Sociale zekerheid: 2de semester
Ter herinnering
- Ziekte- en invaliditeitsverzekering omvat 2 luiken:
1. Verzekering voor geneeskundige verzorging (komt tegemoet in de kosten voor
geneeskundige verzorging)
2. Uitkeringen (= verzekering tegen loonverlies)
● Verzekering tegen arbeidsongeschiktheid (vervangingsinkomen bij
arbeidsongeschiktheid)
● Moederschapsverzekering (gegroeid uit de vorige tak, maar hangt er nog nauw
mee samen) + aanverwante uitkeringen (geboorteverlof, adoptieverlof,
pleegouderverlof, borstvoedingspauzes)
Arbeidsongeschiktheid en moederschap
Wie heeft recht op uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid en
moederschap?
- Gerechtigden zoals = Er is geen afgeleid recht zoals in de sector geneeskundige zorg = enkel
mensen die recht hebben vanuit hun eigen situatie
⮚ Werknemers onderworpen aan de SZ, tak arbeidsongeschiktheid
⮚ Gecontroleerde werklozen
⮚ Industriële leerovereenkomst
⮚ Zwangere werkneemsters die de arbeid moeten onderbreken vanaf de vijfde maand
zwangerschap
⮚ Personen erkend als arbeidsongeschikte of in moederschapsrust
⮚ Arbeidsongeschikte personen na afloop voortgezette verzekering
- Dus een veel beperkter toepassingsgebied dan in de sector geneeskundige verzorging
- Niet: Ambtenaren en zelfstandigen
⮚ Vast benoemde ambtenaren hebben eigen systeem en krijgen loon gewoon doorbetaald
⮚ Zelfstandigen = verzekerd tegen ziekte en invaliditeit en moederschapsrust maar
helemaal anders geregeld dan bij werknemers = forfaitaire bedragen die minder hoog
zijn en begrip arbeidsongeschiktheid wordt anders ingevuld dan bij de werknemers =
heel ander systeem
- Uitzondering: In 1 situatie wel afgeleid recht = omzetting van moederschapsrust = als
moeder overlijdt na geboorte van kind of als kind naar huis mag en moeder blijft in
ziekenhuis, dan mogen de partners die voor het kind zorgen aanspraak maken op
moederschapsrust= vader en meemoeder krijgen moederschapsuitkeringen in de plaats van
de moeder = vader of meemoeder leidt recht af van de vrouw die in ziekenhuis is of
overleden is
1
,- Algemene regel = geldt voor mensen die werken of mensen die niet kunnen werken door
bepaalde situatie en dus arbeidsongeschikt zijn of moeders in moederschapsrust
- Zelfde gerechtigden bij arbeidsongeschiktheid als bij moederschap
2
,Toekenningsvoorwaarden
- Onderscheid: Algemene en bijzondere toekenningsvoorwaarden
1. Algemene toekenningsvoorwaarden = voorwaarden waaraan je moet voldoen om
verzekerd te zijn = hebben te maken met verzekeringsmechanisme
⮚ Hebben te maken met het verzekeringsmechanisme = staan los van het voorwerp van de
verzekering)
⮚ Voorwaarden om verzekerd te zijn voor de sector uitkeringen
⮚ Dus gemeenschappelijk voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering en de
moederschapsverzekering
2. Bijzondere toekenningsvoorwaarden = voorwaarden hebben te maken met het
voorwerp van de verzekering
⮚ Hebben te maken met het voorwerp van de verzekering
⮚ Dus eigen aan elk van beide uitkeringsverzekeringen
Algemene toekenningsvoorwaarden
= Voorwaarden waar zowel bij arbeidsongeschiktheid als bij moederschapsrust aan voldaan moet
worden
1. Bezit van de hoedanigheid van gerechtigde: je moet behoren tot één van de categorieën van
gerechtigden
2. Aansluiting bij een ziekenfonds: de gerechtigde moet ingeschreven zijn als gerechtigde bij
een ziekenfonds of bij de hulpkas = bewijs van hoedanigheid
⮚ Deze gaat pas in vanaf dat het ziekenfonds de gerechtigde heeft goedgekeurd
3. Vervulling van een wachttijd:
⮚ Wachttijd = Periode die je eerst moet doorlopen om daarna van de uitkeringen te
kunnen genieten, deze hebben voorwaarden
● Aantonen dat je voldoende hebt gewerkt = arbeidsvolume
● Je moet een bepaalde bijdrage betaald hebben aan de sociale zekerheid
● Pas als je deze doorlopen hebt kan je uitkeringen krijgen = verschillend met
uitbetaling van medische kosten
⮚ Bepaald arbeidsvolume kunnen aantonen binnen wachttijd van 12/ 6 maanden
● Wachttijd bij arbeidsongeschiktheidsverzekering = 12 maanden
● Als voltijdse moet je 180 dagen hebben gewerkt, als je deeltijds werkt
moet je 150 dagen gewerkt hebben
● Wachttijd bij de moederschapsrust = 6 maanden
● Korter want recht is beperkter
● 120 dagen moet je gewerkt hebben
3
, ● Dit gaat over gewerkte dagen of gelijkgestelde dagen
Bijvoorbeeld: Dagen dat je hebt gestempeld, dagen van jaarlijkse vakantie, …
● Periodes voor ziekte of moederschapsrust gelden hier niet want
daarvoor is juist die wachttijd =daarna pas genieten van de uitkeringen
⮚ Bereiken van een minimumbijdragewaarde
● Men stelt een loon voorop dat je zeker verdiend moet hebben
⮚ Uitzondering: Vermindering van WT/ vrijstelling van WT (schoolverlaters!!!) = Sommige
mensen moeten geen wachttijd doorlopen en anderen moeten geen wachttijd doorlopen
● Vrijstelling van wachttijd = regeling van schoolverlaters
● Na studeren inschrijven bij VDAB = Beroepinschakelingstijd = wachttijd
van 12 maanden = binnen 12 maanden krijg je niks, als je na deze tijd
geen werk hebt gevonden kan je aanspraak maken op uitkeringen van
de sector werkloosheid als schoolverlater
● Binnen 13 maanden na afstuderen aan het werk bent dan moet je die
wachttijd niet doorlopen en maak je meteen aanspraak op uitkeringen
bij ziekte, als dit niet is moet je wel een wachttijd doorlopen van 12
maanden en heb je pas na die 12 maanden hier recht op
● Kortere wachttijd
● Vrouw die stempelt, valt onder de werkloosheiduitkering = ze is niet
beschikbaar voor de arbeidsmarkt omdat ze bijvoorbeeld een tijd voor
haar kinderen wil zorgen = ze gaat hier dan uit de
werkloosheidsuitkering
● Als ze dan terug op de arbeidsmarkt komt en wilt werken dan moet ze
een kortere wachttijd doorlopen
4. Behoud van het recht op uitkeringen: controle van het tweede en derde kwartaal
voorafgaand aan het kwartaal waarin beroep wordt gedaan op de uitkering
- Situaties waarin uitkeringen geweigerd worden:
1. Verzekerde heeft het risico om arbeidsongeschikt te worden zelf vrijwillig verzwaard,
of zelf de arbeidsongeschiktheid veroorzaakt
Bijvoorbeeld: Opzettelijke verminking van jezelf, situatie waarin je je opzettelijk ziek hebt
gemaakt
Bijvoorbeeld: Als je in Syrië gaat vechten = niet opzettelijk verwond maar dit kon je
verwachten als uitkomst als je gaat vechten in een oorlogsland
⮚ Zelfmoord mag niet want dit gaat niet om een opzettelijke fout maar om een bepaalde
geestelijke toestand waarin die persoon verkeerd
2. De verzekerde onttrekt zich aan de controleverplichtingen
3. De verzekerde leidt geen inkomensverlies
4
Ter herinnering
- Ziekte- en invaliditeitsverzekering omvat 2 luiken:
1. Verzekering voor geneeskundige verzorging (komt tegemoet in de kosten voor
geneeskundige verzorging)
2. Uitkeringen (= verzekering tegen loonverlies)
● Verzekering tegen arbeidsongeschiktheid (vervangingsinkomen bij
arbeidsongeschiktheid)
● Moederschapsverzekering (gegroeid uit de vorige tak, maar hangt er nog nauw
mee samen) + aanverwante uitkeringen (geboorteverlof, adoptieverlof,
pleegouderverlof, borstvoedingspauzes)
Arbeidsongeschiktheid en moederschap
Wie heeft recht op uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid en
moederschap?
- Gerechtigden zoals = Er is geen afgeleid recht zoals in de sector geneeskundige zorg = enkel
mensen die recht hebben vanuit hun eigen situatie
⮚ Werknemers onderworpen aan de SZ, tak arbeidsongeschiktheid
⮚ Gecontroleerde werklozen
⮚ Industriële leerovereenkomst
⮚ Zwangere werkneemsters die de arbeid moeten onderbreken vanaf de vijfde maand
zwangerschap
⮚ Personen erkend als arbeidsongeschikte of in moederschapsrust
⮚ Arbeidsongeschikte personen na afloop voortgezette verzekering
- Dus een veel beperkter toepassingsgebied dan in de sector geneeskundige verzorging
- Niet: Ambtenaren en zelfstandigen
⮚ Vast benoemde ambtenaren hebben eigen systeem en krijgen loon gewoon doorbetaald
⮚ Zelfstandigen = verzekerd tegen ziekte en invaliditeit en moederschapsrust maar
helemaal anders geregeld dan bij werknemers = forfaitaire bedragen die minder hoog
zijn en begrip arbeidsongeschiktheid wordt anders ingevuld dan bij de werknemers =
heel ander systeem
- Uitzondering: In 1 situatie wel afgeleid recht = omzetting van moederschapsrust = als
moeder overlijdt na geboorte van kind of als kind naar huis mag en moeder blijft in
ziekenhuis, dan mogen de partners die voor het kind zorgen aanspraak maken op
moederschapsrust= vader en meemoeder krijgen moederschapsuitkeringen in de plaats van
de moeder = vader of meemoeder leidt recht af van de vrouw die in ziekenhuis is of
overleden is
1
,- Algemene regel = geldt voor mensen die werken of mensen die niet kunnen werken door
bepaalde situatie en dus arbeidsongeschikt zijn of moeders in moederschapsrust
- Zelfde gerechtigden bij arbeidsongeschiktheid als bij moederschap
2
,Toekenningsvoorwaarden
- Onderscheid: Algemene en bijzondere toekenningsvoorwaarden
1. Algemene toekenningsvoorwaarden = voorwaarden waaraan je moet voldoen om
verzekerd te zijn = hebben te maken met verzekeringsmechanisme
⮚ Hebben te maken met het verzekeringsmechanisme = staan los van het voorwerp van de
verzekering)
⮚ Voorwaarden om verzekerd te zijn voor de sector uitkeringen
⮚ Dus gemeenschappelijk voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering en de
moederschapsverzekering
2. Bijzondere toekenningsvoorwaarden = voorwaarden hebben te maken met het
voorwerp van de verzekering
⮚ Hebben te maken met het voorwerp van de verzekering
⮚ Dus eigen aan elk van beide uitkeringsverzekeringen
Algemene toekenningsvoorwaarden
= Voorwaarden waar zowel bij arbeidsongeschiktheid als bij moederschapsrust aan voldaan moet
worden
1. Bezit van de hoedanigheid van gerechtigde: je moet behoren tot één van de categorieën van
gerechtigden
2. Aansluiting bij een ziekenfonds: de gerechtigde moet ingeschreven zijn als gerechtigde bij
een ziekenfonds of bij de hulpkas = bewijs van hoedanigheid
⮚ Deze gaat pas in vanaf dat het ziekenfonds de gerechtigde heeft goedgekeurd
3. Vervulling van een wachttijd:
⮚ Wachttijd = Periode die je eerst moet doorlopen om daarna van de uitkeringen te
kunnen genieten, deze hebben voorwaarden
● Aantonen dat je voldoende hebt gewerkt = arbeidsvolume
● Je moet een bepaalde bijdrage betaald hebben aan de sociale zekerheid
● Pas als je deze doorlopen hebt kan je uitkeringen krijgen = verschillend met
uitbetaling van medische kosten
⮚ Bepaald arbeidsvolume kunnen aantonen binnen wachttijd van 12/ 6 maanden
● Wachttijd bij arbeidsongeschiktheidsverzekering = 12 maanden
● Als voltijdse moet je 180 dagen hebben gewerkt, als je deeltijds werkt
moet je 150 dagen gewerkt hebben
● Wachttijd bij de moederschapsrust = 6 maanden
● Korter want recht is beperkter
● 120 dagen moet je gewerkt hebben
3
, ● Dit gaat over gewerkte dagen of gelijkgestelde dagen
Bijvoorbeeld: Dagen dat je hebt gestempeld, dagen van jaarlijkse vakantie, …
● Periodes voor ziekte of moederschapsrust gelden hier niet want
daarvoor is juist die wachttijd =daarna pas genieten van de uitkeringen
⮚ Bereiken van een minimumbijdragewaarde
● Men stelt een loon voorop dat je zeker verdiend moet hebben
⮚ Uitzondering: Vermindering van WT/ vrijstelling van WT (schoolverlaters!!!) = Sommige
mensen moeten geen wachttijd doorlopen en anderen moeten geen wachttijd doorlopen
● Vrijstelling van wachttijd = regeling van schoolverlaters
● Na studeren inschrijven bij VDAB = Beroepinschakelingstijd = wachttijd
van 12 maanden = binnen 12 maanden krijg je niks, als je na deze tijd
geen werk hebt gevonden kan je aanspraak maken op uitkeringen van
de sector werkloosheid als schoolverlater
● Binnen 13 maanden na afstuderen aan het werk bent dan moet je die
wachttijd niet doorlopen en maak je meteen aanspraak op uitkeringen
bij ziekte, als dit niet is moet je wel een wachttijd doorlopen van 12
maanden en heb je pas na die 12 maanden hier recht op
● Kortere wachttijd
● Vrouw die stempelt, valt onder de werkloosheiduitkering = ze is niet
beschikbaar voor de arbeidsmarkt omdat ze bijvoorbeeld een tijd voor
haar kinderen wil zorgen = ze gaat hier dan uit de
werkloosheidsuitkering
● Als ze dan terug op de arbeidsmarkt komt en wilt werken dan moet ze
een kortere wachttijd doorlopen
4. Behoud van het recht op uitkeringen: controle van het tweede en derde kwartaal
voorafgaand aan het kwartaal waarin beroep wordt gedaan op de uitkering
- Situaties waarin uitkeringen geweigerd worden:
1. Verzekerde heeft het risico om arbeidsongeschikt te worden zelf vrijwillig verzwaard,
of zelf de arbeidsongeschiktheid veroorzaakt
Bijvoorbeeld: Opzettelijke verminking van jezelf, situatie waarin je je opzettelijk ziek hebt
gemaakt
Bijvoorbeeld: Als je in Syrië gaat vechten = niet opzettelijk verwond maar dit kon je
verwachten als uitkomst als je gaat vechten in een oorlogsland
⮚ Zelfmoord mag niet want dit gaat niet om een opzettelijke fout maar om een bepaalde
geestelijke toestand waarin die persoon verkeerd
2. De verzekerde onttrekt zich aan de controleverplichtingen
3. De verzekerde leidt geen inkomensverlies
4
