H2: Anemie
Hematologie
Algemeen
- Werkingsmechanisme erytropoëse
De erytropoëse wordt uitgevoerd in het beenmerg
Erytropoëse = proces waarbij er uit een hematopoëtische mulitpotente stamcel
zich erytrocyten ontwikkelen
Het hormoon erytropoëtine (EPO) stimuleerde erytropoëse EPO wordt geproduceerd
in de nier (nier stuurt EPO naar het beenmerg)
De macrofagen zullen ijzer in het beenmerg brengen voor het uitvoeren van de
erytropoëse
Voor de stimulatie van het proces hebben we nood aan:
Groeifactoren: GM-CSF, SCF, IFN, TNF
Vitaminen: foliumzuur = vitamine B12
Hormonen: androgenen en thyroïd
- Stappen binnen de erytropoëse
Gaat door in het beenmerg:
Pronormoblast basofiele normoblast polychromatische normoblast
orthochromische normoblast (overgaan naar bloed)
Gaat door in het bloed:
Polychromatische erytrocyt = reticulocyt erytrocyt
Doorheen de synthese van een RBC zal de grootte van de cel als eerste beginnen
afnemen en de kern begint te verdwijnen daarna zal er ook hemoglobine synthese zijn
- Anemie
Anemie is de hoofdpathologie van de rode bloedcellen
Bij anemie is er een daling van het totale volume van rode bloedcellen in de circulatie
Er kunnen problemen ontstaan door de aanmaak van RBC of door mutaties waardoor
er hemolyse van de RBC optreedt
Referentiewaarden:
Man: < 13 g/dl
Vrouw: < 12 g/dl
Zwanger: < 11 g/dl
Ongeveer 25% van de wereldbevolking is anemisch
- Algemene principes van anemie
1
, Anemie is een teken, geen ziekte
Anemie is niet echt een ziekte maar eerder een symptoom dat er iets niet klopt
Anemie is een dynamisch proces
Het aantal rode bloedcellen wordt bepaald door de stamcelactiviteit in het
beenmerg
Stijgende leeftijd is op zich geen reden tot anemie
Elke anemie vergt onderzoek naar de onderliggende oorzaak met verschillende
laboratoriumtesten
- Symptomatologie van anemie
De symptomen van de anemie zijn afhankelijk van:
De ernst van de anemie
Of de anemie een acuut of chronisch verloop heeft
Algemene symptomen:
Moe, lusteloos, zwakte, hoofdpijn, duizeligheid
Bleekheid van huid en slijmvliezen
Cardiorespiratoire klachten
o Hartkloppingen bij inspanning, snelle pols, kortademigheid
Specifieke symptomen
Afhankelijk van het type anemie
o Bv. botmisvormingen bij thalassemie
- Laboratoriumtesten om een anemie te bepalen
Eerst een automatische hematologie-analyse uitvoeren:
Gemeten: RBC, Hb, MCV, reticulocyten
Afgeleid: Hct, MCH; MCHC, RDW
Dan het perifeer bloed microscopisch onderzoeken:
Anisocytose (microcytair, normocytair, macrocytair)
Poikilocytose (afwijkingen in vorm)
Hypochromasie (hypochroom, normochroom)
Polychromasie (maat voor reticulocytenaanmaak)
Vervolgens gerichte aanvullende onderzoeken uitvoeren hemolyse, deficiënties
Als laatste microscopisch onderzoek van het beenmerg
Overzicht van de anemieën
- Mogelijke indelingen van anemie
Anemie kan op 3 verschillende manieren ingedeeld worden:
Morfologische indeling
Pathofysiologische indeling
Congenitaal/verworven indeling (erfelijke indeling)
- Morfologische indeling
Microcytaire hypochrome anemie
Normocytaire normochrome anemie
Macrocytaire hyperchrome anemie
- Pathofysiologische indeling
Verminderde aanmaak van RBC
Verhoogde afbraak of verlies van RBC
Sequestratie (pooling door de milt)
- Congenitaal/verworven indeling
Aandoeningen van de globineketens
2
Hematologie
Algemeen
- Werkingsmechanisme erytropoëse
De erytropoëse wordt uitgevoerd in het beenmerg
Erytropoëse = proces waarbij er uit een hematopoëtische mulitpotente stamcel
zich erytrocyten ontwikkelen
Het hormoon erytropoëtine (EPO) stimuleerde erytropoëse EPO wordt geproduceerd
in de nier (nier stuurt EPO naar het beenmerg)
De macrofagen zullen ijzer in het beenmerg brengen voor het uitvoeren van de
erytropoëse
Voor de stimulatie van het proces hebben we nood aan:
Groeifactoren: GM-CSF, SCF, IFN, TNF
Vitaminen: foliumzuur = vitamine B12
Hormonen: androgenen en thyroïd
- Stappen binnen de erytropoëse
Gaat door in het beenmerg:
Pronormoblast basofiele normoblast polychromatische normoblast
orthochromische normoblast (overgaan naar bloed)
Gaat door in het bloed:
Polychromatische erytrocyt = reticulocyt erytrocyt
Doorheen de synthese van een RBC zal de grootte van de cel als eerste beginnen
afnemen en de kern begint te verdwijnen daarna zal er ook hemoglobine synthese zijn
- Anemie
Anemie is de hoofdpathologie van de rode bloedcellen
Bij anemie is er een daling van het totale volume van rode bloedcellen in de circulatie
Er kunnen problemen ontstaan door de aanmaak van RBC of door mutaties waardoor
er hemolyse van de RBC optreedt
Referentiewaarden:
Man: < 13 g/dl
Vrouw: < 12 g/dl
Zwanger: < 11 g/dl
Ongeveer 25% van de wereldbevolking is anemisch
- Algemene principes van anemie
1
, Anemie is een teken, geen ziekte
Anemie is niet echt een ziekte maar eerder een symptoom dat er iets niet klopt
Anemie is een dynamisch proces
Het aantal rode bloedcellen wordt bepaald door de stamcelactiviteit in het
beenmerg
Stijgende leeftijd is op zich geen reden tot anemie
Elke anemie vergt onderzoek naar de onderliggende oorzaak met verschillende
laboratoriumtesten
- Symptomatologie van anemie
De symptomen van de anemie zijn afhankelijk van:
De ernst van de anemie
Of de anemie een acuut of chronisch verloop heeft
Algemene symptomen:
Moe, lusteloos, zwakte, hoofdpijn, duizeligheid
Bleekheid van huid en slijmvliezen
Cardiorespiratoire klachten
o Hartkloppingen bij inspanning, snelle pols, kortademigheid
Specifieke symptomen
Afhankelijk van het type anemie
o Bv. botmisvormingen bij thalassemie
- Laboratoriumtesten om een anemie te bepalen
Eerst een automatische hematologie-analyse uitvoeren:
Gemeten: RBC, Hb, MCV, reticulocyten
Afgeleid: Hct, MCH; MCHC, RDW
Dan het perifeer bloed microscopisch onderzoeken:
Anisocytose (microcytair, normocytair, macrocytair)
Poikilocytose (afwijkingen in vorm)
Hypochromasie (hypochroom, normochroom)
Polychromasie (maat voor reticulocytenaanmaak)
Vervolgens gerichte aanvullende onderzoeken uitvoeren hemolyse, deficiënties
Als laatste microscopisch onderzoek van het beenmerg
Overzicht van de anemieën
- Mogelijke indelingen van anemie
Anemie kan op 3 verschillende manieren ingedeeld worden:
Morfologische indeling
Pathofysiologische indeling
Congenitaal/verworven indeling (erfelijke indeling)
- Morfologische indeling
Microcytaire hypochrome anemie
Normocytaire normochrome anemie
Macrocytaire hyperchrome anemie
- Pathofysiologische indeling
Verminderde aanmaak van RBC
Verhoogde afbraak of verlies van RBC
Sequestratie (pooling door de milt)
- Congenitaal/verworven indeling
Aandoeningen van de globineketens
2