Ondernemingsrecht – Samenvatting (academiejaar ) – Uitgebreide lesnotities en begrippenuitleg

ONDERNEMINGSRECHT

VAN HANDELSRECHT NAAR ONDERNEMINGSRECHT


HANDELSRECHT
Het geheel van rechtsregels dat van toepassing is op handelaars

Handelaar/koopman: hij die daden van koophandel uitoefent en daarvan,
hoofdzakelijk of aanvullend, zijn beroep maakt, wat winstoogmerk vereist


ECONOMISCH RECHT
Het geheel van de rechtsregels die erop gericht is de vrije en eerlijke concurrentie op de
economische markten te vrijwaren

 Van toepassing om handelaars en ondernemingen


ONDERNEMINGSRECHT
Belangrijkste wettelijke regels vastgeknoopt aan handelaar:

- De bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank
o Gespecialiseerde rechtbank die bevoegd is om geschillen tussen
handelaars of ondernemingen te behandelen
- Het faillissementsrecht (insolventierecht)
o Regels die van toepassing zijn wanneer handelaar of
onderneming niet meer in staat is om zijn schulden te betalen
- Handelsbewijs
o Regels omtrent bewijsmiddelen => minder streng (bv.
Mondelinge afspraken of facturen kunnen als bewijs dienen)
- Gemeenrechtelijke regels van hoofdelijkheid tussen handelaars
o Meerdere handelaars kunnen samen verantwoordelijk zijn voor
een schuld
 Bv. Meerdere handelaars betrokken bij schuld, kan de
schuldeiser ieder van hen aanspreken voor het volledige
bedrag
 Specifiek voor handelaars

Hervormingen van het ondernemingsrecht (Doel: wet beter afstemmen op hedendaagse
economische realiteit)

- “Handelaar” wordt afgeschaft: handelsbewijsrecht =>
ondernemingsbewijsrecht
o Meer actoren actief dan alleen ‘handelaars’ zoals,
vennootschappen, vrije beroepen, vzw’s,…
- Wetboek van Koophandel verdwijnt => Wetboek van Economische
Recht (WER)
o Zou alle bijzondere en afwijkende regels voor handelaars
regelen, afkomstig van de Franse Code de Commerce van
Napoleon
 Gericht op een 19e-eewse economische realiteit



1

,  Artikelen dat sprak over ‘gehuwde vrouw’ en
‘koopman’
o Sluit niet meer aan bij hedendaagse economische activiteit
- De rechtbank van Koophandel wordt de ondernemingsrechtbank
o Door de moderniseringspoging, ook een naamwijziging
- Nieuw formeel ondernemingsbegrip
o Doel: breder spectrum van economische actoren onder het
ondernemingsbegrip brengen

ONDERNEMING IN FORMELE EN FUNCTIONELE ZIN

Onderneming =

- Iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent
o Influencers, advocaten, apothekers,…
- Iedere rechtspersoon
o NV’s, BV’s, VOS, VZW,…
 Vennootschap
 Vereniging
 stichting
o Maakt niet uit of je diensten aanbiedt, of producten verkoopt
- Iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid
o Kleinere categorie
o Feitelijke vereniging: een groep mensen die zeggen; wij verenigen
ons (Bv.: carnavalsvereniging)
 Uitzondering:
 Je keert niets uit van gelden, dit ook niet indirect doen
 Bv.: Stel je hebt een loods; ik huur deze aan mijn
feitelijke vereniging, je laat deze verhuren met winst =>
dan valt feitelijke vereniging WEL onder ‘onderneming’
 Publiekrechtelijke rechtspersonen, die GEEN goederen of
diensten aanbiedt op een markt
 Bv.: DeLijn, de post, nationale loterij (Publiekrechtelijke
rechtspersonen die WEL goederen en diensten
aanbieden)
 De federale staat, de gewesten, de gemeenschappen, de
provincies, de hulpverleningszones, etc. zijn GEEN
ondernemingen
 Te maken met algemeen belang, worden democratisch
gekozen => voldoende controle
- Insolventierecht
- Boekhoudplicht
- Ondernemingsbewijsrecht
- Bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank (Niet van buiten => in
wetboek art. 573 Ger. W.)
- Artikel uitgelegd:
o 1) probleem tussen ondernemingen => ondernemingsrechtbank
 Uitzondering: Huurgeschil => vrederechter
o 2) Natuurlijke personen (zelfstandige personen)
 Vb.: je hebt een praktijk, opzoek naar iemand om in te huren om
je praktijk uit te bouwen => maakt deze persoon een fout? In
kader beroepsactiviteit => ondernemingsrecht


2

,  Persoon heeft taak uitgevoerd, rijdt vervolgens tegen brievenbus
(privébezit) => vrederechter
o Tussen onderneming of tegen onderneming;
 Bv.: Stel je koopt een wasmachine (waarborg 2j) onderneming
wilt niet herstellen/geld terug geven => vordering instellen bij
ondernemingsrechtbank (Beroepsrechter en lekenrechters
(mensen die in praktijk staan) => (juridisch-commercieel)

ONDERNEMING IN ‘FORMELE’ ZIN



FUNCTIONEEL ONDERNEMINGSBEGRIP

Onderneming = iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die op duurzame wijze een
economisch doel nastreeft, alsmede zijn verenigingen (dus GEEN organisaties zonder
rechtspersoonlijkheid, elke rechtspersoon die GEEN economische activiteit uitvoert)

 Enkel als hij goederen of diensten aanbiedt

Zie onder meer:

- Mededingingsrecht (over oneerlijk concurreren)
- Marktpraktijkenrecht
o Welke handelspraktijken mag ik toepassen en welke niet
o Kijken naar hoe begrip wordt ingevuld (Bv. Ook bij invulling van taak
van algemeen belang, behoren ze wel bij onderneming)

BASISVERPLICHTINGEN


INSCHRIJVING IN DE KBO
- Geregistreerde entiteiten (art. III. 16 WER)
- Inschrijvingsplichtige ondernemingen (art. III. 49 WER)
- Elke onderneming heeft een ondernemingsnummer (zeer belangrijk, overal
te vermelden; contracten, facturen,…)
- Rol van de ondernemingsloketten


HOUDER VAN EEN FINANCIËLE REKENINGEN
- Giraal vs. Chartaal (munten, biljetten; cash) geld
- Vrij om te kiezen hoe je betaald (overschrijving, cash,…)
- Verplichtingen tot aanvaarding betaling giraal geld:
o Overheid beperking: bedrag boven de 247,89 euro te betalen met een
overschrijving
o Verkoop onroerend goed: verplicht betalen in giraal geld
o Bedrag in contanten voor meer dan 3000 euro, verplicht giraal geld
(tegengaan witwassen)
- Verbintenismunt (rekenmunt) vs. betaalmunt
o Valuta, wisselkoersen


AFGIFTE FACTUREN
- Btw, identificatie, belangrijk om te weten of verplichtingen worden uitgevoerd


3