALE VEILIGHEID - ONVEILIGHEIDSGEVOELENS - VIVES KORTRIJK BAMV

H5: ONVEILIGHEIDSGEVOELENS
- H5 is al eens gepasseerd die onveiligheidsgevoelens
- Bij subjectieve en objectieve veiligheid
- Subjectieve veiligheid = onveiligheidsgevoel

Fear of victimisation paradox = mensen die kleinere kans hebben om
slachtoffer te worden hebben toch grote onveiligheidsgevoelens

Hoe meten we de onveiligheid?
- Objectieve veiligheid: registraties, cijfers
- Subjectieve veiligheid: veiligheidsmonitor, enquêtes, …
 Monitor gaat bevragen naar veiligheid: voel je je veilig, …
 Stel je bepaald gedrag om bepaalde zaken te vermijden, …

Onveiligheidsgevoelens: fietsen in donker, persoon tegenkomen met slechte
bedoelingen, angst voor diefstal, aanranding, … vaak de enge definitie gebruiken


- Dat komt eigenlijk neer op: angst voor criminaliteit en niet persé
onveiligheid
 Maar als gaat om veiligheidsgevoelens, beleving – moeten eigenlijk
ruimer zien
 Loskomen van de focus op enkel angst voor criminaliteit

- Subjectieve veiligheid = veiligheidsbeleving (angst voor criminaliteit:
valt daaronder)
 Fear of victimisation paradox
 Veiligheidsmonitor

- Denk aan het schema van veiligheid (leed, fysiek, mentaal, wie,
menselijk of niet, …)
 Objectief, subjectief is ruimer dan enkel criminaliteit
 Kan ook gaan over milieu, natuurrampen

EX: belangrijk in dit hoofdstuk
Verklaringsmodellen, uitleggen wat onveiligheidsgevoelens zijn + link met beleving
Verschil met angst voor criminaliteit, toepassingen op actualiteit!

- Veiligheidsbeleving is dus enkel subjectieve veiligheid (synoniem)
- Onveiligheidsgevoelens zijn een onderdeel daarvan (van subjectieve
veiligheid)

ONVEILIGHEIDSGEVOELENS

- Subjectieve begrippen!

,  Wie zich onveilig voelt in welke situatie is persoonsafhankelijk
 Veiligheidsbeleving is iets subjectief, heeft een brede interpretatie

- Gevoelens zitten daaronder, is 1 van de componenten
- MAAR er zijn nog andere componenten, die zitten ook omvat in
veiligheidsmonitor

Veiligheidsbeleving – subjectieve veiligheid
“Een subjectieve interpretatie van een situatie als bedreigend of gevaarlijk, zonder
dat deze situatie noodzakelijkerwijs – hetzij rechtstreeks, hetzij onrechtstreeks – op
één of andere manier verbonden is met criminaliteit”

3 componenten/associaties die beleving beïnvloeden
- Affectieve = gevoelens van onrust, angst, … = onveiligheidsgevoelens
- Cognitieve = waarneming (kennis van) onveilige situaties, risico zelf SL
te worden
- Conatieve = gedrag o.b.v. affectieve en cognitieve component (bv.
vermijdingsgedrag)

Gebeurt het vaak dat je je onveilig voelt?
- Rondvraag bij bevolking
- Laatste jaren ook een groter onveiligheidsgevoel gemerkt bij jongeren
- Merken een stijging op sinds laatste jaren

- 2025: categorieën vnl. vrouwen, werklozen en werkzoekenden
 10% (altijd of vaak onveilig)
 26% soms
 64% zelden tot nooit

- 2021: 9%
 Mogelijks door effecten van Corona

- 2018: 6% (historisch positief jaar)
 Verklaring = aanslagen in Zaventem in 2016
 Daardoor was er meer politie en militairen op straat = voelden ons
veiliger

Hoe link je daar de (Inter)national crime drop aan?
Criminaliteit in algemeen over heel de wereld aan het dalen ookal hebben
we gevoel dat hij stijgt (vanaf 2011: stagnatie + lichte daling) – van
geregistreerde criminaliteit (!!)

- Fear drop – het is een daling, naast de crime drop
- Maar evolutie doortrekken - eigenlijk is er een Fear change

- Stijgt criminaliteit/onveiligheid nog steeds en oorzaken?
- Al die tendensen benoemd in H2:
 Cybercriminaliteit, internationale conflicten, politiek, globalisering,
economie, …
 Zorgen voor stijging van gevoelens terwijl objectieve criminaliteit
daalt/stagneert