samenvatting micro-economie 1ste bach bestuurskunde en publiek management

Micro-economie *schema maken van alle
marktvormen!!
Inhoudsopgave


Inhoudsopgave.............................................................................................1
Deel 1: basisconcepten................................................................................4
H1: Wat is Economie?...............................................................................4
1.1 Keuze, schaarste, afruil en oppK.....................................................4
1.2 Kosten tegenover baten: shortcuts of de marginale analyse..........5
1.3 1ste model: de grens v/d productiemogelijkhedencurve...................6
1.4 2de model: eco kringloop..................................................................8
H3: voordelen van samenwerken...........................................................10
1.1 Evidente samenwerking.................................................................10
1.2 Absolute & comparatieve voordelen (David Ricardo)....................11
1.3: Productiemogelijkheden en de baten van specialisatie................11
Deel 2: Vraag en Aanbod...........................................................................13
H4: Vraag, aanbod en marktevenwicht...................................................13
4.1: Vraag............................................................................................13
4.2 Aanbod..........................................................................................14
4.3 Marktevenwicht.............................................................................15
H5: elasticiteit.........................................................................................16
5.1 Inleiding.........................................................................................16
5.2 Prijselasticiteit v/d vraag................................................................17
5.3 Prijselasticiteit van het aanbod......................................................26
H6: Welvaart...........................................................................................28
6.1 Welvaartseconomie  Hoe komen we aan maximale welvaart?......28
6.2 Welvaart v/d consument................................................................28
6.3 Welvaart van de producent...........................................................29
6.4 Totale welvaart op de markt..........................................................29
H7: NK.....................................................................................................31
Deel [xxx] : [naam]....................................................................................32
Inleiding..................................................................................................32
H8: gezinnen consumeren......................................................................32


1

, 8. Goederenbundel & consument........................................................32
8.1 Budgetbeperking...........................................................................33
8.2 Voorkeuren....................................................................................34
8.3 Indifferentiecurve..........................................................................35
8.4 Algemeen evenwicht.....................................................................35
8.5 Wijziging in budget........................................................................35
8.6 Wijziging in de prijzen....................................................................36
8.7 Afleiding v/d vraagcurve................................................................36
H9: gezinnen bieden arbeid aan.............................................................38
9. Inleiding...........................................................................................38
9.1 Budgetlijn.......................................................................................38
9.2 Wijziging in de reële loon...............................................................39
9.3 Afleiding v/d aanbodscurve...........................................................39
Deel 5: de producent.................................................................................41
10.3. productie & productiefactoren....................................................41
10.4. productieproces..........................................................................43
10.5. productiefunctie..........................................................................43
10.6. productiviteit..............................................................................44
10.6.1. gemiddelde productiviteit........................................................44
10.6.2. marginale productiviteit..........................................................45
10.6.3. wet op de toe- en afnemende marginale productiviteit...........45
11.1. optimale factorcombinatie..........................................................45
11.2. productie-isoquant......................................................................45
11.3. isokostenlijn................................................................................46
11.4. optimale factorkeuze..................................................................46
12. Inleiding.........................................................................................48
12.1. vaste, variabele en totale kosten...............................................48
12.2. Gemiddelde kosten.....................................................................49
12.3. Marginale kosten........................................................................50
12.5. Schaaleffecten............................................................................52
Deel 6: marktvormen.................................................................................53
H13: perfecte concurrentie........................................................................53
1. Inleiding..............................................................................................53
13.1 eigenschappen van perfecte concurrentie..................................54


2

, 13.2. opb, winstmaximalisatie & aanbodcurve v/d individuele
producent............................................................................................55
13.3. marktuitkomst op KT..................................................................61
13.4. marktuitkomst op LT...................................................................61
13.5. is perfecte concurrentie efficiënt?..............................................64
H14: monopolie.......................................................................................66
1. Inleiding...........................................................................................66
14. Vormen vn monopolies..................................................................66
14.2. Hoe ontstaan monopolies?.........................................................67
14.3. Opbrengsten, winstmaximalisatie en het gedrag v/d monopolist
.............................................................................................................68
Productiebeslissing vn de monopolist..................................................69
14.4. Monopolie en welvaart................................................................69
14.5. Marktmacht en prijsdiscriminatie...............................................71
Perfecte prijsdiscriminatie...................................................................71
14.6. Een monopolie … goed of niet?..................................................72
H15: Monopolistische concurrentie............................................................73
1. Inleiding...........................................................................................73
15.2. opbrengsten, winstmaximalisatie en monopolistische
concurrentie op KT...............................................................................73
15.4. monopolistische concurrentie en perfecte concurrentie
vergeleken in het langetermijnevenwicht............................................75
15.5. welvaart......................................................................................76




3

,Deel 1: basisconcepten
H1: Wat is Economie?
- Def 1: eco betreft organisatie v/d sys van consumptie & productie
- Versch eco agenten, regultoren: OH, banken, btl
- C: maken keuzes over aansch van G&D
- P: maken keuzes over tot stand brengen vn G&D + bieden aan
- Pro-sumenten: C die G/D aanbieden die nrml door P w aangeboden
 Oorzaak ontstaan: toenemende technologie
 Bv: zonnepanelen: je steekt E o/h net, uber i.p.v auto, …
- Mens = centraal i/d eco DUS eco = soc. wet. *


1.1 Keuze, schaarste, afruil en oppK
Schaarste
- Def 1: Een middel is schaars wnr de mogelijke aanwendingen ervan
de besch van dat middel overstijgen (V>A)
- Def 2: een middel is schaars als er X moet w opgeofferd om het te
bekomen
- = centraal begrip in eco als wetensch discipline
- Subjectief: wil je steeds meer, ervaar je schaarste + tevreden? X
schaarste
- Eerst was er pol. eco.  later Adam Smith theorie (invisible hand)
- Eerste basiswerk, ontstaan klassieke eco (zijn ook andere vormen)
- In alle vormen is 1 X =  individu moet knn omgaan met schaarste,
beperkingen
 Onbep. behoeften MAAR schaarse G bij C&P DUS keuze maken
 Gevolg: rationele keuze maken
 Oplossing: bepaalde instituties
*eco = soc wet. WANT keuze = gedrag


Keuze
- C heeft onbep behoeften MAAR schaarse G  keuzes maken &
budgetbeperking (met schaarse G maximale behoeften inv)
- Welvaart w gecreëerd: schaarste w minder
- Afwegen van baten en kosten


Schaarste vs zeldzaamheid
- Zeldzaam = weinig voorkomend (bv: Goud) + goed zonder veel V
(lage V nr goud)
- Niet-zeldzaam/schaarste = meer gewild dan besch (bv: Water in
Afrika) + heeft wel veel V

4

,Eco behoeften
- Def 1: verlangen (ingevuld door G/D) vd mens wraan men slechts
kan voldoen door het inzetten van schaarste middelen
- Behoeften zijn immaterieel: eco G/D dat aan de behoefte voldoet
Bv: behoefte = mobiliteit, bereikbaarheid; eco G/D = auto, GSM
- Onbeperkt: na elke invulling nieuwe behoefte, oorzaak: toenemende
eco prod + tech. Ontw = theoretische veronderstelling
- Duurzaamheidsdenken: degrowth gedachte: ipv enkel groei ook wat
minder
- Soorten:
1) Primaire: aangeboren, sterk verbonden m/ lichamelijke zijn
*Fysiek overleven  brood, drinken
*Slaap  bed, matras

2) Secundaire: aangeleerd, sociaal georiënteerd
*Cultuur  cinema
*Pers. Ontw  onderwijs

3) Tertiaire: luxe
*De wereld zien  verre reis
*Opgemerkt verplaatsen  dure auto


OppK
- Def 1: niet gerealiseerde opbrengst v/h best mogelijke alternatief vr
de gemaakte keuze
- Eco resultaat: winst = opb – K&OppK
- Boekhoudig: winst = opb – K
- Moet op LT kijken: loon bij direct werken = laag, loon bij eerst
studeren = op LT hoog
- Kost van X = aankoop van G A + gederfd rendement van G B =
OppK
- Vb: wereldreis ipv studeren, werken ipv studeren, …


1.2 Kosten tegenover baten: shortcuts of de marginale analyse
Marginaliteit
- Kan geen keuze maken (bv. studierichting) DUS
 Mental shortcut = X beslissen door het oververmogen p alle info
te verwerken + relevante info ontbreekt (bv. studierichting
afhangen van wat je interesseert, keuze o.b.v. derden,
verwachtingen, …)


5

, - Oplossing: marginale kosten (bijkomende K) en baten/ opbrengsten
(bijkomende O) afwegen voor een bijkomende eenheid
- Bv: studeren: in begin veel baten (verbetering capaciteiten, beter
uurloon) & kosten (inschrijvingsgeld, oppK: minder vrije tijd), later
minder baten


Systematische voorstelling (voorbeeld verder studeren):
- Vereenvoudiging v/d werkelijkheid
 Noodzaakt gebruik van aannames:

1) Behoeften = onbeperkt
2) Eco agenten = rationeel
3) Keuzes w gemaakt uit eigenbelang
(nutsmaximalisatie)
4) Optimaal: MO=MK
5) Houdt rek met oppK (verlies v/h beste alternatief)
6) Ceteris paribus
7) Perfecte informatie
Ceteris paribus
- Nemen aan bij studie tss aantal eco grootheden dat alle andere
verklarende factoren onveranderd blijven
- Bv: vliegtickets: V = f(P) MAAR ecologische discussie, vrees voor
terrorisme etc. blijft constant
Perfecte informatie
- Perfecte informatie veronderstelt dat alle eco agenten op zelfde
moment volledig o/d hoogte zijn van alle belangrijke factoren i/e eco
transactie
- Bv: bij koop/vk: aanname dat alle actoren alle kennis hebben over
nut, prijs, kwaliteit, …
- Alleen dan mogelijk MK & MB juist af te wegen
- Realiteit: imperfectie & asymmetrie: kosten bij de producent?
Betalingsbereidheid koper? …
- Conclussie: perfecte markt = uitzondering, men doet eerder aan
mental shortcuts


1.3 1ste model: de grens v/d productiemogelijkhedencurve


- Basisvoorstelling: kokosnoten & ananas, op een landbouwgrond &
arbeid, met constante technologie  PMG = grafische weergave v/d
maximale output



6