Orthopedagogiek
Academiejaar 2025-2026
H1: Wat is orthopedagogiek?
1. Wat is orthopedagogiek?
1.1 Definitie: klassieke en moderne invullingen
Orthopedagogiek = de wetenschap van het handelen in als problematisch of moeilijk ervaren
opvoedingssituaties
→ gericht op het ondersteunen van kinderen, jongeren en volwassenen en hun sociaal netwerk, die in moeilijke
opvoedings- en/of levenssituaties zitten
Ortho → Griekse orthos = juist manier/weg
Pedagogiek → Griekse pais en agein = kind en handelen
De wetenschap van opvoeding van kinderen en jongeren in situaties die afwijken van wat we als ‘gewoon’
kunnen omschrijven met de bedoeling hierin te interveniëren en de problematische situatie naar verbetering
toe te doen evolueren
Vroeger: nadruk op herstellen, corrigeren en oplossen van problemen
Nu: verhogen van levenskwaliteit van de verschillende betrokkenen en hun sociale inclusie
1.2 Evoluties in de naamgeving van de orthopedagogiek
Er zijn al verschillende namen geweest doorheen de tijd:
- Heilpedagogiek: verwijzing naar het behandelen en ‘helen/genezen’ van stoornissen en problemen
- Speciale pedagogiek: accent op meer specifieke benaderingen (vb. bepaalde doelgroepen zoals
personen met een verstandelijke of fysieke beperking) → in Vlaanderen ‘bijzondere pedagogiek’
- Orthopedagogiek: vervanging van ‘heilpedagogiek’ wegens pejoratieve bijklank
- Klinische orthopedagogiek: eerder pleonastisch, aangezien het klinische aspect al onder ‘ortho’ wordt
begrepen
2. Internationale situatie
Internationaal niet duidelijk waar de orthopedagogiek voor staat en wat het werk van orthopedagogen precies
inhoudt → doordat er verschillende namen worden aan gegeven in verschillende landen
Internationale beroepsvereniging van orthopedagogen = de International Society of Professional
Heilpaedagogic Organizations
→ hun doelstellingen stemmen overeen met de in België gehanteerde definities van orthopedagogiek
(vb. quality of life, inclusie, empowerment, zelfdeterminatie, ervaringsdeskundigheid…)
Academiejaar 2025-2026
H1: Wat is orthopedagogiek?
1. Wat is orthopedagogiek?
1.1 Definitie: klassieke en moderne invullingen
Orthopedagogiek = de wetenschap van het handelen in als problematisch of moeilijk ervaren
opvoedingssituaties
→ gericht op het ondersteunen van kinderen, jongeren en volwassenen en hun sociaal netwerk, die in moeilijke
opvoedings- en/of levenssituaties zitten
Ortho → Griekse orthos = juist manier/weg
Pedagogiek → Griekse pais en agein = kind en handelen
De wetenschap van opvoeding van kinderen en jongeren in situaties die afwijken van wat we als ‘gewoon’
kunnen omschrijven met de bedoeling hierin te interveniëren en de problematische situatie naar verbetering
toe te doen evolueren
Vroeger: nadruk op herstellen, corrigeren en oplossen van problemen
Nu: verhogen van levenskwaliteit van de verschillende betrokkenen en hun sociale inclusie
1.2 Evoluties in de naamgeving van de orthopedagogiek
Er zijn al verschillende namen geweest doorheen de tijd:
- Heilpedagogiek: verwijzing naar het behandelen en ‘helen/genezen’ van stoornissen en problemen
- Speciale pedagogiek: accent op meer specifieke benaderingen (vb. bepaalde doelgroepen zoals
personen met een verstandelijke of fysieke beperking) → in Vlaanderen ‘bijzondere pedagogiek’
- Orthopedagogiek: vervanging van ‘heilpedagogiek’ wegens pejoratieve bijklank
- Klinische orthopedagogiek: eerder pleonastisch, aangezien het klinische aspect al onder ‘ortho’ wordt
begrepen
2. Internationale situatie
Internationaal niet duidelijk waar de orthopedagogiek voor staat en wat het werk van orthopedagogen precies
inhoudt → doordat er verschillende namen worden aan gegeven in verschillende landen
Internationale beroepsvereniging van orthopedagogen = de International Society of Professional
Heilpaedagogic Organizations
→ hun doelstellingen stemmen overeen met de in België gehanteerde definities van orthopedagogiek
(vb. quality of life, inclusie, empowerment, zelfdeterminatie, ervaringsdeskundigheid…)
