Samenvatting Structuurgericht Werken

Samenvatting Structuurgericht werken

Wat is structuurgericht werken?
Sociaal werk en SGW
- Sociaal werkers waarborgen mee de toegang tot rechten en ze kaarten structurele factoren
die sociale rechtvaardigheid belemmeren aan. Samen met de betrokkenen zoeken ze naar
oplossingen en beïnvloeden ze het beleid”

 Krachtlijn sterk sociaal werk: politiserend werken

Politiserend werken
- Hoe richten wij onze samenleving in?
 Sociaal werk heeft een politieke opdracht
 Er draait heel veel rond politiek en beleid
 Belangrijk om groepen van beleidsmakers proberen wakker te schudden en
ervoor te zorgen dat ze mee zijn en meewerken aan structurele veranderingen,
met als doel je doelgroep een beter leven geven.
 Draagt bij aan het publieke meningsverschil
- Uitgangspunten
 Ongelijkheid bestrijden
 Wij als sociaal werkers moeten erop toezien dat iedereen die bepaalde rechten
heeft, deze ook benut
 We moeten ons ervan bewust zijn dat niet iedereen hier zo over denkt
 Onze visie iedereen gelijk, is niet altijd juist. We stellen deze regelmatig in vraag
We willen niet iedereen hetzelfde geven, dit is niet haalbaar maar we
willen wel iedereen dezelfde kansen geven
Bijvoorbeeld: Iedereen hetzelfde inkomen is niet haalbaar, iedereen
kans geven op een goede huisvesting is wel haalbaar
Bij deze gedachten kunnen we mensen niet meer inkomen geven maar
bijvoorbeeld wel zorgen voor meer sociale woningen waardoor mensen
allemaal aan een goede huisvesting kunnen geraken.
 Meer gelijkheid, democratie en duurzaamheid

Politiserend werken: methoden en middelen
- Politiserend werken op verschillende manieren
 Op straat lopen door bijvoorbeeld een klimaatmars of door een fakkeltocht om armoede
aan te kaarten
 Rond de tafel zitten met mensen die belangrijk zijn voor die specifieke actie, denk hierbij
aan schepenen van een lokaal bestuur, voorzitter van een raad van bestuur, …

Politiserend werken: niveaus
- Microniveau: kleinschalig,
individuele relatie met de persoon
waarmee je gaat werken
- Meso niveau: op vlak van de
organisatie
Bijvoorbeeld: OCMW,
samenlevingsopbouw, …

, - Macroniveau: De samenleving

- Hoe als sociaal werker hierin werken?
 Microniveau: Straathoekwerker in een bepaalde buurt ziet dat mensen het moeilijk
hebben met het betalen van hun afval, we gaan voor die personen een oplossing
proberen zoeken.
 Meso niveau: Als je merkt dat er veelvoorkomende problemen zijn in een team van
ongeveer 10 personen, dan kun je gaan nadenken als organisatie of je het wel juist
aanpakt en of we het team wel voldoende ondersteunen.
 Macroniveau: Maand januari geen alcohol drinken om zo het alcohol gebruik en misbruik
aan te kaarten. Je kan niet zien wat dit op individueel vlak betekent, echt alcoholisten
zullen hierdoor niet ineens stoppen, maar het wordt wel aangekaart en zichtbaar
gemaakt in de samenleving.

Sociale rechtvaardigheid: Martha Nussbaum
- Martha Nussbaum
 Amerikaanse filosoof
 Hoogleraar rechtsfilosofie en ethiek aan de Universiteit van Chicago
- Sociaal rechtvaardig: elk individu een menswaardig bestaan garanderen
- Menselijk versus menswaardig
 Menselijkheid = enge invulling, basisbehoeften, Thin needs
 Voor Martha is dit niet genoeg, gaat over het menswaardig bestaan
Bijvoorbeeld: Je krijgt onderdak met een bed, net voldoende eten en drinken om
de dag door te komen = menselijk bestaan maar gaan menswaardig bestaan
 Menswaardig = werkelijke mogelijkheden en vrijheden, leven dat individu met rede
waardevol acht, Thick needs
 Universeel, voor iedereen hetzelfde
Bijvoorbeeld: Iedereen heeft eten en drinken nodig, iedereen heeft nood aan
een bepaalde vorm van onderdak
 Menswaardig bestaan zijn de menselijke vrijheden

,Nussbaum: 10 capabilities
1. Leven
2. Lichamelijke gezondheid
3. Lichamelijke onschendbaarheid: ik ben blij met mijn lichaam, mensen gaan mijn lichaam
respecteren en geen slechte bedoelingen mee hebben. Veilig gevoel.
4. Verbeeldingskracht en denken: vrij zijn om te denken en verbeelden wat we willen.
5. Gevoelens: we moeten onze gevoelens kunnen uiten.
6. Praktische rede: overtuigingen
Bijvoorbeeld: geloofsovertuigingen
7. Sociale banden: mogen zelf kiezen met wie we omgaan en een relatie opbouwen
8. Biologie: we mogen ons vrij bewegen
9. Spelen: mogen lachen, mogen buiten zijn, kinderen op straat hebben een speeltuin, zich daar
ontwikkelen.
10. Vormgeven van de eigen omgeving: we moeten zelf kunnen kiezen welk onderwijs we
volgen, waar we werken, welk huis we kopen,..

 Als dit allemaal voldaan is, heb je een 100% sociaal rechtvaardig menselijk bestaan volgens
Martha
 Het gaat om de keuzes die mensen zelf maken

Is deze theorie niet individualistisch?
- Appél op de samenleving om deze mogelijkheden te realiseren
 De samenleving moet ons helpen dit te realiseren = we vragen veel en verwachten veel,
maar dit is ook nodig
- Keuzevrijheid in verbondenheid
 Enkel in relatie tot de medemens en ingebed in een gemeenschap is de mens in staat
vorm te geven aan zijn bestaan
 We kunnen slechts vrij zijn in een maatschappij die onze vrijheden mogelijk maakt en
garandeert, we zijn pas vrij, als iedereen in de maatschappij respecteert dat we vrij
mogen zijn

Sociale rechtvaardigheid: Nancy Fraser
- Nancy Fraser
 Amerikaans kritisch theoreticus
 Hoogleraar politieke en sociale wetenschappen en filosofie
 New School New York

- Party of participation of gelijkwaardige participatie
 Gelijk kunnen deelnemen aan de samenleving

- 3 vormen van onrechtvaardigheid
1. Socio-economische onrechtvaardigheid
 Materiële zaken die niet eerlijk verdeeld zijn
Bijvoorbeeld: Inkomen
 Alles zou eerlijk verdeeld moeten zijn, nu gebrekkige verdeling van materiële
hulpbronnen

, 2. Cultureel- symbolische onrechtvaardigheid
 Bepaalde culturen zijn zo aanwezig, dat er andere cultuur onderdrukt worden
Bijvoorbeeld: Het wordt als normaal beschouwd als je moeder ziek of slecht ter been is
op een bepaalde leeftijd dat ze verhuisd naar een serviceflat of een WZC. In andere
culturen is het zo dat er verwacht wordt dat de ouder dan bij hen in komt wonen als we
slecht ter been zijn of achteruitgaan en dat ze door de familie verzorgd worden. Als
sociaal werker vragen bij stellen of deze dominante cultuur wel de juiste is.
 Bepaalde groepen in de samenleving voelen zich niet erkend of gerespecteerd omdat ze
afwijken van de dominante culturele identiteit in die samenleving

3. Politieke onrechtvaardigheid
 Ondemocratisch gehalte van de politiek
Bijvoorbeeld: Je moet volwaardig burger zijn om deel te kunnen nemen aan de politiek
 Mensen uitsluiten op basis van territoriale grenzen
Bijvoorbeeld: Je moet bij het OCMW in je dorp hulp gaan vragen want bij andere OCMW
`s helpen ze je niet verder
 De stem van mensen die het moeilijk hebben weegt minder door in besluiten

3 soorten rechtvaardigheidspolitiek
- Recognition and redistribution = erkenning en herverdeling
- De 3 soorten onrechtvaardigheden gaan hand in hand met elkaar
1. Herverdeling tussen arm en rijk
 Economische onrechtvaardigheid
Bijvoorbeeld: Leefloon hoog genoeg maken voor alleenstaande ouder
2. Erkennende politiek/ inclusieve samenleving
 Bij leren over cultuur die minder toegankelijk is.
3. Representatieve politiek
 Mensen die niet gehoord worden ook een stem geven
- We kunnen kiezen tussen iedereen is gelijk en we verdelen de middelen tussen arm en rijk
OF we accepteren dat het aparte groepen zijn en blijven

Posities in structureel sociaal werk
Beleid Samenleving Praktijk
- Case advocay = 1 - Bewustwording = - Machtsposities
persoon helpen, bewustwordingsprocesse - Empowerment
uitputten van n bij mensen in België in - Emancipatie
rechten gang zetten - Kritisch sociaal werk
- Structural advocacy - Radicaal sociaal werk =
= kijken naar hoe het nu is kan het niet
signalen die leven verder, ze proberen
binnen een groep zoveel mogelijk
aanhangers te zoeken om
samen te beslissen wat
wel verder kan